تاریخ سند: 19 دی 1340
موضوع: مصاحبه مطبوعاتی
متن سند:
شماره: 163 /311 د - 1
از ساعت 1630 روز 18 /10 /40 مصاحبه مطبوعاتی آقایان رشیدیان و
فرود در منزل رشیدیان تشکیل گردید برادران رشیدیان و فرود و مهندس انزلچی
حاضر بودند از روزنامه نگاران تقریبا همه آنها به طور اعم از مدیر و خبرنگار
شرکت داشتند منجمله آقایان طباطبایی مدیر تجدد ایران و فری پور1 مدیر
صدای مردم2 در میان آنها بودند ابتدا آقای اسداله رشیدیان از جای بلند شد و
اظهار داشت از اینکه دعوت جمعیت مدافعین قانون اساسی را پذیرفته در این
جلسه شرکت فرموده اید ممنون و متشکریم چون آقای نخست وزیر در یک
جلسه از نطق های خود گفته بودند که این قبیل جمعیت ها برنامه ندارند و اگر
برنامه دارند چرا ارائه نمی دهند که مطالعه شود لذا ما برنامه خود را که تدوین و
تنظیم کرده ایم در اختیار شما می گذاریم تا ملت ایران مستحضر شوند در این
موقع با اشاره رشیدیان، اعتصامی عین برنامه را که پلی کپی شده بود یک نسخه از
آن ضمیمه است قرائت نمود بعد مجددا رشیدیان توضیح داد که قصد این جمعیت
جاروجنجال کردن نیست بنده و آقای فرود نظر زمامداری نداریم بلکه
می خواهیم ثابت کنیم که از گوشه خانه هم می شود به مردم خدمت کرد شما
می دانید که در اروپا و آمریکا نامزدهای انتخاباتی برنامه کار خود را قبلاً تعیین
می کنند و اگر بعدا عمل نکنند مورد تعقیب ملت واقع می شوند دکتر امینی 8 ماه
است عوض عمل حرف تحویل ملت ایران
نموده پس برنامه و اجرای برنامه کو؟
یا نخواست یا نتوانست عمل کند و یا اینکه طبق قانون اساسی و فرمان انحلال
مکلف بوده که بعد از سه ماه انتخابات را شروع نماید اما به طوری که می بینیم
نکرد و می گوید مردم انتخابات نمی خواهند ما نمی دانیم منشأ و سند ادعای
ایشان چیست ما گفتیم و نوشتیم که موافقت شود در میدان جلالیه اجتماع کنیم و
ثابت نماییم که نه خیر مردم انتخابات می خواهند چگونه ممکن است ملت ایران
از این حق و امتیاز قانونی خود صرفنظر کند و 60 سال عقب برگردد ملت ایران
می خواهد امور کشور خود در پارلمان خودشان حل و فصل شود نه در فلان
سفارتخانه خارجی.
این دولتها هستند که باعث فساد انتخابات می شوند اگر
راست می گویید صورت و لیست به فرمانداران ندهید و دخالت نکنید به بینیم
چطور انتخابات آلوده از آب در می آید.
در مورد مفاصا حساب از امینی استعلام کردیم ولی در جواب سفسطه تحویل داد
بعد رشته سخن را به وضعیت مطبوعات کشانده و گفت دیدید که با شما هم که
رکن چهارم مشروطیت تلقی می شوید چه معامله نمود ولی ما همان طور که قبلاً
یادآور شدیم حاضریم هرگونه همکاری و کمک مادی و معنوی با شما بکنیم
روزنامه های شما را خودتان بفروشیم جمعیت ما فصلی نیست که موقتا برای
انجام منظوری فعالیت کند و بعد از حصول مطلوب میدان را رها نماید ما برای
خدمت دور هم جمع شده ایم و شاید سالها این جمعیت باقی باشد جمعیت ما
انتظار دارد که آقایان ارباب جراید در شرایط فعلی بیشتر متحد شده و با ما
همگام باشند ما با شخص دکتر امینی اختلافی نداریم مخالفت
ما با او به خاطر حفظ مصالح مملکتی و قانون اساسی است طی 8 ماه ثابت شد که
امینی قانون اساسی لازم ندارد و می خواهد بدون قانون مملکت را اداره کند که این
هم امر محال می باشد رشیدیان تکلیف نمود که حال اگر آقایان سئوالاتی دارند
مطرح فرمایند و در پاسخ یکی از خبرنگاران که به چه نحوی به جراید کمک خواهید
نمود اظهار داشت حاضریم آگهی های ملی را خریده و خودمان در اختیار شما
بگذاریم و همگی مشترک روزنامه های شما شویم (ابراز احساسات حضار) سپس
آقای فرود در جواب یکی از مدیران گفت ما با دکتر امینی در مبارزه برعلیه دکتر
اقبال و انتخابات گذشته متحد بودیم ولی بدون جهت ایشان بر ما ظنین شده و
سوءتفاهم بین مان ایجاد گردید که فعلاً ما با اقبال سازش کرده ایم در صورتی که
همین آقای طباطبایی شاهد می باشند که بنده و رشیدیان برعلیه انتخابات و اقبال
بیانیه در مطبعه ایشان به چاپ رساندیم اما اقبال مانع انتشار آن شد دکتر امینی طی 8
ماه کاری و خدمتی برای این مملکت انجام نداد فقط در صدد تصفیه خورده حساب و
پرونده سازی برای مردم می باشد در این جا اشاره به خوب بودن نسبی مجالس
گذشته کرده و اضافه نمود ما می گوییم طبق قانون اساسی که قرآن ثانوی این ملت
است باید انتخابات انجام شود و اینکه دکتر امینی مدعی است که محیط برای
انتخابات سالم مساعد نیست اشتباه می کند برعکس اکنون بیش از هر موقع دیگر
محیط جهت شروع انتخابات سالم و مساعد می باشد و ملت ایران دیگر زیر بار
انتخابات قلابی نمی رود و محال است بگذارد کسی و یا مقامی در انتخابات دخالت
کند ما از مبارزه دست بر نخواهیم کشید و به خدا قسم که نه بنده و نه آقای رشیدیان
قصد وکالت یا
صدارت نداریم مخالفت ما با امینی اصولی است نه شخصی امینی نباشد کس دیگر به ما فرقی نخواهد نمود.
