موضوع : تبعید کمونیست ها به ایران
تاریخ سند: 20 مرداد 1339
موضوع : تبعید کمونیست ها به ایران
متن سند:
شماره : 443 /4 ب 3 مورخه 17 /4 /39 عده ای از اکراد فیلی1 وابسته به حزب کمونیست از عراق تبعید گردیدند.عبدالرحیم فیلی وسیله عونی یوسف وزیر کار در نظر داشت از تبعید این عده جلوگیری به عمل آورد و خود عونی یوسف وسیله وزیر کشور و وزیر دادگستری و رئیس اداره اقامت اقداماتی به عمل آورد ولی مورد قبول واقع نشد از طرف حزب پارت هم اقداماتی وسیله محمدحسن برزو مسئول کمیته محلی بغداد به عمل آمد که بدون نتیجه ماند.
ضمنا از طرف حزب نامه ای جهت (جمال علی) معروف به (جمال عرب) ساکن کرمانشاه ارسال و از وی خواسته اند که بلافاصله با تبعیدشدگان تماس گرفته و در صورت امکان آنها را چند روزی در کرمانشاه نگاه دارند تا شاید دستوری از طرف دولت عراق صادر شود و تقاضای بازگشت آنها را به عراق بنمایند یا اینکه وسیله ای فراهم شود که آنها را به طور قاچاق از ایران به عراق بازگردانند.
نظریه : جمال علی معروف به جمال عرب، ساکن کرمانشاه، گاراژ صیرفی شغل صاحب ماشین و راننده تبعه دولت عراق است که از اکراد فیلی و عضو حزب پارت دمکرات کردستان می باشد.
اداره کل هفتم، اداره کل سوم و ساواک کرمانشاه فعلاً تا حصول نتیجه اقدامی ندارد
توضیحات سند:
1ـ اکراد فیلی وابسته به حزب کمونیست عراق بودند که در تاریخ 30 /4 /39 از عراق به ایران تبعید گردیدند.مادر عبدالکریم قاسم از اکراد فیلی بوده است از جمله اقدامات عبدالکریم قاسم جهت حل مسئله اکراد و پایان دادن به اختلافات، دعوت از ملامصطفی بارزانی و یاران او بود که به عراق مراجعت نموده با او همکاری کنند.
در اوائل کودتا اکثر مردم عراق تصور می کردند که کودتای عبدالکریم قاسم یک انقلاب کمونیستی و یا حداقل یک انقلاب سوسیالیستی است.
اقدامات شدید و فوری کودتاچیان و اعلام قانون اصلاحات ارضی نه تنها عراق را تکان داد بلکه به سکنه مناطق مرزی عراق نیز مؤثر واقع گردید و عده زیادی از «اکراد فیلی» به امید آنکه وضع اکراد در عراق تغییر خواهد کرد و دارای زمین و آب خواهند شد به عراق آمدند.
در همان بحبوحه حرارت کودتا و در اوج همکاری و توافق بین عبدالکریم قاسم و ملامصطفی بارزانی حکومت قاسم دستور داد که نسبت به دادن تابعیت عراقی به اکراد فیلی تسهیلاتی قائل شوند لذا وزارت کشور تقاضاهای کسب تابعیت را می پذیرفت و نسبت به اکثر آنها جواب مثبت می داد.
البته بعد از تیرگی مناسبات قاسم و ملامصطفی آن تسهیلات متوقف گردید.
ـ اسناد ساواک، پرونده های موضوعی