تاریخ سند: 17 آبان 1335
سازمان اطلاعات و امنیت کشور
متن سند:
تاریخ: 17 /8 /35
سازمان اطلاعات و امنیت کشور
تیمسار ریاست ستاد ارتش
اوضاع خاورمیانه و جریانات اخیر مصر و مخصوصاً ابراز همدردیهائی که دول همجوار و همچنین دولت ایران به آن دولت مینمود زمینه مناسبی برای ایجاد جنجال و اعتصابات و غیره فراهم نموده و اطلاعات واصله حاکی بود که اشخاصی مانند آیتالله کاشانی و دکتر بقایی و همچنین باقیمانده پراکنده طرفداران مصدق میخواهند از این زمینه به نفع جبهه از دست رفته خود استفادههایی بنمایند و با تحریک بین اهالی بازار و غیره جریاناتی به وجود آورند که بدون تردید به صلاح کشور نبوده و به امنیت قابل استفادهای که حاصل تلاشهای شبانهروزی قوای انتظامی بوده لطمه شدیدی وارد میآورد. فرمانداری نظامی تهران از شروع این جریانات دقیقاً مراقب اوضاع بوده و مخصوصاً اشخاص و دستجات فوقالذکر را از نظر دور نمیداشت و با نفوذی که بین این عوامل داشت قبل از وقوع هر حادثه از آن مطلع و به نحو مقتضی و مناسب از هرگونه جنجال و اخلال نظم و غیره جلوگیری کرده است اینک خلاصه اقدامات فرمانداری نظامی ذیلاً به عرض میرسد:
[1-] اطلاع واصله حاکی است که عدهای از عناصر مخالف دولت میخواهند تحت عنوان شرکت در مراسم سال درگذشت مرحوم سید مصطفی کاشانی با آیتالله کاشانی ملاقات و ترتیب تظاهرات و ابراز تنفر از عملیات انگلیس و فرانسه و حتی تهیه و پخش تراکتهایی را در این مورد بررسی و اقدام کنند.
2- اطلاعاتی از دانشگاه میرسد که دانشجویان دانشگاه به تحریک عوامل مذکور در فوق و تشویق غیرمستقیم افراد تودهای و همچنین با موافقت و شرکت عوامل نهضت مقاومت قصد تعطیل کلاسها و اعتصاب را دارند. روی این اطلاعات در دانشگاه و بازار و دبیرستانها مراقبت دقیقی معمول و در نتیجه روز پنجشنبه بعدازظهر به محض شروع اعتصاب در دانشگاه، ۳ نفر، دانشجو به اسامی «عباس شیبانی»، دانشجوی دانشکده پزشکی، «سیروس فروتن» دستگیر و بازداشت و تحت بازجوئی قرار گرفته و اعتصاب دانشگاه قبل از این که عمقی پیدا نماید در هم شکست. ضمناً به مراقبت در بازار، دانشجویان دبیرستانها و جمعیتهائی نظیر اطرافیان کاشانی و حزب زحمتکشان و غیره افزوده شد تا این که در ساعت 9 روز 13 /8 /1335 اطلاع رسید که اعلامیههائی توسط کاشانی و بقائی چاپ و تصمیم دارند در روز 14 /8 /35 در دانشکده و بازار و مسجد ارک ضمن شرکت در مراسم ختم سید مصطفی کاشانی پخش نمایند با اعزام مأمورین مخفی در دانشگاه، به کلی از پخش چنین تراکتها جلوگیری شد و در مسجد ارک نیز به علت مراقبت، قادر به پخش نگردیدند. در سایر قسمتهای شهر نیز تاکنون گزارشی دائر بر پخش و توزیع این تراکتها واصل نگردیده است. برای جلوگیری از این تصمیمات اشخاص مشروحه زیر که طبق اطلاعات واصله در تهیه و چاپ اعلامیهها شرکت داشتهاند دستگیر و بازداشت شدند.
1- سید ابوالقاسم سدهی،(1) دانشجوی دانشگاه به علت ارتباط نزدیک با آیتالله کاشانی و دکتر بقائی و شرکت در تهیه و پخش اعلامیههای مذکور.
۲- رضا کشمیری، صاحب مسافرخانه بینالنهرین به علت واسطه بودن بین کاشانی و سفارت مصر و فعالیتهائی که در این چند روزه نموده.
۳- سید محسن امیرحسینی کارمند راهآهن به علت همکاری با کاشانی و شرکت در تهیه اعلامیهها.
۴- رضا محمدی، کاسب، از اتباع کاشانی به علت فعالیتهای مضره به نفع کاشانی.
کلیه دستگیرشدگان مورد بازجوئی دقیق قرار گرفته و محل چاپخانه نیز قریباً تعیین و چاپخانه و آنهائی که بدون اجازه مبادرت به چاپ اعلامیه نمودهاند تحت تعقیب قرار خواهند گرفت. ضمن این اقدامات مراقبت کامل از محلههای کلیمینشین تهران و محل انجمن کلیمیها، همچنین عوامل طرفدار مصدق در بازار معمول و تاکنون جریاناتی مشاهده نشده است نتیجه بازجوئی و اقدامات دیگر فرمانداری نظامی متعاقباً به عرض خواهد رسید.
معاون فرمانداری نظامی تهران - سرهنگ ستاد انصاری
توضیحات سند:
1- ابوالقاسم سدهی: در گزارش 17 /8 /46 ساواک درخصوص نامبرده چنین آمده است:
«تا سال ۳۶ از دانشجویان دانشگاه تهران بوده و به نفع حزب زحمتکشان فعالیت داشته، در سال ۳۵ از طرف فرمانداری نظامی تهران دستگیر و پس از چهار روز بازداشت آزاد گردیده است. مشارالیه در سال ۳۶ در رشته حقوق فارغالتحصیل شده و به منظور ادامه تحصیل به آمریکا عزیمت نموده و بلافاصله فعالیتهای گذشته خود را به نفع حزب زحمتکشان دنبال نموده و به اتفاق عدهای از ایرانیان طرفدار دکتر بقایی، گروه ملی دانشجویان اصلاحطلب را در نیویورک تشکیل داده و در سال ۳۹ به منظور همدردی با دکتر بقائی که دستگیر گردیده بود اعلامیه اعتراضآمیزی برای دبیرکل سازمان ملل، روزنامههای امریکا و حسین مکی و وزیر دادگستری ارسال نموده است. ضمناً مدتی روزنامه شهاب نیز از طرف وی و همکارانش در آمریکا چاپ و توزیع میشده است. نامبرده در تاریخ 3 /4 /46 پس از خاتمه تحصیلات به ایران وارد شده و مرتباً با دکتر بقائی تماس داشته و در جلسات منعقده در محل سازمان نگهبانان آزادی شرکت مینماید.»
پروندههای انفرادی ساواک
منبع:
کتاب
روحانی مبارز / آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد- جلد دوم صفحه 788