موضوع: دعوت از روحانیون غیریزدی
تاریخ سند: 28 بهمن 1349
موضوع: دعوت از روحانیون غیریزدی
متن سند:
از: 10/ ی تاریخ: 28 /11 /1349به: 10/ ﻫ شماره: 3185 /10/ ی
موضوع: دعوت از روحانیون غیریزدی
روز 26 /11 /49 آقای دکتر سیدرضا پاک‌نژاد پزشک ارشد درمانگاه سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران یزد اظهار می‌‌داشت آقای شیخ محمدعلی ربانی از طرف آقای صفار مأموریت یافته که به قم و تهران مسافرت نماید و یکی از افراد مشروحه زیر را برای وعظ به مدت ده روز در باغ آقای صفار به یزد دعوت نماید.
این افراد عبارتند از: ناصر مکارم شیرازی1. خزعلی2. دکتر مفتح3 ( که در حوزه قم تدریس می‌‌نماید). سیدعبدالکریم‌هاشمی‌نژاد4. شیخ علی اکبر هاشمی رفسنجانی 5. محمدتقی فلسفی و وحیدی خراسانی 6
نظریه شنبه: آنچه مسلم است آقایان فلسفی و وحیدی خراسانی این دعوت را نخواهند پذیرفت.
نظریه یکشنبه: تعدادی از افراد ذکر شده ممنوع‌المنبر می‌‌باشند. (روان)
نظریه 10/ ی: نظریه یکشنبه مورد تایید است.
صفری‌نژاد 28 /11 /49
توضیحات سند:
1. آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازى: فرزند حاج محمد، در بهمن ماه سال 1305 ش در شیراز دیده به جهان گشود. دوران تحصیلات ابتدایى و متوسطه را در شیراز گذرانید و پس از شهریور 1320 به فراگیرى مقدمات و سطح در مدرسه علمیه آقابابا خان در آن شهر پرداخت. در سال 1324 به قم عزیمت نمود و طى اقامت پنج ساله در آنجا، از محضر آیات عظام: بروجردى، حجت و کوه‌کمره‌اى بهره‌مند گردید. وى در سال 1329 جهت ادامه تحصیل، راهى نجف اشرف شد و موفق به کسب اجازه اجتهاد از علماى آن سامان گردید. در سال 1330 به قم بازگشت و مجدداً در درس آیت‌الله بروجردى شرکت نمود. فلسفه را نزد علامه طباطبایى (ره) خواند و به تدریس سطوح عالیه فقه و اصول در حوزه علمیه قم مشغول شد. در دهه 30 شمسى به منظور مقابله با تبلیغات الحادى، با همکارى گروهى از همفکرانش، مبادرت به تشکیل جلسات بحث علمى و فلسفى کرد. در آن جلسات، کلیه اصول فلسفى مکتب‌هاى مادى را مطرح و در نتیجه کتاب «فیلسوف نماها» را تألیف نمود. این کتاب با استقبال جوانان و روشنفکران روبرو شد و در سال 1333 به عنوان بهترین کتاب سال، بزرگترین جایزه علمى را به خود اختصاص داد. نگارش قریب 50 عنوان کتاب درباره فقه، اقتصاد، فلسفه، کلام و تفسیر از جمله «تفسیر نمونه» در 27 جلد، از جمله اقدامات علمى ایشان است. در سال 1337 اقدام به نشر مجله ماهانه «درسهایى از مکتب اسلام» نمود. فعالیت و مبارزه سیاسى ایشان با اوج‌گیرى نهضت اسلامى در سال 1342 شدت یافت و با ایراد سخنرانی‌های انتقادى و اعتراض‌آمیز در مجامع علمى و مذهبى و نیز نگارش مقالات انتقادآمیز در نشریه مکتب اسلام، حساسیت ساواک نسبت به ایشان برانگیخته شد و بعد از قیام 15 خرداد 1342 دستگیر و بازداشت گردید. پس از آن نیز بارها به شهربانى احضار شد و مورد تذکر قرار گرفت. به دنبال قیام مردم قم در آذر و دى 1356، به سه سال اقامت اجبارى در چابهار محکوم گردید و پس از مدتى محل تبعید وى به مهاباد و سپس مرودشت تغییر یافت. پس از پیروزى انقلاب اسلامى و بازگشت از تبعید، در قم مستقر شد و همچون گذشته به تدریس و تربیت طلاب علوم دینى پرداخت. آیت‌الله مکارم شیرازى، پس از رحلت آیت‌الله العظمى حاج شیخ محمدعلى اراکى، از طرف جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به عنوان یکى از مراجع تقلید معرفى گردید. ایشان در دوره اول و دوم مجلس خبرگان، به نمایندگى از طرف مردم انتخاب شدند.2. آیت‌الله ابوالقاسم خزعلى: فرزند غلامرضا، در سال 1304ش در بروجرد متولد شد. تا ده سالگى به فراگیرى دروس ابتدایى پرداخت، سپس با خانواده راهى مشهد مقدس گردید و پس از طى دوره متوسطه، در