تاریخ سند: 23 مهر 1342
گزارش
متن سند:
گزارش
محترماً به طوری که خاطر عالی مستحضر است کارگردانان جامعه سوسیالیستهای نهضت ملی وابسته بحزب نیروی سوم تقریباً از اوایل سال جاری در نشریات و اعلامیههای منتشره و جلسات متشکله بر شدت حملات خویش نسبت به مقامات عالیه و مسئول کشور افزوده و مخصوصاً از حادثه ۱۵ خرداد سال جاری به این طرف اعلامیههای بسیار شدیداللحن و موهنی انتشار داده و ضمن آنها صریحاً و تلویحاً مردم را بقیام و اقدام علیه امنیت مملکت تشویق و تحریص مینمایند.
ضمناً چون اعضای این جامعه اغلب دارای افکار سوسیالیستی تند میباشند بطور کلی با رژیم مشروطه سلطنتی مخالفند و گر چه بالصراحه در این باره مطلبی انتشار نمیدهند ولی از لابلای نشریات جامعه مذکور میتوان به وضوح دریافت که نویسندگان آن دارای چنین نظریاتی میباشند. مندرجات شماره های مورخ ۲۵ الی ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ روزنامه نیروی سوم که رسماً خواهان اعلام جمهوری شده نیز دلیل دیگری بر این مدعا است. بعلاوه مسئولین این جامعه ضمن این که با کمونیسم بینالمللی و خط مشی و رژیم شوروی موافق نیستند مارکسیسم را تائید و در جلسات حزبی پیرامون اصول مارکسیسم بحث و بعضاً حتی جزواتی نیز در این مورد منتشر میسازند.
از نظر سیاست خارجی هم مخالف پیوستن به هرگونه پیمانهای نظامی و تدافعی بوده و از گروه کشورهای بیطرف حمایت و در هر فرصتی که بدست آورند سیاست خارجی دولت ایران را تخطئه مینمایند.
چون ادامه این رویه از طرف جامعه سوسیالیستهای نهضت ملی به ویژه فعالیتهای مضره نشریاتی جامعه مذکور قابل تحمل نبوده و از طرف مقامات عالیه کشور نیز کراراً در این باره اوامری صادر گردیده بود لذا در اجرای امر روز شنبه ( 13 /7 /42 ) دستگاه پلی کپی و یک دستگاه ماشین تحریر این جامعه وسیله مأمورین ساواک تهران در منزل یکی از وابستگان به جامعه مذکور کشف و ضبط گردید ولی چون تعقیب قانونی ناشرین اعلامیهها و نشریات مورد بحث نیز ضروری بوده و گردانندگان اصلی این جامعه در درجه اول اعضای هیأت اجرائیه جامعه میباشند علیهذا ضمن تقدیم نمونههائی از نشریات و اعلامیههای جامعه سوسیالیستها که نکات برجسته آنها با راهنما مشخص شده به عرض میرساند در صورت تصویب از ۷ نفر اعضای هیات اجرائیه باستثنای خلیل ملکی که فعلاً مدتی است در مسافرت اروپا بسر میبرد ۶ نفر بقیه که مسئولیت مستقیم اداره فعالیتهای جامعه را به عهده داشته و اسامی آنها بشرح زیر به استحضار میرسد بازداشت و تحت پیگرد قانونی قرار گیرند و چنانچه ضمن تحقیقات لازم تشخیص داده شد از افراد کمیته مرکزی یا سایر ارگانهای حزبی نیز افرادی دستگیر شوند بعداً در این باره اقدام شود.
اعضای هیأت اجرائیه:
۱) عباس عاقلیزاده- کارمند روزنامه کیهان
۲) مهندس ابوالقاسم قندهاریان - دبیر هنرستان صنعتی
3) امیر حسین سرشار
۴) دکتر هوشنگ ساعدلو
۵) منوچهر صفا
۶) داریوش آشوری
19 /7
بازجوئی آنها را فرستادهاند یا خیر
اعتصاب غذا
به عرض تیمسار ریاست ریاست [رسید] با بازداشت موافقت نفرمودند. فرمودند نباید از همان [ابتدا] بروش نهائی متوسل شد برای من تقریباً روشن است که با مذاکره با سرجنبانان این حزب میتوان آنها را به راه راست آورد»
تیمسار ریاست مذاکره با بعضی از آنها را خود به عهده گرفتند و مذاکره با بعضی از آنها را به «انتخاب سرهنگ مولوی» به عهده من گذاشتند این امر مانع نمیشود که جناب سرهنگ مقدم نیز با روش پسندیدهای که در اینگونه مذاکرات دارند شخصاً مذاکرات با بعضی از آنها را متقبل شوند
23 /7 /42
منبع:
کتاب
خلیل ملکی به روایت اسناد ساواک صفحه 203