موضوع : روابط ایران و شوروی
تاریخ سند: 6 مهر 1339
موضوع : روابط ایران و شوروی
متن سند:
شماره : 2 /3 ـ 3524 یکی از دوستان نزدیک آقای سناتور تقی زاده اظهار داشته که در اوایل تیر ماه آقای تقی زاده سناتور مأموریت سری پیدا کرد که از طریق اطریش به مسکو مسافرت نماید و نامبرده در این مأموریت موفق شده که کلیه گناهانی را که روسها متوجه شخص اول مملکت می دانستند به گردن دکتر اقبال اندازد و با ارائه اسنادی ثابت نماید که از سال 1321 تا به حال آنچه در ایران به ضرر شوروی انجام گرفته تقصیر دکتر اقبال بوده است و در نتیجه با کمک دولت انگلستان بین ایران و شوروی به این صورت التیام پذیرفته که آقای دکتر اقبال کنار بروند و بر اثر گزارشات تقی زاده شخص اول مملکت و دولت وقت در انتخابات ایران به افراد آزادی بیشتری داده و تحریکاتی به عمل آمده و به خصوص افراد ناشایسته به کرسی نمایندگی برگزیده شده اند که بیشتر باعث عدم رضایت عمومی گردد و در نتیجه همین سیاست با وجودی که احزاب ملیون1 و مردم در اکثر حوزه ها توافق کرده بودند انتخابات را به آن صورت باطل و کلیه نمایندگان مستعفی و دولت هم به همین دلیل از کار بر کنار شده و نامبرده اضافه می کرد که فعلاً مذاکراتی در حدود پیشنهادات قبلی دائر بر خاتمه خدمت افسران مستشاری امریکا و کناره گیری ایران از قرارداد سنتو و غیره ادامه دارد و این مذاکرات همچنان ادامه خواهد یافت تا انتخابات امریکا انجام شود اگر در امریکا حزب جمهوری خواه2 موفق گردد مجددا ایران سیاست سابق را دنبال خواهد کرد و اگر حزب دمکرات که نظر مساعدتری به شرق دارد سر کار آید دولت ایران ناگزیر در بعضی مسائل با روسها قراردادی خواهد بست و از جمله قرارداد عدم تجاوز و در آن صورت انتخابات در ایران انجام خواهد گرفت و حزب مردم اکثریت خواهد برد.اصل در پرونده فعالیت شوروی و این برگ در پرونده سید حسن تقی زاده ضمیمه و بایگانی شود.
7 /7 /39
توضیحات سند:
1ـ این حزب در سال 1326 به رهبری دکتر منوچهر اقبال نخست وزیر وقت تشکیل شد طلوعی در کتاب خود در این خصوص می گوید: در سال 1326 که اولین سال حکومت اقبال است دو حزب تازه در ایران پا به عرصه وجود نهاد و هر دو حزب با اشاره شاه تشکیل شد و هر دو مجری اوامر شاهانه بودند.منتهی برای حفظ ظاهر دموکراسی در ایران یکی نقش حزب مخالف و دیگری نقش حزب طرفدار دولت را بازی می کرد حزب به اصطلاح مخالف دولت به رهبری امیراسداله علم که ظاهرا برنامه ای مترقی داشت و اصلاحاتی ارضی و سهیم کردن کارگران در سود کارخانه ها را در برنامه خود گنجانده بود حزب مردم نام گرفت و حزب دولتی که خود دکتر اقبال در رأس آن قرار گرفته بود به حزب ملیون معروف شد (ص 423) 2ـ حزب جمهوریخواه : یکی از دو حزب قدرتمند ایالات متحده آمریکاست.
در سال 1828 پیروان نظریه تعرفه زیاد گمرکی به رهبری «هنری کلی» و «جان کوینس آدامز» از حزب دموکرات انشعاب پیدا کردند و به خود عنوان «جمهوریخواه ملی» دادند.
حزب جمهوریخواه در سال 1854 از ائتلاف جمهوریخواهان ملی و دموکراتهای شمالی که پیرو نظریه آزادی بردگان سیاهپوست بودند، ایجاد شد.
در سال 1861 با انتخاب شدن «آبراهام لینکلن» نامزد جمهوریخواهان این حزب به قدرت رسید.
حزب جمهوریخواه در فاصله سالهای 1861 ـ 1933 به غیر از دوره های 1885 ـ 1889 و 1893 ـ 1897 و 1913 ـ 1921 بر سر کار بود.
این حزب خواستار اجرای اصلاحات اجتماعی بود.
در اواخر قرن نوزدهم حزب خواستار تقویت فدرالیسم آمریکا و برقراری تعرفه های بالا بود.
پس از پایان جنگ جهانی اول، با پایان گرفتن ریاست جمهوری «وودرو»، ویلسن نامزد این حزب در انتخابات پیروز گشت و اجازه نداد که آمریکا به جامعه ملل بپیوندد.
«هاردینگ»، «کولیج» و «هوور» سه رئیس جمهور بعدی این دوره بودند.
در انتخابات 1932 فرانکلین روزولت نامزد حزب دموکرات به ریاست جمهوری رسید و حزب دموکرات بیست سال قدرت را در دست داشت.
در سال 1951 آیزنهاور از حزب جمهوریخواه رئیس جمهور شد.
در انتخابات 1960 نیز کندی از حزب دموکرات انتخاب شد.
در انتخابات 1964 «گولدواتر» نامزد حزب جمهوریخواه از جانسون نامزد حزب دموکرات شکست خورد.