تاریخ سند: 25 خرداد 1342
متن سند:
به : ریاست اداره بازرسی مالی ارتش
عطف [به] : 2704 ـ 10 /2 /42
برابر تحقیقات محرمانه ای که به عمل آمده تیمسار نامبرده در دوران تصدی
خود در پست تدارکات ارتش با همدستی بعضی از افسران ادارات مختلف
تدارکات از جمله سرهنگ مقامع.
سرهنگ صادقیان.
سرهنگ رفیعی.
سرهنگ
شایسته مرتکب خلافهایی شده و ضمن خریدهای مختلف برای فروشگاههای
تدارکات و تعمیر و احداث
فروشگاهها و معامله مصالح
ساختمانی به نفع خود و
باندی که با وی همکاری
داشتند فعل و انفعالاتی به
عمل آورده که برای روشن
شدن موضوع بایستی درباره
ارقام خریدهای بزرگ اداره
تدارکات مخصوصا
معاملات برنج.
روغن نباتی
سه گل هلندی.
مصالح و
آهن آلات.
فروشگاههای
مرکزی و مسلسل سازی و
دامپزشکی و تقسیم زمین.
توسط هیئت بازرسی
رسیدگی های دقیقی به عمل
آید [تا معلوم شود] غیر از افسران یاد شده فوق عده ای دیگر از نظامیان و
پیمانکاران و متصدیان امور ساختمانی که با این اداره سرو کار داشتند تا چه
اندازه به نفع خود و به ضرر ارتش کار نموده اند.
قدر مسلم آنکه در دو سال آخر تصدی ایشان در پست قبلی اکثر کارها و خریدها
و مناقصات] و] مزایده های تدارکات ارتش جریان عادی نداشته و احتمالاً
کمبینهای تصنعی به عمل آمده است.
از نقطه نظر شخص تیمسار صنیعی از لحاظ مذهب بهائی و از لحاظ سیاسی
تمایلات شدید انگلیسی دارد و حتی خانم حامله خود را برای وضع حمل به
انگلستان فرستاد تا نوزادش از تابعیت انگلیسی برخوردار باشد.
در مورد تقسیم
اراضی اعمال خلاف بیشتری صورت گرفته و حتی یک نفر درجه دار اداره
مهندسی ارتش مأمور در این اداره به نام صادقی میلیونها ریال سوء استفاده
نموده و چند سال قبل به کشور آلمان فرار کرد.
در امور ساختمانی شریف حسینی که یک کارمند عادی و فاقد تحصیلات عالیه
می باشد به نام مهندس حسینی فعال مایشاء بوده و عامل زد و بندهای تیمسار با
پیمانکاران و فروشندگان
مصالح ساختمانی برای
فروشگاههای
جدیدالاحداث تدارکات
بوده است و تهیه و ارائه
مدارک محکمه پسند از
عهده ساواک خارج و
مستلزم اعزام یک هیئت
بازرسی و رسیدگی به دفاتر
خرید و اسناد می باشد به
علاوه رسیدگی به اموری که
در قانون ساواک ذکر
نگردیده به عهده سازمانها و
دستگاههای دیگر است و
امور افسران به عهده اداره
دوم ستاد بزرگ ارتشتاران
می باشد.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور پاکروان1
اقدام کننده.
مقدم 7 /3
رئیس بخش 314
رئیس اداره یکم عملیات 7 /3 /42
مدیر کل
معاونت 6 /3 /42
تیمسار ریاست فرمودند : 1ـ سعی شود این نوع نظریه ها مستند به مدارک باشد و اگر تهیه مدرک
میسر نیست درجه صحت و سقم اطلاع به نحوی از انحاء به گیرنده گزارش تفهیم شود (مثلاً طبق
تحقیقی که به عمل آمد و از دو سه منبع تایید شد یا تایید نشد...
.)
2ـ نتیجه تحقیقات فعلی را با تعیین درجه صحت به عرض اعلیحضرت همایونی برسد
3ـ اگر بازرسی مالی مطالبه جواب نمود جواب دهید رسیدگی به اموری...
.
(همانکه در آخر نامه
نوشته اید)
فقط به عرض اعلیحضرت به شرطی که صحیح باشد
این گزارش موثق و مورد تایید است و قبلاً از مجراهای مختلف به طور غیر محسوس تحقیق به
عمل آمده و تردیدی در صحت و سقم آن نیست منتهی تهیه مدرک و سند محکمه پسند در موارد
فوق به جز از طریق اقدامات علنی و بازرسی و کنترل دفاتر خرید و تهیه که لازم است وسیله یک
هیئت تام الاختیار نظامی به عمل آید میسر نیست.
17 /3
بخش 312 25 /3 /42
توضیحات سند:
1ـ حسن پاکروان در سال
1290، در تهران به دنیا آمد.
پدر او، فتح اللّه پاکروان، از
دولتمردان رضاخانی بود که در
زمان فاجعه قتل عام مسجد
گوهرشاد، استانداری خراسان
را به عهده داشت.
حسن
پاکروان، تحصیلات نظامی خود
را، در دانشکده های پواتیه و
فونتن پلو فرانسه به پایان
رسانید و در سال 1312، به
ایران بازگشت و مدّتها به عنوان
مربی دانشکده افسری، اشتغال
داشت.
در سالهای 1320 ـ
1322، افسر ستاد ارتش، و در
سالهای 1323 ـ 1324،
فرمانده پادگان بوشهر و افسر
انتظامات بنادر جنوب بود.
پاکروان، در سالهای 1325 ـ
1327، افسر رکن دوم ستاد
ارتش گردید و در سالهای
1328 ـ 1329، وابسته نظامی
ایران در پاکستان شد.
پس از
بازگشت به ایران، مدّتی ریاست
رکن دوم ستاد ارتش را به عهده
داشت و در سالهای 1333ـ
1334، وابسته نظامی ایران در
هند شد.
با تأسیس ساواک در
اسفند 1335، پاکروان، معاون
ساواک گردید و در اسفند
1339، با برکنار شدن سپهبد
تیمور بختیار، به ریاست ساواک
رسید.
درباره دوران ریاست
پاکروان بر ساواک، ارتشبد
فردوست، در خاطرات خود،
سخن گفته است.
سرلشگر حسن
پاکروان، تا سال 1343، ریاست
ساواک را به عهده داشت.
محمدرضا پهلوی به دلیل اتحاد
به وی او را به سمت آجودان
مخصوص خود انتخاب و سپس
به ریاست ساواک برگزید.
دوران نهضت امام و قیام 15
خرداد مصادف با ریاست وی
به ساواک و جلادی ها و
توطئه های وی علیه ملت ایران
بود.
سپس جای خود را به
نصیری داد و در مقام وزیر
اطّلاعات، وارد نخستین کابینه
هویدا شد (1343 ـ 1345).
پاکروان، از شهریور 1345 تا
مهر 1348، سفیر ایران در
پاکستان بود و در این تاریخ
سفیر ایران در فرانسه شد و تا
آبان 1352، در پاریس مستقر
بود.
در بازگشت به ایران، از
سال 1352، ارتشبد فردوست،
او را در بازرسی شاهنشاهی به
کار گرفت و در مهرماه 1356،
مشاور و سرپرست امور مالی
وزارت دربار گردید.
سرلشگر حسن پاکروان، پس از
پیروزی انقلاب اسلامی ایران،
دستگیر و در تاریخ
22 /1 /1358، به همراه با
جمعی از بلندپایگان رژیم
پهلوی، به اعدام محکوم شد.
منبع:
کتاب
کابینه حسنعلی منصور به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 243