پس از فرود آقای طباطبایی بلند شد مقدمتا دولت و ملت را به اتحاد و داشتن حسن تفاهم دعوت نمود و بیانات
فرود را تأیید کرد و چند آیه از قرآن خواند (ابراز احساسات حضار).
سپس فری پور به پشت میکرفون قرار گرفت و گفت طرح کمک مالی به جراید دون شأن ما است مقام مطبوعات
و رکن 4 مشروطه بالاتر از مباحث می باشد و هدفی که ما در پیش داریم بسیار مقدس است قطع آگهی های
دولتی نمی تواند در هدف و نیت عالی ما تأثیر کند روابط و مبارزه با نخست وزیر به مرحله جدی رسیده در این
جا به دکتر امینی حمله برده و در مورد بی اعتنایی او به قانون اساسی و مغشوش بودن محیط دادگستری و طرز
تفکر دکتر امینی و توقیف جراید و اوضاع خاورمیانه و عدم امکان ادامه حکومت دکتر امینی در وضع موجود و
روابط خودش با نخست وزیر و پیغام هایی که میان ایشان رد و بدل شده و جرأت و شهامت و مصمم بودن خود
بحث مفصل و مؤثر نموده بالاخره اضافه کرد امینی که مملکت و خودش را به سختی و سیه روزی نشانده ما با
این رویه دکتر امینی جدا مخالفیم و اگر امینی قانون اساسی ندارد و می خواهد ملت را به دوره محمدعلی شاه
سیر قهقرایی دهد بفرمایید تا ما هم تکلیف خود را با او یکسره سازیم.
بیانات فری پور با ابراز احساسات
حاضرین خاتمه یافت در این موقع پلی کپی برنامه جمعیت میان حضار توزیع و مدعوین برای صرف شیرینی به
سالن دیگر دعوت شدند.
حدود ساعت 1825 جلسه خاتمه پذیرفت.
بایگانی شود.
5 /11 /40
توضیحات سند:
1ـ محمدحسین فری پور فرزند
سید محمدباقر در سال 1288
ش در تهران متولد شد.
درباره
وضعیت تحصیلی وی در
پرونده اش در ساواک،
تحصیلات عالیه قضایی و زبان
و ادبیات عرب ذکر شده است:
نامبرده از سال 1313 وکیل
دادگستری بوده و طی سال های
1320 تا 1325 مشاور قضایی
چندین وزارتخانه و سازمان
دولتی بود و در سال 1328
مدیرکل تبلیغات گردید.
مشارالیه در حزب مردم
سیدمحمد صادق طباطبایی
عضویت داشت و مدیر روزنامه
صدای مردم و روزنامه پیغام
امروز بود.
ساواک در سال
1339 با مسافرت وی به کشور
رومانی و در سال 1345 به
کشور امریکا موافقت کرد و
مستمرا با حضورش در مراسم
تشریفات دربار موافقت
می نمود.
زهرا فری پور (دختر
وی) رئیس کمیته تشریفات کاخ
جوانان بود.
ر.ک: اسناد ساواک،
پرونده های انفرادی
2ـ روزنامه صدای مردم به
صاحب امتیازی محمدحسین
فری پور و سردبیری فریدون
فری پور و با روش خبری،
سیاسی، اجتماعی و انتقادی در
سال 1325 وارد عرصه
فعالیت های مطبوعاتی شد.
این
روزنامه اگرچه ارگان حزب
حاکم نبود ولی به شدت طرفدار
حزب مردم بود.
مطبوعات ایران، مسعود برزین
منبع:
کتاب
رشیدیانها به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 216