تاریخ سند: 28 خرداد 1336
گزارش
متن سند:
شماره: الف ـ 1123
یکی از رؤسای ادارات شهربانی اظهار می داشت سرهنگ حمیدی1 رئیس
سابق اداره گذرنامه برای تصدی اداره راهنمائی و رانندگی در نظر گرفته شده و
قریبا ابلاغ وی نیز صادر می شود.
نامبرده اضافه نموده انتخاب سرهنگ حمیدی که در شهربانی به نادرستی
مشهور و در زد و بند و
سوءاستفاده ید طولانی دارد
و در پست ریاست اداره
گذرنامه از اشخاص فاقد
صلاحیت یا کسانی که
می خواستند تحت عنوان و
نام مجعول به خارج عزیمت
نمایند از بیست تا یکصد
هزار ریال وجه دریافت
می نموده است بین عموم
افسران و کارمندان بی نظر
شهربانی و راهنمائی
انعکاس نامطلوبی ایجاد
نموده و معتقدند چون در 25
مرداد 32 اعلیحضرت
همایون شاهنشاه بدون
گذرنامه به خارج از کشور عزیمت فرموده بودند2 سرهنگ حمیدی معاون وقت
گذرنامه مأمور می شود بدون اطلاع مقامات انتظامی و رؤسای مافوق خود در
ظرف 48 ساعت گذرنامه بنام شاهنشاه و علیاحضرت ملکه ثریا پهلوی3 تهیه و
تقدیم دارد و مشارالیه نیز این کار را انجام و پس از نزول اجلال اعلیحضرتین به
کشور به آجودانی شاهنشاه مفتخر و از طرفی به ریاست اداره گذرنامه منصوب
می شود.
گوینده اظهار داشت چون سرهنگ حمیدی افسری است خوش صحبت و ظاهرا
مؤدب و فعال و از طرفی مورد علاقه شاهنشاه بوده و رئیس شهربانی نیز به وی
اطمینان دارد.
لذا بنا به پیشنهاد رئیس شهربانی و موافقت شاهنشاه و همچنین
نظر موافق سایر مقامات انتظامی برای اداره راهنمائی در نظر گرفته شده در
صورتی که با توجه به سوابق و بدنامی وی در شهربانی و عدم علاقه افسران جوان
راهنمائی به مشارالیه مطمئنا کوچکترین قدم مثبتی برای بهبود وضع اتوبوسرانی
برداشته نخواهد شد و در صورت اقدام نیز نظریات رئیس شهربانی را کاملاً
تأمین و رعایت خواهد نمود.
منبع ـ موثق
ارزش خبر ـ تأیید شده
توضیحات سند:
1ـ سپهبد اسمعیل حمیدی در
سال 1297ه ش در تهران متولد
شد.
پس از انجام تحصیلات
مقدماتی و متوسطه، وارد
دانشکده افسری شد و پس از
کسب درجه افسری، به لشکر دو
مرکز معرفی شد.
حدود دوازده
سال در ارتش خدمت کرد و بعد
مأمور خدمت در شهربانی شد و
اولین شغلی که به وی سپردند
معاونت اداره گذرنامه بود.
در
جریان کودتای ننگین 28 مرداد
به فضل اله زاهدی پیوست و در
فعالیت های پنهانی مشارکت
داشت و در نتیجه در 26
مردادماه 1332 بازداشت و به
زندان دژبان منتقل شد.
دو سه
روزی در زندان بود که ورق
برگشت و زاهدی مسلط بر امور
شد و تمام زندانیان آزاد شدند.
پس از بازگشت شاه، وی پاداش
خود را دریافت کرد.
اولین
پاداش او، آجودانی شاه بود،
سپس رئیس اداره گذرنامه شد
و بعد هم سپهبد زاهدی به
هریک از کسانی که در سقوط
مصدق با وی همکاری داشتند،
یک قطعه زمین چند هکتاری در
کرج واگذار کرد.
در نتیجه
قطعه ای هم به سرهنگ حمیدی
داده شد که بعدها به باغ زیبائی
تبدیل گردید.
وی در دوران
ریاست شهربانی سپهبد علوی
مقدم، به فرماندهی دانشکده
پلیس منصوب گردید و درجه
سرتیپی گرفت.
پس از چندی به
معاونت و قائم مقامی شهربانی
رسید و درجه سرلشکری و
سپهبدی دریافت نمود و سودای
ریاست شهربانی را در سر
داشت.
وقتی که سپهبد جعفرقلی
صدری به ریاست شهربانی
منصوب شد او را رقیبی
سرسخت برای خود دید.
لذا
مقدماتی برای بازنشستگی او
فراهم نمود و سرانجام بازنشسته
شد.
2ـ در جریان کودتای انگلیسی ـ
آمریکایی 28 مرداد 32،
محمدرضا پهلوی در روز 25
مرداد به همراه ثریا به نوشهر
رفت و پس از آنکه، خبر
شکست کودتا در روز 25
مرداد، تلفنی به او اطلاع داده
شد، به اتفاق همراهانش به بغداد
رفت و پس از سوختگیری در
فرودگاه بغداد، به رم رفت و در
هتل اکسلسیو اقامت کرد و پس
از ملاقات هایی که با مقاماتی از
انگلیس و امریکا انجام داد.
پس
از پیروزی کودتا در روز 28
مرداد، ترتیب بازگشت وی به
ایران داده شد.
3ـ ثریا اسفندیاری از تیره ظفر
بختیار بود که مورد حمایت
انگلیس ها قرار داشتند و معلم
خصوصی زبان انگلیسی وی نیز
شاپور جی بود.
علی رغم
دسته بندی شدیدی که
تاج الملوک علیه ثریا راه
انداخته بود، رابطه بین
محمدرضا پهلوی و ثریا خوب
بود تا آنکه مشخص شد که ثریا
صاحب فرزند نمی شود و به
همین علت بود که محمدرضا از
او جدا شد.
ثریا پهلوی که بعدا
خاطرات خود را به دست انتشار
سپرد، ضمن معرفی زن سالار
بودن حکومت ایران، توسط
فردوست چنین معرفی شده
است: ثریا فوق العاده زیبا ولی
در کارهای اجتماعی خجالتی
بود...
ثریا ثروتمند از کاخ رفت
و ماهیانه 30 هزار تومان
دریافت می کرد و در آلمان
زندگی مرفهی داشت.
منبع:
کتاب
سپهبد مهدیقلی علوی مقدم به روایت اسناد ساواک صفحه 112