تاریخ سند: 10 اردیبهشت 1343
موضوع: گزارش سرهنگ لطیف بیگلرى
متن سند:
شماره: 7742 /314 تاریخ:10 /2 /1343
موضوع: گزارش سرهنگ لطیف بیگلرى
افسر رکن چهارم ستاد فرماندهى نیروى زمینى
افسر نامبرده گزارشى علیه تیمسار سپهبد صنیعى1 وزیر جنگ و مهندس روحانى وزیر آب و برق مبنى بر بهائى بودن آنان به جناب آقاى نخست وزیر تقدیم و رونوشت آن را جهت اطلاع آقاى خمینى به قم فرستاده است که آقاى خمینى عین آن را جهت جناب آقاى وزیر کشور ارسال داشتهاند.
اینک فتوکپى گزارش مزبور منضم به فتوکپى گزارش شماره 11 ـ 14 /12 /42 افسر موصوف به عنوان تیمسار دادستان ارتش جهت استحضار و هرگونه اقدام مقتضى به پیوست ایفاد مىگردد.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور. سرلشگر پاکروان2
از طرف
اصل در 550 ـ ب ـ ى
توضیحات سند:
1. اسدالله صنیعی، فرزند آقاجان در سال 1283 ﻫ ش در همدان متولد شد. در مهرماه 1305 وارد ارتش شد و در سال 1307 دانشکده افسری را به پایان رسانید. وی به عنوان آجودان مخصوص ولیعهد در دوره رضاخان وارد دربار شد. نامبرده مشاغل و سمتهایی از جمله: رئیس دایره شکایات دفتر نظامی شاه، رئیس بازرسی اداره نظام وظیفه، معاون وزارت دفاع در دولت مصدق، مدیر شرکت تعاونی مصرف ارتش، وزیر جنگ در دولت علم، وزیر تولیدات کشاورزی و ... را عهدهدار بود. صنیعی در زمان پست معاونت وزارت جنگ با همکاری حاج اخوان (پیمانکار برنج)، غلامرضا سمیعی (حقالعمل کار برنج) و اخوان اصغری به سوءاستفادههای مالی گسترده دست زد و این امر موجبات اعتراضات و شکایات متعددی را از سوی همکاران تشکیلاتی وی فراهم آورد. اداره کل نهم ساواک این شکایات را مورد بررسی قرار داد، ولی این بررسی صریح نه تنها تزلزلی در وضع او به وجود نیاورد، بلکه 2 ماه بعد در دولت علم به وزارت جنگ رسید. اسداله صنیعی از چهرههای طراز اول بهائیت بود که به همراه سپهبد عبدالکریم ایادی نقش مهمی در تحکیم مواضع این تشکیلات در نهادهای نظامی رژیم پهلوی داشت. در سال 1344 مرکز بهائیت ظاهراً خواستار کنارهگیری مشارالیه از وزارت جنگ شد و بهانه آن اصل عدم مداخله در امور سیاسی عنوان گردید، این در حالی بود که علاوه بر دکتر ایادی، عناصر بهائی بر دولت هویدا تسلط جدی داشتند. معهذا صنیعی با کمک ایادی و حمایت محمدرضا پهلوی، موافقت مرکز بهائیت با ادامه کار خود را جلب کرد.
وی از سال 1331 تا 28 مرداد 1332 معاون مصدق در وزارت دفاع بود و در سال 1347 به همراه ایادی، پزشک مخصوص و بهائی شاه، سرباز وظیفه حیدر قرهقوزلو که گماشتۀ منزلش بود را به قتل رسانده و بدون اینکه پزشکی قانونی متوجه شود سرباز فوق را در حصارک کرج دفن کردند. اسدالله صنیعی بدفعات از طرف شاه نشانهای لیاقت 1، 2، 3 نشان افتخار 1 و 2 و 3 نشان خدمت درجه 1، نشان 28 مرداد و نشان همایون درجه 2 را دریافت کرد. وی در سال 1377 درگذشت.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، جلد دوم، صص 465- 449.
(اسناد ساواک - پرونده انفرادی)
2. سرلشکر حسن پاکروان، فرزند فتحالله در سال 1290 شمسى در تهران به دنیا آمد. پدرش از دولتمردان عصر رضاخان بود که در زمان فاجعهی قتلعام در مسجد گوهرشاد، استاندارى خراسان را به عهده داشت. وی تحصیلات نظامى خود را در دانشکدهی «پواتیه» و «فونتن بلو» فرانسه به پایان رسانید و در سال 1312 به ایران بازگشت و مدتها به عنوان مربى در دانشکدهی افسرى اشتغال داشت. در سالهاى 1320 تا 1322 افسر ستاد ارتش و در سالهاى 1323 تا 1324 فرمانده پادگان بوشهر و افسر انتظامات بنادر جنوب بود. پاکروان در سالهاى 1325 تا 1327 افسر رکن دوم ستاد ارتش شد و در سالهاى 1328 تا 1329 به عنوان وابستهی نظامى به پاکستان رفت. پس از بازگشت به ایران مدتى ریاست رکن دوم ستاد ارتش را به عهده داشت و مجددا در سالهاى 1333 تا 1334 به عنوان وابستهی نظامى به هند رفت. با تأسیس ساواک در اسفند 1335 پاکروان معاون ساواک شد و در اسفند 1339 به دنبال عزل تیمور بختیار به ریاست ساواک رسید. وى تا سال 1343 ریاست ساواک را بر عهده داشت و از جمله حوادث زمان او فاجعهی حمله به مدرسهی فیضیه، سرکوب قیام 15 خرداد و دستگیرى حضرت امام و هزاران نفر بین سالهای 1342 تا 1343 بود. وی سپس جاى خود را به نصیرى داد و به عنوان وزیر اطلاعات وارد نخستین کابینهی هویدا شد (1345ـ1343). او از شهریور 1345 تا مهر 1348 سفیر ایران در پاکستان بود و در این تاریخ به عنوان سفیر به فرانسه اعزام شد و تا آبان 1352 در پاریس مستقر بود. در بازگشت به ایران، از سال 1352 توسط ارتشبد فردوست در بازرسى شاهنشاهى به کار گرفته شد و در مهرماه 1356 به عنوان مشاور و سرپرست امور مالى وزارت دربار به استخدام درآمد. پاکروان پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایران دستگیر و بعد از محاکمه، در تاریخ 22 /1 /1358 اعدام شد.
ر.ک: ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، مؤسسهی مطالعات و پژوهشهاى سیاسى، جلد 2، صص 449 ـ 448.
منبع:
کتاب
منصور روحانی به روایت اسناد ساواک صفحه 41
