موضوع: وصول 1345 ـ 23/5 کاشف 500
تاریخ سند: 22 مرداد 1353
موضوع: وصول 1345 ـ 23/5 کاشف 500
متن سند:
از: نمایندگی فرانسه به: 332 شماره: 8700 ایرج اسکندری روز 15 مرداد به اتفاق بهزادی از آلمان شرقی به پاریس وارد و با نظری، بابک، مستوفی و قوام‌نژاد ملاقات نموده است.نامبرده درصدد تشکیل کمیته‌ای به نام حمایت از زندانیان سیاسی ایران مرکب از وکلای دادگستری و استادان چپ فرانسه و بلژیک می‌باشد.
اسکندری با نظر حزب کمونیست فرانسه به اتفاق قوام‌نژاد و یک وکیل فرانسوی به نام دوماسرکه وکیل حزب کمونیست فرانسه است ملاقات و در مورد زندانیان سیاسی ایران از جمله حکمت جو با وی مذاکره نموده همچنین ضمن مسافرت به نیس درصدد ملاقات با وکیل حکمت جو که قبلاً به ایران مسافرت کرده بوده برآمده و نامه همسر حکمت جو به زبان فارسی در مورد مسافرت مشارالیه به ایران همزمان با مرگ شوهرش را به فرانسه ترجمه و در اختیار وکیل مذکور گذارده است ضمناً ایرج اظهاراتی نیز به شرح زیر نموده است.
1ـ پناهیان1 پس از مسافرت به اروپا از طرف شوروی احضار و فعلاً در آنجا به سر می‌برد.
2ـ محمدجواد زرینه از طرف شوروی هدایت گردیده که خود را به مقامات امریکائی نزدیک کند و تاکنون دوبار از طرف امریکائی‌ها به عراق رفته و ما اطلاع داریم که مقامات برلین غربی کمک‌هایی به وی کرده‌اند.
3ـ رادمنش با وضع بسیار بد روحی قرار دارد و ممکن است در آینده نزدیک تلف شود و این مکافات اقداماتی است که بدون توجه به هشدار کمیته مرکزی انجام داد و تمام رفقا را به ساواک شناساند.
4ـ ما روش رادمنش را بطور کلی عوض کردیم و موفق شدیم شبکه‌هائی با نفرات محدود ولی متعدد در نقاط مختلف کشور به وجود آوریم و غیر از رادیو هیچگونه تماسی با این شبکه‌ها نداریم در اروپا نیز بایستی این شبکه‌ها به همین ترتیب عمل نماید.
5ـ من به رفقای خود در آلمان شرقی و سایر کشورها دستور داده‌ام از بچه‌های کنفدراسیون فاصله بگیرند چه این سازمان مرکز جاسوس‌های سیا و ساواک است.
نظریه منبع: اسکندری سعی نمود کاملاً مخفیانه با حمید رهنما نماینده ایران در یونسکو ملاقات نماید و به نظر می‌رسد علت اصلی مسافرت نامبرده به پاریس همین مسئله بوده است.
2
توضیحات سند:
1 .کیانوری درباره محمود پناهیان می‌نویسد: او از افسران قدیمی آذربایجانی بود که در شروع کار فرقه درجه سرهنگی داشت و توسط فرقه سرتیپ (ژنرال) شد و سپس به اتحاد شوروی رفت.
او نیز، احتمالا، کمی قبل یا بعد از ترور تیمور بختیار، از طریق روابط خاص خود به عراق رفت و در آنجا دولت حزب بعث به وی یک پخش رادیویی داد و او از این طریق برای آذربایجان آزاد تبلیغ می‌کرد و پس از قتل بختیار کار او را برای عراقی‌ها ادامه داد.
ما این شخص را از حزب اخراج کردیم و هیچگاه او را به حزب راه ندادیم.
(خاطرات نورالدین کیانوری .
ص 447) 2 .
ایرج اسکندری در دوران دبیر اولی رادمنش با برادر حمید رهنما به نام مجید که در سوئیس سفیر بود ملاقات و گفت‌و گو کرده بود.
اسکندری با مجید رهنما از گذشته آشنایی داشت.
بنابراین ملاقات با حمید رهنما نیز بدور از واقعیت نمی‌تواند باشد.
هرچند اسکندری در خاطرات خود بدان اشاره‌ای نکرده است.