تاریخ سند: 3 آبان 1357
به دنبال اغتشاشات روز گذشته که در آن کلیه بانکها (به استثناى بانک ملى شعبه مرکزى)
متن سند:
از: گرگان تاریخ:3 /8 /1357
به: 2 ﻫ 1 شماره: 2132/گ 10
تلفنگرام
به دنبال اغتشاشات روز گذشته که در آن کلیه بانکها (به استثناى بانک ملى شعبه مرکزى) ـ دو سینما ـ کلیه اغذیهفروشىها ـ محفل بهائیان ـ کلیساى ارامنه ـ چندین خانه مسکونى متعلق به بهائیان و ارامنه ـ کارخانه پپسىکولا ـ چندین هتل مورد غارت و آتش سوزى قرار گرفته و در بعضى نقاط هنوز آتش مهار نگردیده و به ساواک نیز حمله که طى آن ده نفر مجروح گردیدهاند. طى روز جارى شهر گرگان به صورت تعطیل درآمده و کارمندان ادارات و بانکها ـ محصلین و اصناف از شدت ترس و وحشت از منزلهاى خود خارج نشدهاند ضمناً بوسیله تلفنهاى تهدیدآمیز به کلیه ادارات و سازمانهاى دولتى تذکر دادند که ادارات آنها را نیز مورد هجوم و آتشسوزى قرار خواهند داد و از صبح روز جارى رفت و آمدهاى مشکوکى در شهر انجام و همچنین از روز گذشته تاکنون به نیروهاى انتظامى دستور مداخله داده نشده است ضمناً کارگران کارخانه پپسىکولا گرگان رئیس اداره کار را به محل کارخانه احضار و خواستار روشن شدن وضع آینده خود میباشند ضمناً در اغتشاشات روز گذشته مأمورین شهربانى هیچگونه اقدامى در زمینه ممانعت و جلوگیرى از عملیات خرابکارانه اخلالگران به عمل نیاوردهاند.1 مراتب جهت استحضار و هرگونه اقدام شایسته اعلام میگردد.
گیرنده ـ پورجوان گوینده – صولتى ساعت 930 به مرکز اعلام شود 3 /8 /57 حامدزاده
توضیحات سند:
1. روزنامه اطلاعات راجع به وضعیت شهر گرگان در 3 /8 /57 مینویسد: «به شکل ماتمکده درآمد و سکوت بىسابقهاى این شهر را فراگرفت. امروز ادارات دولتى به حال نیمه تعطیل درآمد و بازار و بانکها کلاً تعطیل بود ... رفت و آمد از خیابانهاى اصلى گرگان به دنبال آتشسوزى و تخریب دیروز غیرممکن است و خیابان فرح از سوى مأموران پلیس براى حفاظت از شهربانى مسدود گردید ... بعضى از نقاط آتشزده همچنان در حال سوختن است.» (اطلاعات ش 15742، ص 23) ساعت یک بعدازظهر امروز (3 /8 /57) ... پس از کشته شدن مأمور شهربانى خشونت مأموران انتظامى افزایش یافت و آنها به مقابله با تظاهرکنندگان پرداختند و تیراندازى شروع شد که در نتیجه عده زیادى از تظاهرکنندگان مجروح شدند ... در تظاهرات شیشههاى چند مغازه، خانه و بانک فرهنگیان، چند اتومبیل شخصى و خانه چند تن از معلمان توسط عدهاى خرد شد، از جمله مغازه لبنیاتفروشى حجتالاسلام آقاى ورامینى که از علماى مورد احترام مردم است به آتش کشیده شد. شاهدان عینى مىگویند این کارها ... توسط افرادى خاص صورت گرفته است که از مردم جدا بودهاند.» (کیهان، ش 10596، ص 3) روزنامه رستاخیز نوشت که گلوله مأمور شهربانى به سر سهراب مصطفایى اصابت کرد. (ش 1047، صص 3، 4)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گلستان- کتاب5 صفحه 18