سال 1321، در مدرسه نواب و مدرسه حاج حسن، ادبیات عرب و فقه را آموخت. سپس به قم مهاجرت کرد و مدت دوازده سال، محضر حضرت آیت‌الله بروجردى و دو سال محضر حضرت امام خمینی(ره) را درک کرد. آیت‌الله خزعلى در درس آیت‌الله محقق داماد تلمذ و از محضر مرحوم آیت‌الله علامه طباطبایى درک فیض کرد. ایشان در کنار تحصیل، به تدریس و تبلیغ مشغول گردید. بخصوص در خطابه و منبر، شهرت ویژه‌اى داشت و چون حافظ قرآن کریم و نهج‌البلاغه امیرمؤمنان بودند، بر محتوا و غناى منبرشان افزوده مى شد. در سال 1349 به جرم امضای اعلامیه تأیید مرجعیت آیت‌الله خمینى به سه سال تبعید محکوم شد که شش ماه آن را تحمل کرد. سال 52 به بندر گناوه تبعید شد که پس از شش ماه مجدداً او را به دامغان تبعید نمودند. دو سال تبعید دامغان که به پایان رسید، در سال 1354 او را از مسجد الجواد تهران ربوده به زندان قزل قلعه منتقل کردند که 48 روز در انفرادى بود. در اردیبهشت سال 57 فرزندش حسین خزعلى در قم توسط نیروهاى گارد رژیم پهلوى به شهادت رسید. آیت‌الله خزعلی، پس از پیروزی انقلاب اسلامى، منشاء خدماتی فراوانی شد که یکی از آن‌ها، عضویت در فقهاى شوراى نگهبان بود.
3. شهید آیت‌الله دکتر محمد مفتح: عالم اندیشمند، مبارز ژرف‌اندیش، استاد دانشگاه، نویسنده و مترجم معاصر، در سال 1307 ش در همدان متولد شد. پس از دوره دبستان، جهت فراگیرى معارف اسلامى به مدرسه مرحوم آخوند ملاعلى معصومى همدانى (ره) رفت و پس از آن، در 15 سالگى به حوزه علمیه قم هجرت نمود و در آن جا به سرعت مدارج و مراحل علمى را با استفاده از محضر حضرات امام خمینى (ره)، آیت‌الله بروجردى، علامه طباطبایى و آیت‌الله محقق داماد پیمود و به درجه اجتهاد رسید. در کنار آن، دکتراى فلسفه را نیز از دانشکده الهیات دریافت نمود و در نزدیک کردن دو قشر دانشجو و طلبه سعى فراوان کرد. پس از اوج‌گیرى مبارزه روحانیت و تبعید حضرت امام خمینى، به مبارزه در ابعاد مختلف آن ادامه داد که منجر به اخراج وى از آموزش و پرورش و تبعید به نقاط دورافتاده گردید. پس از تبعید، ناچار به اقامت در تهران شد و فصل دیگرى از زندگانى مبارزاتى او آغاز گشت. وى در منبر و درس، علیه استبداد و استعمار فرهنگى به مبارزه پرداخت. در سالهاى 1340 ـ 1342 جزء مبارزان نهضت امام بود و پس از آن، سال‌ها در خط امام حرکت می‌کرد. بارها دستگیر، تبعید و ممنوع‌المنبر گردید. در سال 1352، مسجد جاوید را احیاء و با تشکیل کلاس‌ها، حرکت فرهنگى خود را آغاز نمود، اما ساواک آن مسجد را تعطیل کرد و او را به همراه حضرت آیت‌الله خامنه‌اى دستگیر کرد و روانه زندان ساخت. پس از آن، مسجد قبا را تأسیس نمود و آن را به صورت پایگاه مهمى در جهت فعالیت‌هاى مبارزاتى علیه رژیم شاه درآورد. در سال 1356 و 1357 نماز عید فطر را با عظمت برگزار کرد. پس از پیروزى انقلاب اسلامى، به عضویت شوراى انقلاب و جامعه روحانیت مبارز درآمد. وى همچنین ریاست دانشکده الهیات را به عهده گرفت. شهید مفتح در 27 آذر 1358، در حالى که وارد دانشکده مى‌شد، به دست مزدوران آمریکا (موسوم به گروه فرقان) به شهادت رسید. از آثار وى حاشیه بر منظومه، ترجمه تفسیر مجمع‌البیان و روش اندیشه مى‌باشد. ر.ک: شهید آیت‌اللّه دکتر مفتح به روایت اسناد ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی.
4. شهید حجت‌الاسلام سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد: فرزند سیدحسن، در سال 1311 ش در بهشهر متولد شد. پس از تحصیلات مقدماتی راهی قم شد و از محضر اساتیدی چون آیت‌الله العظمی بروجردی، علامه طباطبایی و امام خمینی بهره‌مند شد و پس از فوت آیت‌الله بروجردی در سال 40 به مشهد رفت و علاوه بر تدریس، در درس آیات محمد‌هادی میلانی و شیخ مجتبی قزوینی حاضر شد.
