تاریخ سند: 15 آبان 1348
گزارش
متن سند:
از : بخش 325
محترما بعرض میرساند:
سابقه : مجله خواندنیها که با درج مقالات انتقادی و گردآوری انتقادات اکثر
نشریات کشور از سازمانهای دولتی منتشر میشد در تاریخ 2 /4 /48 بدستور
آقای نخست وزیر (برابر اظهارات مقامات مسئول وزارت اطلاعات در
کمیسیون مورخ 2 /4 /48 متشکله در آن وزارتخانه) اداره آن بعهده وزارت
اطلاعات محول گردید و شخصی بنام راجی کارمند اداره کل مطبوعات آن
وزارتخانه جهت کنترل مطالب مجله مزبور بطور موقت بموسسه خواندنیها اعزام
تا سپس مدیری برای آن در نظر گرفته شود.
1
بدنبال جریان فوق از طرف وزارتخانه مذکور پرویز لوشانی نویسنده مجله سپید
و سیاه اسما بسردبیری خواندنیها انتخاب و بجای راجی مشغول کار گردید و
عملاً با بعهده گرفتن مدیریت و همکاری اکبر معاونی یکی از نویسندگان با سابقه
مجله، نشریه مزبور از وضع سابق خارج و اقدامات آنان سبب میگردد که
اختیارات علی اصغر امیرانی صاحب امتیاز مجله خواندنیها در امور مندرجات
مجله محدود گردد و از اینرو امیرانی بمنظور تخطئه اقدامات وزارت اطلاعات و
بدنامی پرویز لوشانی در امر مدیریت از پرداخت بموقع حقوق کارگران چاپخانه
خواندنیها امتناع و موجبات نارضائی آنان را فراهم میآورد.
نظریه : با عرض مراتب فوق و با توجه بنحوه رفتار امیرانی نسبت بکارکنان
موسسه خواندنیها در حال حاضر اکثر این کارکنان نظر مساعد نسبت بوی ندارند
و گردانندگان فعلی مجله نیز اختلافاتی از نظر سلیقه و نحوه کار با مشارالیه داشته
که مفاد نوار پیاده شده پیوست مؤید عرایض فوق میباشد.
بعرض تیمسار ریاست ساواک رسید تاریخ 20 /8 /48
1ـ از گفتار نوار چنین بر می آید که قصد خرابکاری در مجله خواندنیها دارند چرا به این مطلب
توجه نکرده اید
2ـ گذشته از آن خود را مامور سازمان امنیت معرفی کرده مثل اینکه سازمان میخواهد که این
روزنامه متلاشی شود در صورتیکه از طریق نخست وزیری و وزارت اطلاعات این اشخاص برای
کمک باو داده شد
3ـ بهتر است با خود امیرانی مذاکره نمائید (نه در دفتر و منزل خودش) و بهتر بحقیقت پی ببرید
19 /8 /48 ضمن اینکه تغییراتی در کادر موسسه خواندنیها داده شده و مراتب طی اطلاعیه هایی
بعرض رسیده بر مبنای پیشنهاد امیرانی، پرویز لوشانی نیز تغییر و آقای شعبانی بجای وی مشغول
فعالیت گردیده اند.
9 /9 ضمنا با آقای امیرانی مذاکره گردید و چگونگی در اطلاعیه های مزبور
باستحضار رسید.
9 /9
توضیحات سند:
1 ـ نویسنده کتاب اشرف در
آیینه بدون زنگار اشاره به این
مطلب دارد:
یکبار علی اصغر امیرانی، که
اشرف پهلوی پیوسته از او
ناخشنود بود و خاطرات تلخ
چاپ تصاویر زننده اش را به نقل
از مطبوعات خارجی در
خواندنیها فراموش نمی کرد، در
مقاله ای بی امضا به شدت به
اشرف حمله کرد و او را مورد
سرزنش قرار داد.
البته چند سال
بعد در دوران حکومت هویدا به
مجازات آن پا از گلیم فراتر
گذراندن رسید و دایره سانسور
وزارت اطلاعات مدتها اداره
امور مجله اش را عهده دار شد و
یکی دو قلمزن بر جای مدیر و
سردبیر نشستند و از تیراژ و
موقعیت خواندنیها کاستند.
اشرف در آئینه بدون زنگار ـ
خسرو معتضد ـ نشر پیکان ـ
1376 ص 637
منبع:
کتاب
مطبوعات عصر پهلوی - مجله خواندنیها به روایت اسناد ساواک صفحه 191