تاریخ سند: 16 مهر 1357
گزارش نوبهاى شماره 58 فرماندارى نظامى اصفهان و حومه
متن سند:
گزارش نوبهاى شماره 58 فرماندارى نظامى اصفهان و حومه
مدت دوره: از ساعت 0700 روز 16 /7 /57 تا ساعت 0700 روز 17 /7 /1357
1ـ وضعیت عمومى:
الف: تغییرات. در وضعیت عمومى اصفهان و حومه از نظر امنیت تغییرى حاصل نگردیده و نیروهاى نظامى و انتظامى مسلط بر مناطق و حوزههاى تعیین شده هستند.
ب: روحیه: روحیه پرسنل نظامى در سطح عالى ولى روحیه اخلالگران ضعیف بوده به طورى که قادر به خرابکارى در نقاط مهم و حساس شهر نمىباشند.
2ـ فعالیتها: در مدت فوق هیچگونه تخریب و آتشسوزى از طرف اخلالگران در منطقه مشاهده نشده.
اهم وقایع در مدت 24 ساعت بشرح زیر است:
الف: دانشگاه اصفهان دومین روز تحصیلى خود را با آرامش نسبى شروع کرد و دانشجویان دانشگاه آریامهر همگى سر کلاسها حاضر بودند ولى حدود نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان در سر کلاس حاضر شدند.
ب: امروز در سه مدرسه ناحیه 2 آموزش و پرورش اصفهان تعدادى ناشناس وارد مدرسه شده و نظم مدارس را به هم زده مبادرت به شکستن شیشهها و تحریک دانشآموزان و مسئولان مدارس نموده، سه مدرسه ذکر شده عبارتند از:
(1) مدرسه راهنمائى ارژنگ
(2) مدرسه راهنمائى حاتم بیک
(3) مدرسه راهنمائى جلالیه
پ: محصلین دبیرستان راهنمائى حکیم سنائى سر کلاس بودند ولى محصلین دبیرستان شرف که در مجاورت این دبیرستان مىباشد مدرسه را تعطیل و به مدرسه راهنمائى حکیم سنائى حمله کرده شیشههاى مدرسه مذکور را شکستند.
ت: محصلین مدارس صارمیه، هراتى، ادب، شرف، حاتم بیک، ارژنگ، جلالیه، مهردانش، هاتف مرتباً
در داخل محوطه مدرسه شعار مىدادند و مدرسه را ترک مىکردند و به مدارس دیگر رفته آنها را تحریک مىنمودند تا موفق شوند که مدارس دیگر را نیز تعطیل کنند.
ث: حدود 500 نفر از دانشآموزان دبیرستان صائب همایونشهر راس ساعت 1000 از مدرسه خارج و وارد هنرستان صنعتى همایونشهر شده مشغول شکستن شیشههاى این هنرستان مىشوند که تیم عملیاتى مستقر در همایونشهر به سرپرستى ستوانیکم غلامى در محل حاضر و دانشآموزان را متفرق نمودند در این عملیات 7 تیر هوائى شلیک شد و به کسى آسیب نرسید.
ج: کارکنان اداره پست هنوز به اعتصاب خود ادامه مىدهند و امروز مىخواهند به راهپیمائى دست بزنند که از طرف فرماندارى نظامى اجازه چنین کار داده نشده است.
چ: برابر گزارش هنگ ژاندارمرى اصفهان کارگران کارخانه تاج از صبح روز 16 /7 /57 به عنوان درخواست اضافه دستمزد دست از کار کشیده و بدون تظاهرات اجتماع نمودهاند.
ح: برابر اعلام هنگ ژاندارمرى اصفهان در ساعت 0600 روز 16 /7 /57 کارگران کارخانجات بارش و فرزانه به عنوان درخواست اضافه کار مزد دست به اعتصاب زدهاند.1
خ: گزارش هنگ ژاندارمری یزد حاکیست در ساعت 04.25 روز 15 /7 /1357 وسیله عدهای ناشناس مواد منفجره در پشت دیوار منزل مسکونی مهدی علائی رئیس بانک ملی مهرجو کار گذاشته شده که در اثر انفجار آن دو جام از شیشههای منزل مذکور شکسته ولی تاکنون هیچگونه مشخصاتی از عاملین انفجار به دست نیامده، تحقیقات به طور غیر محسوس ادامه دارد.
