تاریخ سند: 27 بهمن 1349
متن سند:
شیخ محمد حسین نیازی گفت راستی سپاه دین1 که اعلیحضرت موضوع آن را عنوان نموده ممکن است جامه عمل بپوشد؟ محمد باقر برقعی گفت در این مورد نباید کمترین تردیدی کرد نیازی گفت بیشتر طلاب از این موضوع اطلاعی ندارند و تصور نمی کنند که روزی به مرحله اجرا درآید صنعتگر گفت اگر تشکیل سپاه دین عملی گردد به حوزه علمیه لطمه شدیدی می خورد و من تصور نمی کنم آیات مخصوصا آیت الله شریعتمداری بگذارد این موضوع تحقق پیدا کند بدون تردید مانع اجرای آن لااقل در مورد حوزه علمیه قم می شود.نظریه شنبه : نظری ندارد.
نظریه یکشنبه : مفاد گزارش صحیح است با توجه به دعوتی که دارالتبلیغ اسلامی2 از محمد جواد مغنیه3 نویسنده اسلامی لبنان نموده بعید نیست که مرتضی مطهری نیز از طرف دارالتبلیغ دعوت شده باشد.
2ـ در مورد تشکیل سپاه دین عده ای معتقدند که هرگونه دخالت مقامات دولتی در امر دین با شکست مواجه خواهد شد و شاهد مثال را سازمان دارالترویج و فعالیتهای سازمان اوقاف از جهت تجهیز گویندگان مذهبی ذکر می کند لکن صاحبنظران اظهار می دارند که اگر در موضوعی شاهنشاه آریامهر شخصا تصمیم بگیرند دیگر جای تردید نیست و باید عملی شود و چون از نحوه عمل آن اطلاعی ندارند هریک تعابیر و تفاسیر گوناگونی می کنند و در خوف و رجاء می باشند.
نظریه سه شنبه : مفاد گزارش صحیح است مسئله شکست دار الترویج در شهرستان قم عکس العمل بسیار بدی در اذهان طلاب در شهرستان قم گذاشته و در حقیقت محصول فعلی زائیده روش غلط اداره اوقاف است که آثار وی هنوز در منطقه موجود است.
نظریه 21 ه : اقدامات اوقاف تا بحال همه با شکست مواجه شده و اثر بدی در منطقه گذارده، بهتر است قبل از هرگونه اقدام موضوع را در تهران مورد بررسی قرار بدهید بعدا اقدام نمائید.
در پرونده مرتضی مطهری بایگانی شود.
27 /11
توضیحات سند:
1ـ سپاه دین : تشکیل سپاه دین یکی از طرح ها و برنامه های رژیم پهلوی برای اسلام زدایی از کشور بوده رژیم شاه که همواره از سفر محصلان علوم اسلامی به سراسر کشور در ماههای محرم و صفر و رمضان برای تبلیغ، رنج می برد درصدد آن بود که برای جلوگیری از گسترش نهضت اسلامی و اندیشه های انقلابی اسلامی در اقصی نقاط کشور به مقابله با آن برخیزد و تشکیل سپاه دین به این منظور صورت می گرفت.براساس این طرح افراد وابسته به رژیم مسوولیت تبلیغ در نقاط مختلف کشور را به عهده می گرفتند و آنچه را رژیم می خواست به عنوان اسلام به مردم معرفی می شد.
و از طرفی با تشبث به این طرح طلاب جوان نیز به خدمت سربازی اعزام می شوند.
به محض طرح موضوع حضرت امام خمینی (ره) در برابر آن موضعگیری کرده و با ارسال پیاپی از علما خواستند بیش از آنکه رژیم شاه بتواند دست پرورده های ساواک را به نام سپاه دین به شهر و روستاهای کشور گسیل وارد و به نام اسلام توده ها را به دوری گزینی از فرهنگ اسلامی و آیین قرآنی فرا خواند مردم را از ماهیت این مزدوران و جاسوسان آگاه سازند بازتاب این پیام به پایه ای بود که رژیم پهلوی مجبور شد این جریان را به کلی کنار گذارد.
(نهضت امام خمینی ـ ج 2 ـ سید حمید روحانی ـ چاپ اول ـ ص 605) 2ـ دارالتبلیغ اسلامی، مؤسسه ای بود فرهنگی، تبلیغی با اهداف سیاسی ویژه.
پس از تبعید شدن حضرت امام خمینی توسط سید کاظم شریعتمداری تأسیس و با بودجه و زیر نظر او اداره می شد.
این مؤسسه در ظاهر حرکتهای نوگرایانه داشت، اما به دلیل روابط نزدیک آقای شریعتمداری با رژیم شاه، این مرکز نیز در جهت بازدارندگی نهضت امام خمینی قرار گفت.
پس از پیروزی انقلاب و روشن شدن همکاری آقای شریعتمداری با کودتاگران کودتای نوژه، این مرکز نیز تعطیل و اموال آن توسط دادگاه انقلاب مصادره گردید.
(نهضت امام خمینی، جلد 2، سید حمید روحانی) 3ـ آیت الله شیخ محمدجواد مغنیه، از نویسندگان و گویندگان عصر حاضر بوده است.
علوم حوزوی را در لبنان و نجف فراگرفته است.
و در لبنان ساکن شده است.
وی نگرش جدید نسبت به گزاره های اسلامی داشت و تلاش می کرد، مفاهیم و اندیشه های اسلامی را براساس شرایط و منطق عصر جدید، تبیین و تفسیر کند.
نسبت به مذاهب و فرق اسلامی نظرگاه «تقریب» داشت.
مسافرتهای متعددی به ایران داشت.
وی کتاب «فی ظلال نهج البلاغه» را بر شرح نهج البلاغه نوشته است.
کتاب فقهی دیگری در موضوع دیدگاههای فقهی شیعه و اهل سنت نیز نوشته است.
و شماری از دیدگاههای نویی را در فقه مطرح کرده است.
وی در اوایل انقلاب رحلت کرد.