موضوع: جلسه بحث و تفسیر هفتگی مسجد هدایت و اظهارات مصطفی صادقی پیرامون بازداشت طالقانی
تاریخ سند: 29 دی 1347
موضوع: جلسه بحث و تفسیر هفتگی مسجد هدایت و اظهارات مصطفی صادقی پیرامون بازداشت طالقانی
متن سند:
گزارش خبراز:20ﻫ2 تاریخ: 29 /10 /47
شماره: 38660 /20ﻫ2
موضوع: جلسه بحث و تفسیر هفتگی مسجد هدایت و اظهارات مصطفی صادقی پیرامون بازداشت طالقانی
بعداز ظهر روز پنجشنبه 26 /10 /47 جلسه بحث و تفسیر هفتگی در مسجد هدایت واقع در خیابان استانبول با حضور عده‌ای در حدود 200 نفر تشکیل گردید. افراد شناخته شده عبارت بودند از سید محمود طالقانی، دکتر جواد باهنر، مهندس مهدی بازرگان، سدهی، دکتر عباس شیبانی1، دکتر اقتصاد، محمد مدیرشانه چی، سید ابراهیم موسوی، حاجی ملکی، حاجی جباری، امیرخانی، میرزائی، حسام‌الدین انتظاری، محمد مهدی‌اندوهی، مهدی حمسه‌ای، حسن افتخاری، مصطفی صادقی، محمود محسنی، حسینی، پس از نماز جماعت که توسط سید محمود طالقانی برگزار گردید مهندس مهدی بارزگان و عباس شیبانی بعد از احوالپرسی با طالقانی از مسجد خارج شدند آن گاه آیاتی چند از قرآن تلاوت گردید و بعد جواد باهنر پس از روبوسی با طالقانی مشغول صحبت شد و مدت یک ساعت به ترجمه و تفسیر آیه‌ای از سوره بنی اسرائیل پرداخت در خلال سخنرانی نامبرده مصطفی صادقی ضمن مذاکراتی اظهار داشت در تاریخ 22 /10 /47 هنگامی‌که طالقانی با فخرالدین حجازی و الهیاری کارمند بانک صادرات مشغول صحبت بود چند تن از طرف سازمان امنتی به منزل ایشان مراجعه و طالقانی را همراه خود می‌برند که در ظرف چند ساعت جریان را تلفنی به اطلاع کلیه دوستان و آشنایان در بازار و ادارات اطلاع دادیم طی این مدت همگی ناراحت و سخت نگران بودیم چون مدت بازداشت آقای بیش از یکی دو روز به طول انجامید و احتمال داده می‌شد که ایشان را تبعد نمایند تا اینکه دیروز چهارشنبه ساعت 1600 آقا را آزاد می‌نمایند. صادقی افزود جریان بازداشتی آقا را بچه‌ها به شوخی از ناحیه من تلقی می‌نمودند چون روز قبل از بازداشت با محمد صادق قاضی طباطبائی تلفن کردیم و آقا را به مناسبت شب سال مرحوم تختی به ابن بابویه بردیم و فردا که ایشان را دستگیر کردند به طور حتم تصور می‌رفت به علت عزیمت بابن بابویه دستگیر شده و بچه‌ها می‌گفتند صادقی تو آقا را راحت نمی‌‌‌گذاری صادقی در مورد اینکه به چه علت طالقانی را بازداشت و چند روز نگهداشته‌اند گفت در این چند روزه بازجویی‌هایی از آقا نمودند که به هر سؤال جواب‌های دندان شکنی داده است کما اینکه برای بازجویی نزد بازپرسان نرفتند و بازپرسان نزد او آمده‌اند و موقعی که بازپرس‌ها می‌خواسته‌اند از آقا سؤال کنند طالقانی گفته شما اول بگویید که من چکاره‌ام و کی هستم. آنها می‌گویند شما مجتهد هستید و آقا می‌گویند شما می‌بایستی از من تقلید و تابع نظریات من باشید و حق سؤال کردن از من را ندارید ولی با خواهش و تمنا که ما مجبوریم و سؤالاتی داده‌اند که شما بدانها جواب دهید.
