موضوع: اقامت میراسداله مدنى دهخوارقانى در تهران
تاریخ سند: 18 دی 1350
موضوع: اقامت میراسداله مدنى دهخوارقانى در تهران
متن سند:
به: 312 تایخ: 18 /10 /50 1018از: 3ﻫ شماره: 16391 /3ﻫ
منبع: 2176
موضوع: اقامت میراسداله مدنى دهخوارقانى در تهران
سیداسداله مدنى دهخوارقانى اهل آذرشهر ساکن نجف که به ایران آمده است قصد دارد در شهر تهران اقامت نماید، مشارالیه دو ماه مانده به رمضان از عراق به ایران آمده بود و مى‌خواست به آذرشهر بیاید که در تهران بوى گفته بودند به عراق برگردد و اوایل ماه رمضان مراجعت نماید و وى نیز چنین کرده بود روحانى مذکور در زمان دکتر محمد مصدق1 یکبار از نجف به آذرشهر آمده و در مورد تعطیل کارخانه مشروب‌سازى، مدارس دخترانه و عوض نمودن کلاه‌ها، مردم را تحریک و انقلابى به وجود آورده بود که در پرونده‌اش در شهربانى آذرشهر و تبریز منعکس مى‌باشد2، حتى یک بار نیز مرحوم آیت‌اللّه کاشانى3 تلگرافى به حاجى سیدمهدى انگجى4 مخابره کرده بود که از این شخص به هنگام ورود به تبریز تجلیل شود%
نظریه شنبه: 1ـ روحانى مذکور فردى متدین و به ظاهر بیچاره و قیافه حق به جانب دارد. 2ـ فرد مذکور در همدان نیز داراى طرفداران زیادى مى‌باشد. 3ـ جهت اقامت وى در تهران طرفداران وى در صدد تهیه منزل مى باشند.
نظریه یکشنبه: 1ـ میراسداله مدنى دهخوارقانى در 3ﻫ داراى سابقه بوده و سوابق طى نامه شماره 11234-28 /9 /41 به استحضار مى‌رسیده است.
2ـ هرگونه اطلاعات مکستبه بعدى در این مورد به موقع تقدیم خواهد شد
توضیحات سند:
1. دکتر محمد مصدق (1258 ـ 1345)نخست‌وزیر سال‌هاى 1330 تا 1332، از رهبران نهضت ملى شدن نفت، از مؤسسین جبهه ملى، وزیر مالیه و وزیر امور خارجه در سال‌هاى 1300 ـ 1302، نماینده مجلس در دوره پنجم، ششم، چهاردهم و شانزدهم.
وى در جریان نهضت ملى شدن نفت و حکومت ملى به دلیل روحیه ملى‌گرایى و بعضى از اطرافیان نتوانست با جناح مذهبى همکارى کند. اختلاف در درون نهضت، زمینه‌اى براى کودتاى آمریکایى 28 مرداد 1332 شد. وى پس از آن دستگیر و زندانى و سپس به احمدآباد تبعید گردید. مصدق، تحصیلات خود را در رشته حقوق در فرانسه و سوئیس به پایان رسانده بود. در دوران مصدق از ورود آیت‌اله مدنى به آذر شهر ممانعت به عمل آمد.
2. موارد اسناد فوق در دوران انقلاب مفقود گردیده لذا در شهربانى آذرشهر و تبریز پیرامون وقایع فوق اسنادى وجود ندارد مسلما اگر امکان دسترسى مى‌بود، بسیارى از تلاش‌ها و مجاهدت‌هاى ناگفته و نانوشته شهید آیت‌اللّه مدنى منعکس مى‌گردید.
3. مرحوم آیت‌اللّه حاج سید ابوالقاسم کاشانى فرزند شهید آیت‌اللّه حاج سید مصطفى کاشانى در نجف اشرف متولد و محضر حضرات مراجع و اساتید بزرگ نجف آخوند خراسانى / نائینى / میرزا خلیل تهرانى / ... را درک و در جریان قیام علماى نجف علیه استعمارگران انگلیس وارد میدان جنگ شد. پس از دستگیر و شهادت بسیارى از علماء و طلاب ایشان توانست به بوشهر و سپس راهى تهران شد. در جریان قرارداد استعمارى وثوق‌الدوله علیه کابینه وابسته مبارزه نمود.
در دوران استبداد بیست ساله رضاخان فقط به ارشاد و هدایت مردم و تبلیغ دین مشغول و در دوران اشتغال ایران توسط متفقین علیه استعمار و استبداد مبارزه و چندین بار دستگیر و زندانى و به تبعید رفت. در دوران نهضت ملى شدن نفت رهبرى آن را بعهده و براى شکست انگلیس کوشش‌ها و از دولت دکتر محمد مصدق پشتیبانى نمود. پس از سى‌تیر و روند خاص حکومت جبهه ملى و سیاست‌هاى متضاد، بین آیت‌اللّه کاشانى و مصدق اختلافاتى روى داد که منجر به جدائى گردید.
پس از کودتاى 28 مرداد 1332 و قرارداد استعمارى کنسرسیوم علیه دولت و عاقدان قرارداد بیانیه‌اى صادر پس از دستگیرى فدائیان اسلام به دادگاه نظامى احضار و حکم اعدام صادر گردید. تلاش و کوشش علماى بزرگ، بخصوص مرحوم آیت‌اله بروجردى، وى را از مرگ نجات داد. اما شیوه و شگرد ساواک و دربار
باعث منزوى گردیدن ایشان شد. و از سوى دیگر روشهاى غیر اصولى و شایعه‌پراکنى و تحریف حقایق از سوى ملّیون، بر این انزوا افزود.
آیت‌اللّه کاشانى در سال 1340 در تهران در گذشت.
4. انگجى / سید مهدى: آیت‌اللّه حاج میرزا مهدى انگجى، فرزند مرحوم آیت‌اللّه میرزا ابوالحسن انگجى، از علماى بزرگ تبریز و تهران بودند. در تبریز متولد شدند، دروس اولیه را در زادگاه و محضر پدر خواندند و سپس راهى قم شدند در درس حضرات آیات: میرزا محمد همدانى، حجت و حایرى یزدى حاضر شدند و پس از اتمام دروس راهى تبریز گردیدند. در مراجعت به وطن، به تدریس فقه و اصول و اقامه جماعت و ترویج دین پرداختند. سپس به تهران مهاجرت کردند و در مسجد ملک‌آباد، به اقامه جماعت، تدریس و تربیت طلاب پرداختند. ایشان در سال 1383 قمرى درگذشتند.