آقای ایرانپور
آقای ایرانپور
متن سند:
در اجرای دستور مربوط به مطالعه کارهایی که دفتر می تواند در اماکن متبرکه و مراکز مذهبی انجام دهد تا به خوبی نشان دهنده علاقه علیاحضرت شهبانوی ایران به شعائر دینی1 و مراکز مذهبی باشد بررسی های زیر انجام گرفته است.به طور کلی دو دسته از مراکز مذهبی و اماکن متبرکه مشاهده می گردد.
1ـ زیارتگاه ها (امامزاده ـ مقابر...
...
.) 2ـ مراکز مذهبی (مساجد ـ عبادتگاهها...
...) ـ زیارتگاهها بنا بر انگیزه ها و اعتقادات فردی اهمیت پیدا کرده و مراکز مذهبی از نقطه نظر اجتماعی جای خود را در جامعه یافته اند.
و بر اساس بستگی های دینی و موقعیت های متفاوت اهمیت زیارتگاهها متغیر می باشد.
ـ از طرفی مراکز مذهبی مانند مساجد و عبادتگاهها...
تنها در جامعه بلافاصل و یا شهری که در آن قرار دارند اهمیت پیدا می کنند مگر آنکه از نقطه نظر آثار باستانی اهمیتی بر آنها نهاده شده باشد.
در هر حال برای دستیابی به یک روش مقدماتی جهت بررسی و امکان دهی به انجام اقدامات عمرانی در این گونه مراکز به نظر می رسد که لازم باشد که اهمیت مذهبی این مراکز را یکسان تصور نمود و تنها از نقطه نظر اهداف عمرانی به بررسی آن ها پرداخت و بر اساس اینکه آیا در محدوده شهرها قرار گرفته اند و در جامعه شهری مؤثرند و یا آنکه به صورت جدا در خارج از محدوده فعال شهرها قرار دارند پیشنهاداتی نمود.
همچنین ضروری است که اماکن متبرکه و مراکز مذهبی هر یک از نظر موقعیت خود در محیطشان به تنهایی بررسی گردند، و از اقدامات واحد و عمومی جهت تمامی مراکز فوق خودداری شود و روابطی را که آن مرکز با محیط اجتماعی و کالبدی خود بر قرار می سازد بررسی گردد.
با توجه به نظریه بالا و اهداف این بررسی مبنی بر نمایانگر علاقمندی به شعائر دینی و مراکز مذهبی و در عین حال انجام اقدام های بنیادی و لازم در امر بهبود وضع اینگونه اماکن پیشنهادهای کلی زیر عنوان می گردد تا پس از بررسی های مختص هر یک از مراکز که مورد نظر قرار می گیرد برخی از آنها را به آنچه که در مطالعات اختصاصی آن مرکز شناسایی می گردد اضافه گردد.
ـ شناسایی تقدس مراکز مذهبی و اماکن متبرکه و تهیه تاریخچه آن (تاریخچه زندگی...
.
.
تاریخچه ساختمان...
.) ـ حفظ بافت شهری، که در اثر وجود این گونه اماکن و نیازهای محیط به صورت تکامل یافته دیده می شوند و رعایت اصالت باستانی و بهسازی محیط کالبدی به صورت یک مرکز مذهبی.
ـ بهسازی داخلی بناهای مذهبی با در نظر گرفتن اصالت باستانی و مذهبی آن.
ـ بازگیری اراضی متعلقه در مجاورت اماکن متبرکه و مراکز مذهبی و جلوگیری از ادامه دفن در اراضی بلافصل این مراکز.
ـ تبدیل فضای باز آن دسته از اینگونه مراکز که در داخل شهرها قرار گرفته به فضاهای سبز عمومی و تقویت ساختمان آن مرکز به صورت یک بنای یادبود.
ـ تبدیل مراکز مذهبی و اماکن متبرکه در خارج از شهرها به فضاهای قابل استفاده عمومی و تفرجگاههای (از سالها پیش این امر متداول بوده و هم اکنون نیز کم و بیش ادامه دارد ولی در اثر توسعه جامعه صنعتی از شدت آن کاسته شده است.) ـ دائر نمودن زائر سراهای مناسب هر مرکز و نیازهای اجتماعی امروز و در نظر گرفتن محیط کالبدی و امکانات بهداشتی عمومی.
ـ احداث کتابخانه ها و موزه های تاریخ مذهبی و تهیه کتاب.
ـ احداث مدارس دینی و امکانات آموزشی جهت ترویج اصالت دین و مذهب با روشهای نوین.
ـ احداث نمازخانه های کوچک و ساده و با سرویسهای مربوطه (بیشتر در آن دسته از مراکز مذهبی که در بین راهها قرار گرفته اند) ـ تهیه ضریح با بکارگیری هنرمندان جوان معاصر که نمایانگر زمان ساخته شدن آن باشد.
