درباره: صورتجلسه ۲۵
تاریخ سند: 5 مهر 1332
درباره: صورتجلسه ۲۵
متن سند:
[از: وزرات دفاع ملی] تاریخ: 5 /7 /32[به:] تیمسار ریاست ستاد ارتش
درباره: صورتجلسه ۲۵
نظر به اینکه آقای مهندس اردشیر زاهدی چه قبل از روز فرخنده رستاخیز ۲۸ مرداد و چه در روز ۲۸ مردادماه1 قدم به قدم در معیت تیمسار سپهبد زاهدی فعالیت‌های شایانی نموده که کاملاً هم‌آهنگی با عملیات نظامی داشته است. لذا کمیسیون پیشنهاد می‌نماید که به یک قطعه نشان درجه (1) رستاخیز مفتخر گردد.۲
(امضاء سرتیپ زنگنه - سرتیپ مجلسی - سرتیپ خزاعی - سرتیپ خوشنویسان - سرهنگ ستاد روحانی - سرهنگ ستاد صالحی - سرهنگ ۲ سوار زاهدی)۳
به عرض همایونی رسید: متن صورت کلی به عرض رسیده و تصویب شده است - بایگانی – 17 /8 /22.
توضیحات سند:
1- پیروزی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ (19 اوت ۱۹۵۳) و بازگرداندن محمدرضا شاه از رُم به ایران، سرآغاز ظهور رژیم استبدادی برای اجرای مقاصد سیاسی و اقتصادی ایالات متحده آمریکا و متحدین غربی او بود؛ و انجام این امر، ابتدا به عهده فضل‌الله زاهدی (که پس از کودتا سپهبد شد) نخست‌وزیر منتخب امریکا و انگلیس واگذار گردید، زیرا شایستگی و صلاحیت محمدرضا شاه پس از کودتای ۲۵ مرداد و فرار شتابزده‌اش به بغداد و سپس به رُم، مورد تردید لندن و واشنگتن قرار گرفته بود. اسامی اعضای کابینه و کابینه ترمیم شده فضل‌الله زاهدی بدین شرح بود: وزیر دادگستری: جمال‌الدین اخوی، - وزیر جنگ: سرلشکر عبدالله هدایت - وزیر دارائی: دکتر علی امینی - کفیل وزارت فرهنگ: رضا جعفری - وزیر راه: غلامعلی میکده، سرلشکر عباس گرزن - وزیر اقتصاد ملی: دکتر علی‌اصغر پورهمایون، دکتر فخرالدین شادمان - وزیر کشاورزی: احمد حسین عدل - وزیر کار: ابوالقاسم پناهی، مسعود ملکی - وزیر خارجه: عبدالله انتظام - وزرای مشاور: محمد نمازی، علی‌اصغر حکمت، امیرحسین ایلخان بختیار، دکتر محمد سجادی؛ معاونان اداری: غلامرضا فولادوند، موسی سرابندی.وزارت کشور را خود نخست‌وزیر به عهده داشت و سرتیپ محمدحسن جهانبانی به معاونت وزارت کشور اشتغال داشت. (نجاتی - سرهنگ غلامرضا تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران)
- نقش سیا در کودتای ۲۸ مرداد:
رابرت گراهام نقش سازمان سیا در طراحی کودتای ۲۸ مرداد را چنین می‌نویسد: شاه که در عرض چند ماه گذشته خود را برای احتمال فرار از کشور آماده کرده بود دقیقاً همین کار را کرد اول به بغداد گریخت و بعد به رُم. روز بعد مجسمه‌های شاه در تهران سرنگون شد اما در عرض سه روز مسیر حوادث علیه مصدق برگردانده شد ترکیبی از کمک خارجی در صورت سیا، نیروهای وفادار داخلی و اوباشی که با پول استخدام شده بودند تهران را با استفاده از حالت شک و گیجی که بر اثر فشار شاه سابق ایجاد شده بود تحت کنترل در آوردند شاه سابق از حالت تبعیدی که در رُم زنش را همراهی می‌کرد و در بوتیک‌های آنجا خرید می‌کرد به تهران به صورت یک فاتح برگشت. (رابرت گراهام - ایران سراب قدرت - ترجمه فیروز فیروزنا ص ۷۷)
۲- تعدادی از نشان‌های اهدا شده به زاهدی در داخل کشور به قرار زیر است: نشان سوم تاج در تاریخ 25 /6 /32، نشان دوم همایون در 4 /8 /35، نشان دوم تاج در 4 /8 /37، نشان اول همایون در 4 /8 /38 و پلاک نشان درجه اول تاج در تاریخ 25 /2 /1354. علاوه بر اینها همان طور که در سند مشخص است نشان درجه 1 رستاخیز نیز به خاطر خوش‌خدمتی به رژیم شاه به او داده شده است. خاطر‌نشان می‌سازد نشان رستاخیز به تمامی دست‌اندرکاران کودتای ۲۸ مرداد اهداء گردیده است.
٣- نامبردگان اعضای کمیته اهدای نشان پس از کودتای آمریکایی - انگلیسی ۲۸ مرداد بوده‌اند.