وقایع اردیبهشت 57 در یک نگاه
متن سند:
وقایع اردیبهشت 57 در یک نگاه
اردیبهشت سال 57 نیز در حالى که آغاز شد که پرچم هیئت‌هاى مذهبى در مساجد، حسینیه‌ها و تکایا به مناسبت ایام فاطمیه در اهتزاز بود و برخى از سخنرانان، متأثر از حوادث فروردین ماه ایران، بخصوص جنایاتى که در شهرهاى یزد، اهواز و جهرم صورت گرفت و در آن تعدادى از مردم به شهادت رسیدند، علیه رژیم سلطنتى شاه سخن گفتند.
تلاش‌هاى اصلى روحانیون و مردم در این ماه، آماده نمودن مردم براى برپایى مراسم چهلم شهداى شهرهاى یزد، جهرم و اهواز بود. یکى از مهمترین علل این تلاشها این بود که پس از پشت سرگذاشتن دو مراسم چهلم شهداى قم و تبریز روشن شد که این شیوه از بزرگداشت، هم به دلیل همراه شدن با مقاصد سیاسى و هم به علت جلب نظر آحاد مردم، مؤثرترین روش براى ادامه مبارزه است.1 این مراسم در 19 /2 /57 در مسجد جامع سارى با سخنرانى شیخ عبدالوهاب قاسمى برگزار شد.
حضور فعال دانشجویان در مراکز دانشجوئى که با مبارزات مردمى همراه شده بودند و نیز آگاه شدن دانش‌آموزان در مدارس که توسط معلمان و دبیران انقلابى انجام مى‌گرفت، حجم بزرگى از جوانان را به صحنه تظاهرات و اعتصابهاى مراکز آموزشى مى‌کشاند.
با پخش وسیع اعلامیه‌هاى حضرت امام، مراجع و... به مناسبت چهلم شهداء، مردم از برنامه‌هاى بزرگداشت شهیدان با خبر مى‌شدند و حضرت امام در هر اعلامیه خود راه‌کارهاى تازه‌اى را براى مبارزه با رژیم پیش روى مردم گذاشتند.2 این اعلامیه‌ها در سارى هم به صورت گسترده پخش شد. در این ماه رژیم به مردم قم حمله شده و به خانه آقایان گلپایگانى و شریعتمدارى یورش برد. بار دیگر قم به کانون رویدادهاى خونین بدل شد. این عمل انعکاس فوق‌العاده‌اى در بین مردم داشت و به صف‌آرائى بیشتر آنان در برابر رژیم سلطنتى شاه انجامید.3 به همین دلیل در سارى آیت‌اللّه شیخ عبداللّه نظرى جهت کسب دستور به قم و تهران عزیمت نمود. و اعلامیه‌اى در مورد این واقعه تهیه و منتشر نمود. و به دستور وى از 24 /2 /57 تا 28 /2 /57 نماز جماعت در سارى تعطیل شد. ایشان تلگرافى به دولت زد و خواستار لغو محاصره قم توسط نیروهاى مسلح شد.
حضرت امام در تاریخ 23 /2 /57 در سخنرانى مبسوطى که ایراد نمودند بار دیگر بشارت پیروزى مردم دادند.
به جز امام که با قاطعیت رفتن شاه و پیروزى ملت را نوید مى‌دادند و به جز مردمى که به گفته‌هاى امام به عنوان عارف مجاهد و مرجعى روشن ضمیر اعتقاد داشتند، دیگران از تحلیل‌گران خارجى، سیاستمداران رژیم گرفته تا احزاب و شخصیت‌هاى مذهبى و سیاسى مخالف رژیم عموما امکان حذف و از آن مهمتر برچیدن بساط سلطنت در ایران را باتوجه به اقتدار امریکا در این کشور امرى ناممکن مى‌دانستند.4
توضیحات سند:
1. انقلاب اسلامى به روایت اسناد ساواک، جلد 5، تهران: مرکز بررسى اسناد تاریخى وزارت اطلاعات چاپ اول، 1378، صفحه الف
2. همان، ص الف و ب
3. همان، ص ج.
4. انقلاب اسلامى به روایت اسناد ساواک استان اصفهان، جلد دوم، (تهران: مرکز بررسى اسناد تاریخى وزارت اطلاعات، چاپ اول، 1383) ص 32.
سند شماره (270)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار استان مازندران(ساری)، جلد 1 صفحه 217