موضوع: نامه خمینی به علماء شهرستانها
تاریخ سند: 12 آبان 1343
موضوع: نامه خمینی به علماء شهرستانها
متن سند:
شماره: 2617 تاریخ:12 /8 /1343گیرندگان: ریاست ساواک خوزستان جهت تحقیق و اعلام چگونگی
موضوع: نامه خمینی به علماء شهرستانها
طبق اطلاع واصله از خرمشهر، اخیراً آقای خمینی نامه‌ای به علماء شهرستانها منجمله شیخ رسول قائمی در آبادان و آقا سید علی1در اهواز و شیخ محمد طاهر شبیره در خرمشهر فرستاده مبنی بر اینکه لایحه‌ای در مجلس به تصویب رسیده که به اتباع آمریکائی در ایران مصونیت داده شده2من اعلامیه‌ای در این مورد منتشر خواهم کرد شما نیز در شهرستانها اقداماتم را تأیید نمایید.
عیناً جهت اقدام به اداره 321 ارسال می‌گردد. شماره 12 /8 کمیته 1[ ناخوانا ] شود. 13 /8 /1342
م ـ و 959
توضیحات سند:
1. مقصود، آیت‌الله‌العظمى حاج میرسید على موسوى بهبهانى، می‌باشد. وی در سال 1264 ﻫ ش در خانواده‌اى روحانى در بهبهان متولد گردید. پدرش آقا سید محمد از نوادگان سید عبدالله بلدرى بحرینى و از علماى آن دیار بود. از کودکى به تحصیل مشغول گردید و نزد اساتیدى نظیر سید محمد ناظم‌الشریعه بهبهانى، میرزا محمدحسن بهبهانى و شیخ عبدالرسول بهبهانى مقدمات علوم اسلامى را فراگرفت و در اواخر سال 1283 شمسى جهت ادامه تحصیلات راهى حوزه مقدسه نجف گردید و در درس آیات عظام آخوند خراسانى، سید محمدکاظم طباطبایى و سید محسن کوه‌کمره‌اى حاضر گردید و در بیست و پنج سالگى به مقام اجتهاد و اجازه روایت از مراجع طراز اول نائل آمد و به موطن خود بازگشت و پس از یک سال اقامت به عراق بازگشت و بعد از یک سال مجددا به ایران مراجعت نمود و مدت هفت سال به درس و بحث و... مشغول گردید و بنابر درخواست مردم رامهرمز، مدت 23 سال در آن جا ساکن شد و به درس و بحث پرداخت و بیش از سى سال در آنجا رحل اقامت افکند و اقدام به تأسیس مدرسه دینیه کرد. در سال 1342 به طرفدارى از حضرت امام (ره) به تهران مهاجرت نمود و در سال 1362 قمرى به درخواست آیت‌الله آقا حسین قمى در کربلا سکونت نمود و روحانیون و طلاب علوم و فرهنگ اسلامى، در دروس خارج (دوره عالى) فقه و اصول از او استفاده بسیارى بردند.آیت‌الله سید على بهبهانى در سال 1365 قمرى با مراجعت به ایران، در رامهرمز مقیم شد. وى علاوه بر فعالیت‌هاى فرهنگى حضور در صحنه‌هاى سیاسى را فراموش نکرد و در موقع لازم، مواضع و نظرهاى عالمانه خویش را بیان مى‌کرد و از مسایل سیاسى جهان اسلام غافل نبود. در سال 1345 بنابر توصیه پزشکان به اصفهان وارد و مدت ده سال تابستان‌ها در حوزه علمیه اصفهان به تدریس خارج فقه و اصول مشغول گردیدند.
در سال 1346 با صدور اعلامیه‌اى جنگ شش روزه صهیونیست‌ها بر ضد مردم مسلمان و رژیم اشغالگر قدس را محکوم نمود و لیکن مهدى هاشمى به صدر نامه مطالبى اضافه نمود و موجب گردید ایشان به ساواک احضار و مورد بازجویى قرار گیرند. از وى دهها کتاب در علم نحو، اصول، فقه، مباحث اعتقادى و توحید، فضایل و مناقب اهل بیت (ع)، رساله عملیه و... بر جاى مانده است.
