آخرین وضعی که جبهه ملی دارد چون آقایان اللهیار صالح و دکتر مهدی آذر حاضر نشدند زیر بار نامه دکتر محمد مصدق بروند (که نمایندگان مختلف احزاب مختلف را دعوت کنند)، از کار و مسئولیت خود در جبهه ملی استعفاء دادند
تاریخ سند: 7 مرداد 1343
آخرین وضعی که جبهه ملی دارد چون آقایان اللهیار صالح و دکتر مهدی آذر حاضر نشدند زیر بار نامه دکتر محمد مصدق بروند (که نمایندگان مختلف احزاب مختلف را دعوت کنند)، از کار و مسئولیت خود در جبهه ملی استعفاء دادند
متن سند:
تاریخ:7 /5 /1343آخرین وضعی که جبهه ملی دارد چون آقایان اللهیار صالح و دکتر مهدی آذر حاضر نشدند زیر بار نامه دکتر محمد مصدق بروند (که نمایندگان مختلف احزاب مختلف را دعوت کنند)، از کار و مسئولیت خود در جبهه ملی استعفاء دادند و جبهه ملی در حال حاضر بدون رهبری باقی مانده؛ ولی جناح افراطی جبهه ملی را که کمیته دانشگاه تشکیل می‌دهد و اکثراً از اعضاء حزب ملت ایران داریوش فروهر هستند، با داریوش فروهر اطراف آیت‌اله زنجانی را گرفته‌اند تا شاید او که در حال حاضر رهبری نهضت آزادی را دارد، بتواند به تشکیل کمیته اجرائیه جبهه ملی موفق گردد، ولی مشارالیه نیز فردی است که هر روز دارای یک رأی و یک عقیده بخصوص است و تاکنون مذاکرات او با داریوش فروهر [و] حسن نزیه1 که از رهبران نهضت آزادی است، به جایی نرسیده است.2 سیف
رونوشت برابر اصل است. اصل در ک 1050. به پرونده اللهیار صالح ضمیمه و بایگانی شود. عطارپور 7 /5 /43
توضیحات سند:
1. حسن نزیه فرزند محمدعلی در سال 1300 ش در تبریز متولد شد. تحصیلات دبستانى و دبیرستانى را در تبریز گذراند و سپس از دانشگاه تهران لیسانس حقوق قضایى گرفت. وی مدتى نیز در ژنو تحصیل کرد، اما تحصیلات را نیمه‌کاره گذاشت و به ایران بازگشت. وى پس از آشنایى با دکتر مصدق و اهداف او به جبهه ملى پیوست و در نشریه نفت مقاله نوشت و در زمان تأسیس نهضت آزادى از مؤسسین آن شد. حسن نزیه که در مشاغلی چون: رئیس بازرسی سازمان بیمه‌های اجتماعی، بازرسی هیئت مدیره سازمان بیمه‌های اجتماعی و رئیس اداره حقوقی آن فعالیت کرده بود، در یکی از گزارش های ساواک اینگونه معرفی شد: « نامبرده از طرفداران آقای دکتر مصدق بوده که در تاریخ 16 /8 /1332 طبق ماده 5 فرمانداری نظامی بازداشت، منزلش مورد بازرسی واقع و هیچ گونه مدرک مضره‌ای به دست نیاورده و متهم مذکور به علت ابتلا به بیماری سل ریوی، ضمن سپردن تعهد کتبی مبنی بر اینکه از حوزه قضائی تهران خارج نشود، آزاد گردیده است. مشارالیه پس از تجدید فعالیت جبهه ملی با سمت عضو شورای مرکزی جبهه مذکور شدیداً فعالیت داشته و از امضاءکنندگان اعلامیه شورا و اعلام جرم علیه انتخابات دوره بیستم مجلس شورای ملی بوده است.»حسن نزیه در تاریخ 29 /4 /1340با قرار بازپرس نظامی، به اتهام اقدام علیه مصالح مملکت بازداشت و تحت تعقیب قرار گرفت و پس از تجدید فعالیت تشکیلات جبهه ملی، به اتفاق برخی از هواداران جبهه مذکور، از جمله مهندس مهدی بازرگان، در تأسیس نهضت آزادی نقش داشت.
با اوج گیری انقلاب اسلامی و در ماه های پایانی رژیم پهلوی، حسن نزیه که با عده‌ای از دوستانش جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر را تأسیس کرده و رئیس کانون وکلا نیز بود، با دکتر علی امینی تماس گرفت و حمایت جبهه ملی از نخست وزیری او را اعلام کرد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در دولت موقت بازرگان، حسن نزیه اولین رئیس شرکت ملی نفت ایران بود؛ که در مدت حضور خود در این سمت، مسئله آفرینی‌های فراوانی داشت. او که از طرف حزب خلق مسلمان، به عنوان کاندید مجلس خبرگان حمایت می‌شد، پس از تسخیر لانه جاسوسی امریکا و کشف ارتباطات و وابستگی وی با بیگانگان، به خارج کشور گریخت. حسن نزیه که در فرانسه به فعالیت های مخالف نظام اسلامی اشتغال داشت، در شهریورماه سال 1391ش در پاریس از دنیا رفت. اسناد ساواک. پرونده انفرادی و اسناد لانه جاسوسى، ج 23 و خبرگزارى پارس، جوان، ش 26
2. در گزارش دیگری به شماره 11693 /20 الف – 31 /5 /43 آمده است: « آیت ا... فرید زنجانی کوشش می‌کند که در بین دو جناح جبهه ملی رل میانجی را بازی کرده و به اصطلاح دودوزه بازی می‌کند، چنانچه به اللهیار صالح گفته است که من پیشنهادات باقر کاظمی را قبول نخواهم کرد.» بخش ضمائم