موضوع : نظر روحانیون در مورد جشن هنر1
تاریخ سند: 3 شهریور 1356
موضوع : نظر روحانیون در مورد جشن هنر1
متن سند:
از : 7/ ه 1 به : 312 شماره : 12000/ه1 عطف 11985/ ه1 ـ 3 /5 /36 روز چهارشنبه اول ماه رمضان بعد از نماز جماعت آقای شیخ بهاءالدین محلاتی در مسجد مولا در خلال موعظه می گوید که من دعا می کنم شماها بگوئید (آمین) ایشان بعد از دعا کردن می گوید خدا لعنت کند مسببین جشن هنر را.خداوند لعنت نماید برگزار کنندگان جشن هنر را.
خدا لعنت کند شرکت کنندگان در جشن هنر را و همه با صدای بلند آمین می گویند.
همچنین در روز جمعه سوم ماه رمضان آقای حاج سید عبدالحسین دستغیب در مسجد جامع روی منبر از جشن هنر به شدت انتقاد می کند و می گوید خداوند لعنت کند کسانی که در این جشن شرکت می نمایند.
خداوند لعنت نماید افتتاح کننده جشن هنر را و نیز در شب قبل آقای پیشوا در مسجد نو درباره هنرمندان صحبت کرد و گفته است هنرمندان این زمان افرادی مانند گوگوش هستند مفاخر ملی این دوره هم افرادی مانند گوگوش می باشند که برای آنها جشن برپا می کنند مردم در این جشن ها نباید بروند تا خودشان مجبور شوند این قبیل جشن ها را برپا نسازند.
نظریه شنبه : قرار است که کلیه آقایان وعاظ و امام جماعت در مساجد در این چند روزه در مورد مفاسد جشن هنر صحبت کنند و مردم را از شرکت در این جشن منع کنند.
نظریه یکشنبه : سوابق روحانیون نامبرده بالا در بخش 312 مضبوط است.
2 ـ با توجه به اینکه جشن هنر امسال در ماه مبارک رمضان قرار گرفته و از طرفی روحانیون اکثرا در مورد مسائل روز مطالبی را عنوان می نمایند لذا یادشدگان فوق اظهارنظرهائی در مورد جشن هنر نموده اند ضروری است در این مورد تذکرات لازم به نامبردگان داده شود.
پیمان نظریه چهارشنبه : خبر صحت دارد.
اقدام روحانیون1 اثرات نامطلوبی در بر خواهد داشت و اصلح است تذکرات لازم به تعدادی از روحانیون طراز اول داده شود.
در مورد نفرین روحانیون مزبور تحقیقات بیشتری معمول و نتیجه گزارش خواهد شد.
خورشید نظریه 7 / ه : 1 ـ دستور داده شد از طریق شهربانی و سایر منابع نسبت به صحت و سقم اظهارات مندرج در متن خبر تحقیق و در صورت تائید متعاقبا به استحضار می رسد.
با تحقیقاتی که انجام شده و مذاکراتی که با مجدالدین و بهاءالدین محلاتی بعمل آمده مجدالدین فرزند آیت الله محلاتی مدعی است هنگامی که پدر ایشان (بهاءالدین محلاتی) عازم مسجد بود به گروههای هنرمندان که در خیابانها در حرکت بوده برخورد و مدتی بعلت راه بندان و سنگینی ترافیک و چون عصبانی از این جریان شده مطالب بر علیه جشن هنر در داخل مسجد عنوان و حاضرین آمین گفته اند که تذکر شدید داده شده است 3 ـ اخبار واصله از طریق شهربانی نیز متعاقبا به استحضار می رسد.
