موضوع: حوادث اخیر قم
تاریخ سند: 25 خرداد 1354
موضوع: حوادث اخیر قم
متن سند:
رونوشت گزارش خبر شماره 26773 /20 ه 12 ـ 25 /3 /54 منبع شیدا 1ـ دو سه روز قبل از 15 سال جاری در مدرسه فیضیه قم سخنرانی هایی انجام و احتمالاً شعارهایی داده شده تا اینکه شب 15 /3 /54 مجلس فاتحه ای تشکیل و در شب 16 /3 /54 پس از نماز جماعت مغرب و عشا از بلندگوهای مدرسه مذکور شعارهایی داده اند و سرانجام عصر شنبه 17 /3 /54 با مداخله مأمورین انتظامی جریان پایان می یابد.2ـ روز 18 /3 /54 مراجع تقلید از قبیل شریعتمداری ـ گلپایگانی ـ نجفی در منزل شیخ مرتضی حائری اجتماع کرده تا درباره حوادث صحبت نمایند ولی پس از آگاهی طلاب آنان جلو منزل نامبرده آمده و حائری اظهار می دارد راضی نیستم در خانه من بیایید آنها می گویند ما در کوچه ایستاده ایم و در نتیجه سخنان تندی بین طلاب و حائری رد و بدل می گردد.
3ـ روز 19 /3 /54 آقایان مراجع در منزل سیدمحمد حسین طباطبائی1 جمع می شوند طلاب پس از اطلاع به منزل وی مراجعه می نمایند و هنگام خروج مرعشی و گلپایگانی جلوی آنان را می گیرند و پس از اینکه آقای شریعتمداری از منزل خارج می شود طلاب به ایشان برخورد و آیت الله شریعتمداری اظهار می دارد خبیث ها بروید معلوم نیست شما طلبه اید یا نه.
آنها هم داد زده می گویند شما لیاقت مرجعیت را ندارید.
4ـ روز 20 /3 /54 آقای گلپایگانی از برخی مدرسین قم دعوت می کند که ساعت 8 صبح به منزل ایشان بروند که آقایان ناصر مکارم شیرازی.
حسین نوری.
2 صلواتی.
غروی و وحید3 و بعضی دیگر می روند.
آقای گلپایگانی پس از اظهار تأسف می گوید از شما می خواهیم این طلاب را آرام کنیم.
و اینها اجازه دهند ما بنشینیم با آقای شریعتمداری کاری انجام دهیم و اضافه می نماید که من در این دو سه روز بیش از سی مرتبه به آقای شریعتمداری تلفن کرده ام اما طلاب نمی گذارند که ما کار کنیم در این جلسه مکارم شیرازی پیشنهاداتی بشرح زیر اظهار می دارد: الف ـ باید علاج واقعه را قبل از وقوع کرد و نگذارند چنین حوادثی پیش آید و برای جلوگیری از تکرار این واقعه از آمدن افراد کم سن و سال و نوجوان به حوزه علمیه جلوگیری شود و چون این عده کمتر از 20 سال دارند باید حوزه یک مدرسه عالی و دوره نهایی داشته باشد.
ب ـ به درددل طلاب رسیدگی شود اینها خواسته هائی دارند و وقتی توجه نشود این مسائل پیش می آید.
پ ـ آقایان از دولت بخواهند که آمار دستگیرشدگان را بدهند تا معلوم شود کدام یک طلبه هستند و کدام نیستند.
ت ـ آقایان از رفتن به نماز فعلاً خودداری کنند تا تکلیف نماز آقای اراکی4 در مدرسه فیضیه روشن شود.
آقای گلپایگانی اظهار نموده بنظر من مدرسه فیضیه اهمیت بسیار دارد و اگر این مرکز بدست دولت بیافتد گرفتن مدرسه های دینی شهرستانها خیلی آسان خواهد بود ما باید کوشش کنیم تا مجددا مدرسه را در تصرف خودمان بگیریم.
نظریه شنبه: نظری ندارد.
نظریه چهارشنبه: شنبه در اظهارات خود صادق می باشد ضمنا به وی آموزش داده شده هرگونه اجبار واصله در این زمینه را به موقع گزارش نماید.
اصل در 161111 است در پرونده 75862 بایگانی شود.
23 /7 /54
توضیحات سند:
1ـ سید محمدحسین طباطبایی (1321 ه ق ـ 18 محرم 1410) در سنه 1321 ه ق متولد گردید، در سن 5 سالگی مادرشان و در سن 9 سالگی پدرشان بدرود حیات گفتند و از آنها جز ایشان و برادر کوچکترش به نام سید محمد حسن کسی باقی نماند.استاد از برادرشان بسیار تمجید و تحسین می نمودند و رحلت سید محمد حسن آن چنان تأثیری بر ایشان گذاشت که موجب پیدایش کسالت قلبی و ناراحتی اعصابشان گردید.
علامه از آغاز تحصیل در کسب تمامی محاسن و مکارم و شعبات علوم و فنون شوق و ذوقی تمام داشت.
در ادبیات عرب، معانی و بیان و بدیع، و فقه و اصول استاد بود.
مرحوم حکیم بادکوبه ای به ایشان عنایتی خاص داشتند.
به گفته فرزندشان شبهای ماه رمضان اصلاً نمی خوابیدند و در مجالس روضه شرکت می نمودند.
طراحی و معماری مدرسه حجتیه فعلی قم یکی از آثار ایشان می باشد.