مصطفی صادقی سپس در مورد نحوه سؤالات و اینکه گرفتاری طالقانی به چه علت بوده اظهار داشت به طوری که آقامی‌گفت سؤالات آنها در مورد مسافرت به مشهد و ایراد سخنرانی در آنجا و رفتن به طالقان و ایراد از مردم در مورد جشن تاجگذاری و سخنرانی در مسجد هدایت و امثال اینها بود است. پس از پایان سخنرانی دکتر باهنر افراد جلوی محراب نزد طالقانی جمع شدند و هرکدام از آزادی ایشان اظهار خوش وقتی و بعضی‌ها روبوسی می‌کردند طالقانی جریان دستگیری و بازداشت سه روزه خود را در آنجا برای حاضرین تشریح و توضیح می‌داند که از هر چند کلمه که می‌گفت در برابر جملات دندان شکنی که به آنها می‌داده است حاضرین می‌خندیدند. طالقانی سپس اشاره به اطاقی که این چند روزه در آنجا بوده است نمود و گفت با اینکه وضع استراحت از نظر پتو، لحاف و بخاری بسیار مرتب بود و همگی احترام می‌گذاردند می‌دیدم با وجود دود بخاری اطاق سرد است و بعد متوجه شدم که شیشه‌های بالای اطاق شکسته است و این سرما از آنجاست که به مسئولین گفتم اگر امکان و بودجه خرید شیشه ندارید من تهیه کنم. بعد طالقانی جریان بازداشت خود را شرح داد که عین مطالبی بود که مصطفی صادقی بیان نموده بود. ضمناً صادقی اظهار داشت به مجرد ورود شاه از سفر هندوستان به ایران جریان بازداشت آقا را به اطلاع او می‌رسانند و شاه از این جریان ناراحت می‌شوند و می‌گویند این پیرمرد که دیگر کاری ندارد چرا ایشان را دستگیر کرده‌اند فوراً آزادش کنید.
ملاحظات. اسم دکتر اقتصاد مورد بحث مرتضی می‌باشد.
توضیحات سند:
1. دکتر عباس شیبانی:در سال 1310ﻫ ش در تهران و در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. دکتر شیبانی در 16 مهر ماه 1332 به همراه تعداد دیگری از اعضا کمیته دانشگاه نهضت ملی در اعتراض به محاکمه دکتر مصدق. دانشگاه را تعطیل کردند. ایشان از مؤسسین گروه‌های مذهبی، دانشجویی در سال 1330 بود که د راولین گردهمایی دانشجویان در سال 1339 به عنوان سخنگوی آنها سخنرانی می‌کرد. دکتر شیبانی در سال 1335 پس از به راه‌انداختن تظاهرات عظیمی‌در پشتیبانی از مصر بر علیه اسرائیل و انگلستان و فرانسه، توسط دکتر اقبال از دانشگاه اخراج و توسط فرمانداری نظامی تهران دستگیر شد ولی به علت فشار افکار عمومی از زندان آزاد و به دانشگاه مشهد تبعید شد. ایشان در مشهد با مرحوم استاد محمد تقی شریعتی آشنا شد و به فعالیت‌های خود قوت بخشید و به همین علت مجدداً دستگیر و به تهران (زندان قزل قلعه) فرستاده شد. دکتر شیبانی علاوه بر اینکه پس از 28 مرداد 1332 از مؤسسان نهضت مقاومت ملی بود، از اعضا مؤسس جبهه ملی دوم نیز به شمار می‌رود ایشان در سال 41 به نمایندگی دانشگاه در کنگره جبهه ملی معرفی شد ولی به دلیل اعتراض به عدم قبول نهضت آزادی ایران در احزاب جبهه ملی به دلیل گرایشات مذهبی، این کنگره را ترک نمود و به نهضت آزادی پیوست. در 6 بهمن سال 41 که رژیم شاد سران نهضت را دستگیر و به زندان‌انداخت همراه دکتر سحابی. مهندس بازرگان و آیت‌الله طالقانی محاکمه و به 6 سال زندان محکوم و در سال 1347 از زندان آزاد شد. دکتر شیبانی پس از شهادت آیت‌الله سعیدی در سال 49 در مراسمی‌که برای ایشان گرفته شده بود. سخنرانی نمود و به این دلیل توسط ساواک دستگیر و به 6 ماه زندان محکوم گردید. ایشان در سال 1347 از دانشگاه تهران در رشته پزشکی فارغ التحصیل شد و همزمان با فعالیت و مبارزه سیاسی در جنوب تهران در درمانگاه خیریه ولی عصر به طبابت مشغول شد. دکتر شیبانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی مسئولیتﻫای متعددی از جمله نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان قانون اساسی، عضو شورای انقلاب، وزیر کشاورزی دولت موقت، عضو هیئت امنای بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی، سرپرستی دانشگاه تهران و نمایندگی مردم تهران در پنج دوره مجلس شورای اسلامی، را بر عهده داشته است. ایشان هم چنین در اولین انتخابات ریاست جمهوری از سوی حزب جمهوری اسلامی نامزد شده بود.