5 /6 /36
توضیحات سند:
1ـ روز 27 مرداد 1356 مصادف با دوم رمضان سال 1397 جشن هنر شیراز با حضور فرح پهلوی گشایش یافت.جشن هنر شیراز که نوعی فستیوال بین المللی هنری بود، از چند سال قبل از آن تاریخ، در شیراز برگزار می شد و با وجود مخارج سنگینی که در برداشت هرگز مورد توجه و استقبال مردم قرار نمی گرفت، بلکه اعتراض و انتقاد قاطبه مردم را دامن می زد، زیرا هنرها و نمایشهایی که از طرف هنرمندان کشورهای مختلف عرضه می شد، با روحیات اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران، مطابقت نداشت و نمایش بعضی از صحنه های آن در تلویزیون، موجب تمسخر و استهزای مردم می گردید.
در جشن هنر تابستان شیراز، علاوه بر این صحنه های نامناسب و نامأنوس، نمایشهای زننده و خلاف عفت عمومی به روی صحنه آمد که با اعتراض و هیاهوی شدید مردم روبرو شد و موضوع در مساجد و منابر مورد انتقاد شدید قرار گرفت.
آنتونی پارسونز سفیر پیشین انگلیس در ایران در کتاب غرور و سقوط خود، «جشن هنر سال 1356 شیراز» را به عنوان یکی از نخستین جرقه های انقلاب ایران توصیف کرد و نوشت: «جشن هنر سال 1356 شیراز از نظر کثرت صحنه های اهانت آمیز به ارزشهای اخلاقی ایرانیان از جشنهای پیشین فراتر رفته بود.
به عنوان مثال یک شاهد عینی صحنه هایی از نمایشی را که ترتیب داده بودند، یک باب مغازه را در یکی از خیابانهای پر رفت و آمد شیراز اجاره کرده و ظاهرا می خواستند برنامه خود را کاملاً طبیعی در کنار خیابان اجرا کنند.
صحنه نمایش نیمی از داخل مغازه و نیمی در پیاده رو مقابل آن بود.
یکی از صحنه ها که در پیاده رو اجرا می شد، تجاوز به عفت بود که به طور کامل (نه بطور نمایشی و وانمود سازی) به وسیله یک مرد (کاملاً عریان یا بدون شلوار درست بخاطر ندارم) با یک زن که پیراهنش به وسیله مرد متجاوز چاک داده می شد در مقابل چشم همه صورت می گرفت.
ولی موضوع به شیراز محدود نشد و توفان اعتراض که علیه این نمایش برخاست، به مطبوعات و تلویزیون هم رسید.
من این خاطر موضوع را با شاه در میان گذاشته و به او گفتم اگر چنین نمایشی بطور مثال در شهر منچستر انگلیس اجرا می شد، کارگردان و هنرپیشگان آن جان سالم به در نمی بردند.
شاه مدتی خندید و چیزی نگفت».
1 ـ در گزارش دیگری در مورد جشن هنر شیراز و عکس العمل روحانیون چنین آمده است: تاریخ : 5 /6 /36 برنامه جشن هنر شیراز در یازدهمین برنامه جشن هنر شیراز نمایشنامه ای با عنوان خوک، بچه، آتش در مغازه ای واقع در خیابان فردوسی شیراز به اجرا درآمد که اجرای آن مورد انتقاد و اعتراض روحانیون و متعصبین مذهبی آن شهرستان قرار گرفته و تقاضا نموده اند از سال آینده از اجرای برنامه جشن هنر در شیراز خودداری شود و تصمیم داشته اند از صبح روز جاری (5 /6 /2536) از حضور در مساجد و برقراری نماز جماعت خودداری نمایند که با اقدامات انجام شده از تصمیم خود منصرف شده اند و وضعیت عادی است ضمنا دو نفر از روحانیون اصفهان به اسامی روضاتی و رهبر ضمن تماس تلفنی با سید عبدالحسین دستغیب پشتیبانی خود را از روحانیون شیراز اعلام نموده اند.
ارزیابی : خبر صحت دارد گیرندگان : دفتر ویژه اطلاعات ر.ک: ضمیمه شماره 80