ـ بوجود آوردن روشهای معماری و یا صنعتی برای تهویه هوای داخلی ابنیه (به دلیل آنکه مشاهده می گردد که بناهای اکثر مراکز مذهبی و اماکن متبرکه که دارای مراجعین فراوانی می باشند فاقد روشهای تهویه هوا بوده و اکثرا هوای داخل آنها جریان پیدا نمی کنند.) مراتب بدین وسیله گزارش می گردد.
با تقدیم احترام ـ مدیرزاده
توضیحات سند:
1ـ سیاست اعلام شده و اعمال شده رژیم مبارزه با مذهب و نمادهای آن بود و در این راستا اقدامات گسترده ای انجام دادند که با تدوین دهها و صدها کتاب در این باره نیز حق مطلب ادا نمی شود ولی هر از چند گاهی اقداماتی از این دست که در این سند از آن ذکر شده انجام می دادند و همانطور که در سند ذکر شده، مطالعه کارهایی که دفتر می تواند در اماکن متبرکه و مراکز مذهبی انجام دهد تابه خوبی نشان دهنده علاقه علیاحضرت شهبانوی ایران به شعائر دینی و مراکز مذهبی باشد.توجه به افکار عمومی و غالب آمدن بر جوی که رژیم را ضدمذهب رسمی معرفی می کرد نمونه آن بود.
از جمله اقداماتی که در این زمینه انجام گرفت در دوره نخست وزیری هویدا بود.
نامبرده که به بهایی بودن معروف و شایعات وسیعی علیه رژیم بوجود آمده بود دستگاه امنیتی رژیم را به واکنش وا داشت تا برای برطرف شدن و یا کم رنگ شدن این شایعات طرحی به نخست وزیر دهد.
کتاب جستارهایی از تاریخ معاصر ایران در این زمینه می نویسد: دفتر روابط عمومی ساواک به ریاست ساواک تهران چنین گزارش داد: محترما در اجرای اوامر تیمسار ریاست ساواک ساعت 9 صبح 22 /11 /43 در دفتر نخست وزیری حاضر، آقای هویدا مراتبی از وضعیت حاضره روحانیون پرسش، که به معظم له پاسخ داده شد: در حال حاضر وضعیت از هر حیث رضایت بخش و کمال آرامش برقرار می باشد لیکن در باطن مخالفین ساکت ننشسته و به انواع و اقسام سمپاشی ها مشغول، کما اینکه جنابعالی را به مردم بهائی معرفی می نمایند و مدعیند که مرحوم حسین [؟!] عین الملک پدر شما از مبلغین بنام بهائی بوده و اضافه می نمایند قرآنی را که آقای هویدا در قبر مرحوم منصور گذاردند بر حسب خواسته بهائیان و برخلاف مذهب اسلام بوده و از این رو یک عده روحانی و وعاظ موافق اظهارنظر می نمایند...
.
به منظور عکس العمل در مقابل شایعه بهائی بودن جناب آقای نخست وزیر طرح زیر پیشنهاد می گردد: 30 نفر از اعضاء اطاق بازرگانی روز پنجشنبه 6 /12 /43 در نخست وزیری از آقای نخست وزیر دیدن نموده و ضمن بحث در امور اقتصادی کشور از ایشان تقاضا می نمایند که روزی در جلسه اتاق بازرگانی که جهت خواسته های اعضاء و هیئت مدیره اصناف وابسته به اتاق بازرگانی در محل مذکور تشکیل می گردد شرکت فرمایند.
در این روز که طبق توافق قبلی بعد از چهلم مرحوم حسنعلی منصور تعیین می گردد 250 نفر از افراد صورت پیوست شرکت و مراسمی به شرح ذیل اجرا خواهد شد: 1ـ در صورتی که آقای نخست وزیر با رایگان شدن آب و برق مساجد یا یکی از آنها موافق باشد در اینصورت پس از بحث در مورد خواسته های صنفی و اقتصادی، آقای ابوحسین ضمن طرفداری از دولت و یادآوری خدمات مرحوم حسنعلی منصور خواستار رایگان شدن آب و برق مساجد می شود.
سپس آقای نخست وزیر سخنانی ایراد و با این امر موافقت می نماید.
در این موقع یکی از معمرین مذهبی بازار یک جلد قرآن به ایشان هدیه خواهد نمود.
آقای نخست وزیر قرآن را بوسیده و به سخنان خود ادامه خواهند داد.
2ـ در صورتی که آقای نخست وزیر با رایگان شدن آب و برق موافق نباشند، در این صورت پس از ذکر مطالب اقتصادی آقای ابوالحسین یک جلد قرآن به ایشان هدیه و آقای نخست وزیر در جواب مطالبی ایراد خواهند نمود.
جریان به وسیله جراید و عوامل تبلیغاتی منعکس خواهد شد.
ـ ظهور و سقوط سلطنت پهلوی ج 2ـ مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی صص 388 و 389