در جریان نهضت امام خمینی(ره)، پس از فاجعه 15 خرداد 1342ش، دستگیر شد و 41 روز در زندان شهربانی حبس بود و چند ماه بعد از آزادی، در فاجعه مسجد فین در 22 /7 /42 که ایشان سخنرانی می‌کردند، مجدداً دستگیر و زندانی و پس از مدتی آزاد شد. در سال 43 با همکاری آقای سیدحسن ابطحی «کانون بحث و انتقاد دینی» را بنا نهاد. پس از سخنرانی در مسجد سید اصفهان در اواخر دهه چهل، ممنوع‌المنبر شد، اما به تشکل و راهنمایی دانشجویان پرداخت و کلاسهای زیادی در دانشگاهها برگزار کرد و در سال 54 در ایام فاطمیه در پی سخنرانی دستگیر شد و تا تاریخ 20 /3 /56 زندانی بود. پس از آن در مشهد به فعالیتهای خود ادامه داد تا اینکه دستگیر شد و در ضمن بارها توسط ساواک مورد سوء قصد قرار گرفت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دبیرکل حزب جمهوری اسلامی در مشهد شد اما طولی نکشید که در هفتم مهرماه 1360 با نقشه سازمان منافقین در حالی که از کلاس درس در حزب جمهوری اسلامی خارج می‌شد، به شهادت رسید و در «دارالزهد» حرم حضرت علی بن موسی الرضا (علیهما‌السلام) به خاک سپرده شد که در پی آن سه روز عزای عمومی در خراسان اعلام شد. یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج پنجم، (شهید حجت‌الاسلام سید عبدالکریم‌هاشمی‌نژاد)
5. حجت‌الاسلام علی اکبر‌هاشمی رفسنجانی: فرزند میرزا علی، در سال 1313 ش در روستای بهرمان رفسنجان متولد شد. در سال 1327 وارد حوزه علمیه قم شد و از محضر اساتید بزرگی چون حضرات آیات عظام: بروجردی، طباطبایی و امام خمینی(ره) بهره‌مند گردید. با شروع نهضت انقلابی حضرت امام، فعالیتهای سیاسی خود را آغاز نمود و به حمایت از ایشان پرداخت. وی در طول مبارزه با رژیم شاه، بارها دستگیر شد، به زندان افتاد و تحت شدیدترین شکنجه‌ها قرار گرفت‌که آخرین بار آن، در سال 1354 بود که به سه سال زندان محکوم شد. او از اعضای مؤثر و از تصمیم‌گیرندگان اصلی کمیته استقبال از امام در کنار شهیدان رجایی و بهشتی بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از سوی حضرت امام به عضویت هیئت اعزامی نفت به آبادان و تأمین مصارف داخلی منصوب شد. در سال 1358 به همراه شهیدان آیت‌الله بهشتی و باهنر و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله العالی)، حزب جمهوری اسلامی را پایه‌گذاری کرد. در اولین دوره مجلس شورای اسلامی به نمایندگی از سوی مردم تهران به مجلس راه یافت که این انتخاب، سه دوره بعد نیز صورت گرفت. در چهارم خرداد 1358 به دست گروه فرقان مورد اصابت چند گلوله قرار گرفت و به شدت مجروح گردید. حجت‌الاسلام‌هاشمی از سوی حضرت امام به امامت جمعه موقت تهران، نمایندگی در شورای عالی دفاع، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، جانشینی فرماندهی کل قوا در طول جنگ، عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی و بازنگری قانون اساسی منصوب شد. ایشان در سال 1368 به ریاست جمهوری رسید و این انتخاب بار دیگر در سال 1372 تکرار شد. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در حال حاضر از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را بر عهده دارد و دارای تألیفاتی از جمله: «امیرکبیر قهرمان مبارزه با استعمار» و «عدالت اجتماعی» که حاصل سخنرانی‌های ایشان در خطبه‌های نماز جمعه تهران است، می‌باشد.
6. آیت‌الله‌العظمی شیخ حسین وحید خراسانی: در سال 1300 ش در مشهد متولد شد. پس از فراگیری ادبیات و سطوح عالی نزد اساتید بزرگ مشهد چون: حاج شیخ محمد نهاوندی، در درس خارج و فلسفه و حکمت آیات عظام: میرزا مهدی اصفهانی و آشتیانی حاضر شد و پس از دریافت اجازه اجتهاد از بزرگان حوزه، در سن 27 سالگی به نجف اشرف مهاجرت نمود. وی در درس خارج فقه و اصول آیات عظام: عبدالهادی شیرازی و خویی شرکت کرد و سپس خود به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت. بعد از 12 سال به ایران مراجعت کرد و در قم ساکن شد. ایشان یکی از مراجع تقلید می‌باشد و دارای تألیفاتی چند در فقه و اصول و از جمله حواشی بر کفایۀ و مکاسب و شرح بر شرایع‌الاسلام است.
ر.ک: محمد شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج 2، ص 300.