از ایشان آثار گرانبهایی بر جای مانده است که مهمترین آنها عبارتند از: تفسیرالمیزان، اصول فلسفه و روش رئالیسم، حاشیه بر اسفار صدرالدین شیرازی و...
ایشان پس از درگذشت عیالشان سکته نموده که به گفته خودشان با رفتن او (همسرشان) برای همیشه خط بطلان به زندگانی خوش و آرامی که داشتند کشیده شد، و سرانجام در صبح یکشنبه 24 آبان 1360 پس از یک هفته بیماری دار فانی را وداع نموده و به دیار یار شتافتند و اکنون مزارشان در کنار حرم حضرت معصومه (س) زیارتگاه عاشقان و شیفتگان می باشد.
2ـ آیت الله حسین نوری از مراجع تقلید، در سال 1304 ه.
ش.
، در همدان به دنیا آمد.
مقدمات علوم دینی را نزد پدر و دیگر استادان شهر همدان گذراند و در سال 1323، عازم قم شد و سطوح عالیه را در آن شهر فرا گرفت.
آیت الله حسین نوری، تربیت و تدریس طلاب علوم دینی را، در قم آغاز کرد و سالها بدین امر، اهتمام ورزید.
ایشان، در فراز و نشیبهای سیاسی و اجتماعی، فعال بود و طلاب را به مبارزه علیه رژیم شاه، دعوت می کرد.
تألیفات فراوانی از آیت الله نوری در دست می باشد که از آن جمله است : کتاب انسان و جهان، کتاب جهان آفرین، کتاب داستان باستان، اقتصاد اسلامی، دانش عصر فضا، جهاد و ...
آیت الله حسین نوری در سال 1356 محکوم به تبعید شد.
3ـ آیت الله شیخ حسین وحید خراسانی از مراجع تقلید در سال 1300 شمسی در مشهد مقدس متولد گردید.
پس از فراگیری ادبیات و سطوح عالی نزد اساتید بزرگ مشهد چون حاج شیخ محمد نهاوندی، در درس خارج و فلسفه و حکمت آیات میرزا مهدی اصفهانی و آشتیانی حاضر شد و پس از دریافت اجازه اجتهاد از بزرگان حوزه در سن 27 سالگی به نجف اشرف مهاجرت نمود.
وی در درس خارج فقه و اصول آیات عظام عبدالهادی شیرازی و خویی شرکت کرد و سپس خود به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت.
بعد از 12 سال به ایران مراجعت و در قم ساکن گردید.
ایشان یکی از مراجع تقلید می باشد و دارای تألیفاتی چند در فقه و اصول و از جمله حواشی بر کفایۀ و مکاسب و شرح بر شرایع الاسلام است.
ر.ک : محمد شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج 2، ص 300 4ـ آیت الله حاج شیخ محمد علی اراکی از مراجع تقلید در سال 1273 در اراک دیده به جهان گشود.
پدرش حاج احمد آقا مشهور به میرزا آقافراهانی از علمای مشهور آن سامان بود.
وی در نوجوانی وارد حوزه علمیه اراک شد.
دروس سطح حوزه را نزد آیت الله سیدمحمدتقی خوانساری به خوبی پشت سر گذارد.
ایشان سالها در درس آیت الله آقانورالدین اراکی و آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی شرکت کرد و از دانش و تقوای آن دو مرجع بزرگ تقلید شیعیان، بهره ها برد.
آیت الله اراکی پس از سالها تحصیل در حوزه علمیه اراک، به دنبال هجرت آیت الله حائری یزدی به قم، وارد حوزه علمیه قم شد و در درس ایشان شرکت کرد.
آیت الله اراکی در این سالها با امام خمینی آشنا شد.
وی علاقه خاصی به امام خمینی داشت و همواره از فعالیت های سیاسی ایشان علیه رژیم پهلوی پشتیبانی می نمود.
وی در طول بیش از 35 سال تدریس در حوزه علمیه قم، پیچیده ترین مباحث علمی را با گفتاری شیوا و بیانی رسا مطرح می کرد.
پس از وفات آیت الله سیدمحمدتقی خوانساری به درخواست شماری از شاگردان، به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت.
بسیاری از استادان برجسته حوزه علمیه قم سالها از محضر ایشان کسب فیض نموده اند.
سرانجام آیت الله اراکی، مرجع تقلید شیعیان پس از یک قرن تلاش برای هدایت مردم، در سال 1373 به ملکوت اعلی پیوست و پیکرش با تشییع باشکوه مردم قم، در حرم حضرت معصومه (سلام اللّه علیه) به خاک سپرده شد.
آثار برجای مانده از او عبارتند از : 1ـ حاشیه بر عروه الوثقی 2ـ شرح عروه الوثقی 3ـ مناسک حج 4ـ رساله استفتائات 5ـ النکاح و الطلاق 6ـ مقدمه بر کتاب «القرآن و العقل» نوشته آیت الله سیدنورالدین اراکی 7ـ تقریرات درس آیت الله شیخ محمد سلطان العلما 8ـ تقریرات درس فقه و اصول فقه آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی 9ـ حاشیه بر «دررالاصول» نوشته آیت الله حاج عبدالکریم حائری یزدی 10ـ تقریرات درس فقه آیت الله سیدمحمدتقی خوانساری 11ـ توضیح المسائل ر.ک : گلشن ابرار، ج 2، صص 951 ـ 956.
یادنامه آیت الله اراکی، اداره کل ارشاد و فرهنگ اسلامی، اراک.