آیت‌الله میرسیدعلى موسوى بهبهانى رامهرمزى، مرجع تقلید مردمان جنوب کشور، به دلیل ناراحتى جسمى و به توصیه پزشکان، در سال 1370 ﻫ ق ملزم به اقامت در اهواز گردید و سرانجام در 90 سالگى در سال 1354ﻫ ش در اهواز دعوت حق را لبیک گفت و در مدرسه دارالعلم اهواز سر در نقاب خاک کشید.
ر. ک: شرح حال، افکار و آثار آیت‌الله بهبهانی، علی دوانی ـ ارمغان اصفهان، مصلح‌الدین مهدوى.
2. کاپیتولاسیون: امپریالیسم آمریکا به دنبال تحمیل رفورم اسارت‌بار «انقلاب سفید»! بر ملت ایران و در هم شکستن بنیان اقتصادى این کشور بر آن شد که حق حاکمیت و استقلال سیاسى ایران را نیز به کلى در هم شکسته و رژیم ننگ‌بار کاپیتولاسیون را بار دیگر در ایران زنده نماید.
دولت آمریکا که گویا با شکست فضاحت‌بار شاه در نتیجه‌گیرى از «انقلاب سفید» و عدم سرکوبى نهضت امام خمینى دریافته بود که بزودى انقلاب خونین و دامنه‌داری علیه امریکا و رژیم دست‌نشانده آن در ایران آغاز مى‌گردد، خواستار احیاى کاپیتولاسیون و مزایاى کنسولى و قضایى براى اتباع خود در ایران گردید تا بدین‌وسیله نظامیان و سرجوخه‌هاى عربده‌کش آمریکایى را به آمدن به ایران جهت نگهبانى از منافع آمریکا و تخت و تاج شاه تشویق و ترغیب نماید. بنا به اظهار میرفندرسکى، معاون وزارت خارجه ایران، آمریکا این پیشنهاد را در اسفند 1340 به ایران داده بود. منتهى گویا با آغاز رفورم «انقلاب سفید»، از آنجا که امپریالیسم آمریکا امیدوار بود که اجراى آن موجب پیشگیرى از جنبش مسلحانه گردد و دیگر نیازى به دخالت نظامیان آمریکا در ایران نباشد روى این پیشنهاد خیلى پافشارى نکرد. لیکن به دنبال قیام خونین 15 خرداد و اوج روزافزون نهضت امام خمینى (ره) و گزارشات کارشناسان آمریکایى مبنى بر عدم موفقیت شاه در جلب رضایت توده‌ها و ایجاد «امیدوارى»!، امپریالیسم آمریکا بار دیگر پیشنهاد مزبور را مطرح ساخته و رژیم شاه را جهت تصویب آن تحت فشار قرار داد. رژیم شاه بى‌درنگ دست به کار تصویب و انجام این پیشنهاد گردید و شتابزده لایحه‌اى مبنى بر مصونیت مستشاران و دیگر تبعه امریکا در ایران که در تاریخ 13 مهر ماه 1342 در کابینه سیاه علم تصویب شده بود به مجلس سنا برد و در تاریخ مرداد ماه 1343 به دست به اصطلاح وکلاى زبان بسته سنا به تصویب رسانید! آنگاه دولت دست نشانده منصور لایحه مزبور را در تاریخ 21 مهر ماه 1343 به مجلس شورای ملى برد و تصویب کرد و بدین ترتیب کاپیتولاسیون قرن نوزدهم را بار دیگر در قرن بیستم زنده کرد.
امام خمینى (ره) با آگاهى از این وطن‌فروشى شاه و بر باد رفتن حیثیت ملت بزرگ ایران سخت آشفته و منقلب گردید. قائد بزرگ به منظور برملاکردن این خیانت زیر پرده شاه به ایران و ایرانى، اقدام به ایراد سخنرانى تند و کوبنده و صدور اعلامیه‌اى افشاگرانه نمود.
نهضت امام خمینى، سید حمید روحانى، جلد اول.
قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک، 9 جلد، جلد 6، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی.