تاریخ سند: 8 فروردین 1357
طبق شایعات با تبلیغی که از طرف طلاب دینی و بعضی از عوامل مخرب در قراء اطراف مشهد به عمل آمده
متن سند:
تاریخ: 8 /1 /2537[1357]
1. 0845 طبق شایعات با تبلیغی که از طرف طلاب دینی و بعضی از عوامل مخرب در قراء اطراف مشهد به عمل آمده، در دهات شایع شده که روز 9 /1 /37 عزای عمومی بوده و تعدادی از اهالی دهات قصد دارند جهت عزاداری به طور دستجمعی و تکتک به مشهد مسافرت نمایند که باید اقدامات لازم به عمل آید. دهات مورد نظر در اطراف کارخانه قند در حوزه پاسگاه کاظمآباد میباشد.
2. 0850 در مدرسه عباسقلیخان اعلامیهای مبنی بر درس تفسیر در روزهای پنجشنبه و جمعه ساعت 4 بعدازظهر واقع در پائین خیابان مسجد موسیبنجعفر جنب مسجد فیل توسط آقای اختری شروع میباشد با نگرش به اینکه روزهای پنجشنبه و جمعه درس مدرسین علوم دینی تعطیل است، امکان دارد این اعلامیه پوشش در مورد محل اجتماع اشخاص اخلالگر باشد.
3. 0849 به طوری که شنیده میشود در دو سه روز آینده قرار است آیتالله شریعتمداری بزرگ به مشهد وارد شود ولی تاریخ دقیق ورود معلوم نیست. 1 نفر به نام عابدی از طلبههای مدرسه نواب اطاق دوم دست راست زیرزمین حساسیت دارد و گفته است من این یکی دو روز تا پای خونم هستم و هر اقدامی هم که بشود میکنم. عدهای از مردم تبریز و چند نفر از دکترهای تبریز در مشهد دیده شدهاند.
4. 0850 در قریه منظر1 در تربت حیدریه چند نفر از طلاب قمی وارد شدهاند به نام شیخ محمد نظری و رجبعلی شجاعی و گویا آنجا منبر میروند و حرفهای مضره میزنند و اعلامیه نصب مینمایند و به وسیله یک نفر به نام کربلائی سلام از مردم پول جمع مینمایند به اسم جنگزدگان مسلمانان لبنان.
5. 0850 برابر اطلاع واصله حدود ساعت 1600 روز 7 /1 /37 در کوی رضائیه اعلامیه مضره پخش شده است.
6. 0855 متصدی مغازه 342 واقع در بازار رضا ساعت 0830 صبح ملاحظه نموده در پشت درب مغازه اعلامیه مضره انداخته بودند که چنانچه روز پنجشنبه تعطیل نکنید مغازههای شما را آتش خواهیم زد. متصدی مغازه مربوطه اظهار داشت اعلامیهها را از ترس پاره کردم.
7.0900 به قرار اطلاع ساعت 1300 روز 7 /1 /37 در مسجد آیتالله شیرازی واقع در کوی طلاب بیستمتری اعلامیه مضره مبنی بر حادثه قم و تبریز و همکاری مردم نسبت به مبارزان خلق پخش شده است.
8. 0902 به قرار اطلاع با آمدن پسر آیتالله قمی به مشهد به نام سیدمحمود2 برنامه شهریه عمومی همزمان از طرف پدرش آیتالله قمی که در تهران تبعید میباشد در روز 8 /1 /37 در منزل آقای قمی به تمام طلاب مشهد داده میشود.
9. 0905 به طوری که بین طلبهها شایع است روز 9 یا 10 /1 /37 به واسطه واقعه تبریز و قم آیتالله سیدمحمد روحانی3 ساکن عراق که اخیراً به مشهد آمده در منزل آیتالله قمی اقامت دارد از منزل کفن پوشیده و به اتفاق طلبهها و طبقات مختلف مردم به صورت دستهجمعی و تظاهرات خیابانی و شعارها به میدان دقیقی آمده و به طرف مسجد گوهرشاد حرکت نمایند.
10 . 0915 روز گذشته چند نفر جوان ناشناس در خیابان طبرسی به بعضی از مغازهها اعلام کردهاند که فردا 9 /1 /37 بایستی مغازهها را تعطیل نمایند.
11. 0940 به طوری که مشاهده میگردد روز جاری تعدادی جوان (دختر و پسر) بین 18 تا 23 سال که خود را سیاهپوش نمودهاند در خیابان نادری در رفت و آمد هستند.
12. 1005 در بین مردم شایع است از ورود اشخاص و اتومبیل به شهرستان قم جلوگیری میشود.
13. 1015 به طوری که شایع است اغلب دانشجویان دختر و پسر اظهار داشتهاند در اطراف فلکه حضرت، هر زنی بیحجاب باشند روی آنها به طور غیرمحسوس اسید پاشیده میشود.
14. 1020 در ساعت 1015 روز جاری آقای اکبری مدیر هتل اطلس به من اطلاع دادند چهار نفر جوان تبریزی در اتاق 601 سکونت دارند و آمد و شد همراه با بستهبندی مشکوک به هتل رفت و آمد مینمایند و هر دفعه یک دست لباس عوض مینمایند. جهت اطلاع به عرض میرسد.
15. 1020 برابر اطلاع در کوی طلاب آخر خیابان شهناز، دریا، آسایشگاه محرابخان اوراق مضره پخش نمودهاند.
