وضعیت انتخابات مشهد یأس‌آور است
متن سند:
وضعیت انتخابات مشهد یأس‌آور است و من از آمدن نادم هستم. وقتى که با شیخ‌الرئیس حضور آقاى وزیر جنگ براى تودیع رفتیم، فرمودند: من از انتخابات خراسان بواسطه اطمینان به شما خیالم راحت است و موقع تودیع خودم هم با کثرت اظهار مرحمت و مخصوصا به عنوان اینکه تو دوست صمیمى من هستى و براى دوستى تو حاضرم، مرخص شدم. اکنون ناچار هستم آنچه را در عالم ارادت مى‌دانم، به عرض رسانم و اداى وظیفه کنم. حاج حسن آقاى ملک که شاید منفوریت او در خراسان به ایشان پوشیده نیست، مشهد آمده صریحا عنوانات مضحک و بى‌عقلى نموده که آقاى وزیر جنگ از من خواهش نمودند که قبول دخالت کنم و کلیّه انتخابات خراسان را به اختیار من واگذار نمودند و حکم صریح به امیر لشکر نمودند که به میل من رفتار کند و اشخاص از قبیل دبیرالسلطان، منشى حضور، معین‌الملک، امیراعلم، سردار انتصار، معتصم‌السلطنه و نظام‌التولیه که اغلب آنها در خراسان سوابق ننگ‌آورى داشتند، معرفى کرده و شاید به امیر لشکر هم، اختصاص خودش را به آقاى وزیر جنگ مشتبه نموده است و دائما با خان بهادر معاون قونسول انگلیس و امثال او محشور [بود.] و این طور به اهالى وانمود کرده که اینها را انگلیسها از آقاى وزیر جنگ خواهش کرده‌اند که انتخاب کنند. در صورتى که خراسانیها تصمیم کرده‌اند [گرفته‌اند] که غیر خراسانى را نگذارند داخل شود. و از طرفى به ترس اینکه مخالف حکم موهومى آقاى وزیر اقدام نشود، گویا مى‌خواستند ابدا شرکت در انتخابات نکنند. مثلاً به همه گفته‌اند: آقاى وزیر جنگ را بنویسید، بعد استعفا خواهند داد. ملاحظه کنید با مقام مقدس ایشان این بى‌عقلى و انتشارات چه قدر باعث وهن است. من به کلى متحیر ماندم؛ زیرا کاملاً به اخلاق ایشان پى برده که هیچ‌وقت این قسم مداخلات، که سکته به مقام مقدس ایشان وارد مى‌آورد نمى‌فرمایند. از طرفى خودم که مى‌خواهم خدمتى از این راه به مملکت مطابق صلاح ایشان بکنم و میل دارم اشخاص با شرف دخالت کنند، احتیاط مى‌کنم که مبادا واقعا تمایل حضرت ایشان، وجود خارجى داشته باشد و من دچار رنجش شوم. این تلگراف مرا با خواهش آقاى حاج معین‌التجار بوشهرى و معیت ایشان حضور آقاى وزیر جنگ برده به عرض برسانید. اگر در مراتب ارادت بنده تردیدى ندارند، صریحا به امیر لشکر این انتشارات را تکذیب فرمایند و انتخابات را آزادانه بگذارند و همچنین به ایالت هم مثل طهران دستور بدهند که توصیه، طرفِ اعتنا واقع نشود.1
توضیحات سند:
1. به نظر مى‌رسد این سند ابتدا و انتهایى داشته که متأسفانه در پرونده موجود نبود. لذا مشخص نیست عنوان نامه خطاب به کیست و امضاکننده آن چه کسى است.
منبع:
کتاب
انتخابات مجلس پنجم به روایت اسناد (جلد اول) صفحه 254