د: گزارش هنگ ژاندارمری شهرکرد حاکیست در مورخ 16 /7 /1357 دانشآموزان سه دبیرستان دست به تظاهرات زده و با سنگ و آجر به مأمورین شهربانی حمله ور شده در نتیجه مأمورین شهربانی از گاز اشکآور استفاده نموده و تیراندازی هوائی نمودهاند. در این تظاهرات آسیبی به کسی نرسیده است.
ذ: گزارش گردان ضربت ژاندارمری حاکیست در روز 16 /7 /1357 کارگران 11 کارگاه از کارخانه ذوب آهن آریامهر به عنوان اعتراض دست از کار کشید و با فریادهای «جاوید شاه» تقاضای رسیدگی به خواستههای خود را داشتند و در حال حاضر به جز قسمت کوره بلند و نورد بقیه کارگاهها به حالت تعطیل درآمده و با توجه به اینکه به خواستههای کارگران و همچنین وعدههائی از طرف مسئولین
کارخانه کارگران داده شده است تاکنون عملی نشد امکان دارد دامنه اعتصاب و تظاهرات و ایجاد بینظمی از داخل کارخانه به بیرون کشیده شود.
3ـ ترتیب نیرو:
الف: تعداد 11 تیم عملیاتى از گروه 44 ت و 7 تیم عملیاتى از گروه 55 ت در نقاط حساس شهر مستقر هستند و خود روهاى گشت در 30 مسیر مختلف کلیه خیابانهاى شهر را تحت کنترل دارند.
4ـ ضداطلاعات:
الف: خرابکارى
ب: بازداشتى
پ: دستگیرى 14
ت: زندانى
5ـ تجزیه و تحلیل:
با نگرش به فعالیت شبانه روزی و هوشیاری فرمانداری نظامی اصفهان و حومه به اخلالگران و اجنبی پرستان که در پی فرصتی هستند تا خرابکاری انجام داده و نارضایتی مردم را فراهم سازند اجازه هیچ گونه فعالیتی داده نمی شود و فعالیت اخلالگران محدود شده به پخش اعلامیهها و گمراه کردن محصلین که متأسفانه تا اندازهای هم مؤثر بوده و با توجه به بند 4 فعالیتها تعدادی از محصلین بدون آنکه بدانند چه میکنند دست به اعتصاب زده و حتی تعدادی از دانشآموزان اقدام به شکستن شیشه مدارس نمودهاند. البته مأمورین فرمانداری نظامی با تدابیر خاص که سعی شده صدمهای به دانشآموزان وارد نشود اقدام به متفرق نمودن آنها نمود. در این تظاهرات هیچ گونه آسیبی به کسی وارد نگردیده و به نظر میرسد که بایستی جهت جلوگیری از این تظاهرات مسئولین آموزش و پرورش همکاری بیشتری نشان داده و اجازه چنین کارهائی به دانشآموزان داده نشود.
البته قبلاً دستورات لازم در این مورد از طریق فرمانداری نظامی به اداره آموزش و پرورش اصفهان صادر گردیده است. فرماندار نظامی اصفهان و حومه سرلشگر رضا ناجی
توضیحات سند:
1. ساواک در گزارشى وضعیت کارخانجات بافندگى را چنین گزارش مىکند:
«کارخانجات مشروحه زیر از ساعت 1000 روز جارى به عنوان حمایت از اعتصاب کارگران شهناز دست از کار کشیدند:
1ـ کارگران شیفت 1 کارخانه تاج که تعداد آنان 270 نفر و در دو شیفت 540 نفر مىباشند در ساعت 01000
2ـ کارگران شیفت 1 کارخانه ریسندگى فرزانه که تعداد آنان 60 نفر و سه شیفت 180 نفر در ساعت 1020
3ـ کارگران شیفت 1 ریسندگى و بافندگى بارش که تعداد آنان 400 نفر در سه شیفت 1260 نفر در ساعت 1030.
(10842 /10 ﻫ ـ 16 /7 /57)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، کتاب 4 صفحه 198