16. 1025 آقای محمدحسن اشتری (سورکی فرزند شیرمحمد) شغل کارگر اهل بیرجند ساکن قریه دولتآباد مشهد چندی قبل جهت دیدن اقوام خود به بیرجند قریه مزبور رفته و مبادرت به نشر و توزیع خوابنامه نموده است و بلافاصله به دولتآباد مشهد مراجعه نموده است.
17.1035 شخصی به نام حسین وارسته فرزند علیاصغر صاحب عکاسی لادن در چهارراه لشگر با دستگاه فتوکپی مبادرت به تکثیر اعلامیه مضره مینماید. با مراقبتی که وسیله مأمورین به عمل آمد از محل کار و منزل نامبرده بیش از چهارصد برگ اوراق مضره مختلف مربوط به حوزه علمیه مشهد کشف، مراتب تحت رسیدگی است.
18. 1040 در ساعت 0130 بامداد امروز یک مرد و یک زن ناشناس به دبستان جم در خیابان طبرسی مراجعه و تقاضای سکونت مینمایند که معرفینامه نداشتهاند از ورود آنها جلوگیری ولی نامبردگان با پافشاری وارد میشوند که مراتب به کلانتری 14 اطلاع داده و اشخاص موصوف را به کلانتری جلب نمودهاند.
19. 1045 جلو مدرسه نواب حدود 150 نفر طلبه اجتماع نمودهاند و به ترتیب به تعداد آنها اضافه میشود و همچنین به نظر میرسد اعلامیههای شیرازی را داخل مدرسه بردهاند و به دیوار زدهاند که مشغول خواندن اعلامیه فوق میباشند.
20 . 1100 برابر اطلاع شخصی به نام سیدحسین موسوی اهل رشت ساکن مشهد خیابان شهناز جنب گرمابه سالم اول کوی پنج تن حدود چهار روز قبل جهت روضهخوانی به خانه شخصی به نام بندار که در همسایگی وی میباشد رفته و پس از مشاهده تمثال مبارک خاندان سلطنتی که به دیوار نصب شده بود در حین روضهخوانی در حضور کلیه مدعوین حاضر اظهار مینماید عکس این... را از دیوار بکنید و دور بیندازید، آنها مخالف دین اسلام میباشند.
21. 1105 طبق اظهار آقای حسن طالبیان کفشفروش خوشسلیقه روبروی مدرسه نواب خیابان نادری چهار یا 5 روز پیش تعدادی اعلامیه از روی پشتبام مدرسه نواب به داخل خیابان پرت میشد. کفشفروش مزبور اظهار میدارد اگر یک دفعه دیگر شخصی که اعلامیه پرت مینمود ببینم او را کاملاً میشناسم.
22. 1125 روی دیوار واقع در میدان سعدآباد به طرف شاهرخ از پلاک 9 تا 17 شعار مضره نوشته شده است.
23. 1130 طبق اطلاع در مسجد واقع در طرق عصرها بعد از نماز مغرب سخنرانیهای تحریکآمیز انجام میگیرد.
24. 1132 پیرو پیام 36 اعلامیه مذکور را از جلوی مدرسه نواب برداشتهاند و در عقب مدرسه الصاق نمودهاند. رفت و آمد مشکوک به نظر میرسد. ضمناً شایع است مدت تبعیدی آقای خمینی پایان یافته و قریباً به ایران میآید.
25. 1135 در ساعت 1105 نفربر زرهی جنب بانک صادرات میدان شاه مستقر و مردم زیادی در اطراف آن جمع شدند.
26. 1135 داخل کوچه رفیعی منزل آقای میلانی چند نفر شیخ به صورت تکتک خارج و چهار نفر دیگر به همین صورت خارج شدند.
27.1140 در محل آبکوه شایع است روز 9 /1 /37 عدهای در حدود ده هزار نفر از کلاته ویرانه سه فرسنگی شاندیز در یکی از مساجد شهر جمع شده و دست به تظاهرات بزنند.
28. 1155 شخصی با مشخصات زیر . قد بلند، موی سر زیاد، با ریش، کت و شلوار خاکستری با کفش مشکی سن در حدود 24 سال از شب گذشته تاکنون در زیارتگاه خواجهربیع میباشد و دانشجو به نظر میرسد.
توضیحات سند:
1. روستای منظر از توابع بخش مرکزی تربتحیدریه است که در دهستان بالا ولایت قرار دارد و جمعیت آن در سرشماری سال 1385ش 614 خانوار (2120) نفر اعلام شده است.
2. حجتالاسلام سیدمحمود طباطبائی قمی فرزند آیتالله حاج آقا حسن قمی، که دروس حوزوی را در مشهد آغاز نموده و از محضر آیات: میرزا احمد مدرس یزدی، سیدمحمدهادی میلانی، شیخ هاشم قزوینی و پدرش بهره برده بود، در اردیبهشت ماه سال 1394ش از دنیا رفت.
3. آیتالله سیدمحمد روحانى، فرزند سیدمحمود در سال 1298 ﻫ ش در قم و در خانواده اهل علم به دنیا آمد. در 19 سالگى براى ادامه تحصیل علوم دینى به حوزه نجف رفت و در این مرکز علمى ماندگار شد و به تدریج به تدریس خارج فقه پرداخت. وى در سال 1356 به موطن خود بازگشت و در شهر قم اقامت گزید. آیتالله سیدمحمد روحانى در سن 78 سالگى در سال 1376 رحلت کرد و در شهر قم به خاک سپرده شد.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 11 صفحه 188