موضوع : ملاقات [با ]جناب آقای نخست وزیر
تاریخ سند: 24 بهمن 1343
موضوع : ملاقات [با ]جناب آقای نخست وزیر
متن سند:
شماره : 432 ز گیرنده : ریاست ساواک استان تهران فرستنده : دفتر روابط عمومی ساواک محترما در اجرای اوامر تیمسار ریاست ساواک ساعت 9 صبح 22 /11 /43 در دفتر نخست وزیری حاضر آقای هویدا مراتبی از وضعیت حاضره روحانیون پرسش که به معظم الیه [له ]پاسخ داده شد در حال حاضر وضعیت از هر حیث رضایت بخش و کمال آرامش برقرار می باشد لیکن در باطن مخالفین ساکت ننشسته و به انواع و اقسام سمپاشی ها مشغول کما اینکه جنابعالی را به مردم بهائی معرفی می نمایند و مدعیند که مرحوم حسین [حبیب اله ]عین الملک پدر شما از مبلغین بنام بهائی بوده و اضافه می نمایند قرآنی را که آقای هویدا در قبر مرحوم منصور گذاردند برحسب خواسته بهائیان و برخلاف مذهب اسلام بوده از این رو یک عده روحانی و وعاظ موافق اظهارنظر می نمایند با توجه به اینکه می دانیم آقای هویدا بهائی نیستند ولی برای خنثی کردن اقدام و اظهارات مخالفین خیلی بجا است که آقای نخست وزیر مراتب زیر را به تواتر اجرا نمایند.1ـ در سخنرانیها یا مصاحبه های مطبوعاتی از دین اسلام و قرآن و ائمه اطهار یادآوری و محاسن آن را برای مردم بیان نمایند.
2ـ به اداره تبلیغات دستور دهند برنامه ای انجام ندهند که مغایر با مذهب اسلام و قرآن باشد.
3ـ تلویزیون که منبع مهم تبلیغات می باشد و به وسیله یک عده بهائی اداره می شود از ید آنها خارج و به وسیله اداره تبلیغات وزارت اطلاعات و کارمندان غیربهائی اداره شود.
4ـ از نزدیکی با بهائیان و استخدام آنها در وزارتخانه ها خودداری نمایند کمااینکه انتصاب آقای مبشر (معاون ثابت پاسال و رئیس تلویزیون) در وزارت فرهنگ به سمت مدیرکلی یکی از اشتباهات دولت منصور بود و به علاوه مخالفین به مردم گفته و می گویند که بهائیها ایادی صهیونیست و اسرائیل یگانه دشمن اسلام در ایران می باشند.
5ـ عدم هیچگونه معامله تجارتی با اسرائیل 6ـ تهیه جواز و اجازه نامچه رسمی برای وعاظ با دخالت روحانیون و گواهی وزارت آموزش و پرورش که در آتیه هر عمامه بسری نتواند از منبر سوءاستفاده نماید.
7ـ مجانی کردن آب و برق پاره ای از مساجد و نصب شیرآب برای وضو و تطهیر.
8ـ صدور دستور مبنی بر نظافت شهرهای مذهبی مثل مشهد ـ قم ـ شهرری وسیله شهرداری مربوطه 9ـ در سخنرانی یا مصاحبه مطبوعاتی به مردم گفته شود دولت به پیروی از منویات ملوکانه درصدد است به موقع مقتضی و به نحو آبرومند وسیله عزیمت زائرین عتبات عالیات را فراهم سازد.
روحانیون موافق اضافه نمودند چنانچه آقای نخست وزیر به تواتر و به موقع نه دفعتا اقدام به هر یک از موارد بالا نمودند ما در منابر و مساجد در اطراف آن تبلیغ کرده و مانع اجرای مقاصد سوء مخالفین می شویم.
آقای هویدا فرمودند خواهش می کنم این مراتب را یادداشت و به اینجانب بدهید که عرض کردم به اداره مربوطه گزارش خواهم نمود که در صورت لزوم از آن طریق تسلیم گردد.
آقای هویدا اضافه نمودند چون اداره اوقاف ضمیمه نخست وزیری شده استدعا دارم تیمسار ریاست ساواک در موارد ذیل با اینجانب همکاری و مساعدت فرمایند.
1ـ تعیین یک نفر برای ریاست اوقاف که تا اندازه ای با روحانیون درجه یک شناس و مربوط باشد ولی دارای فکر و مغز متجدد باشد.
2ـ تشکیل دانشگاه الهیات علیهذا به استحضار می رساند که افراد نامبرده در زیر طبق بررسی هایی که بعمل آمده در صورتی که تیمسار ریاست ساواک مقتضی بدانند در افکار عمومی دارای احترام و به درستکاری معروف و از قوانین اسلامی و آن قسمت که مربوط به اداره اوقاف می باشند مطلعند.
1ـ آقای سیدجمال الدین اخوی فرزند مرحوم سیدنصراللّه تقوی قاضی بازنشسته وزارت دادگستری 2ـ آقای صدر وزیر کشور.
3ـ آقای [سید مرتضی ]ویشکایی رئیس دادگاه عالی تجدیدنظر قضات 4ـ آقای باقر رسا رئیس سابق شعبه 3 دیوان عالی کشور که فعلاً از قضات بازنشسته می باشد.
5ـ آقای نصیر خواجوی رئیس شعبه 4 دیوان عالی کشور.
6ـ آقای نصرت اللّه مشکات [مشکوتی ]کارمند بازنشسته وزارت فرهنگ.
7ـ آقای محمود عرفان رئیس یکی از شعب دیوان کشور.
8ـ آقای دکتر شفائی که مورد احترام و محبت مرحوم آیت الله بروجردی1 بوده ضمنا اشخاص وارد به امور اوقاف اظهار نظریه می نمایند که چنانچه اداره اوقاف با مشارکت سه نفر افراد منتخب اداره شود به صرفه و صلاح دولت خواهد بود.
در مورد دانشگاه الهیات هم تیمسار ریاست ساواک فرمودند دانشگاه تهران مشغول اقدام می باشند نشاط 24 /11 /43 به فرموده بایگانی شود 16 /12 /43
توضیحات سند:
1ـ حضرت آیه اللّه العظمی حاج آقا حسین طباطبایی معروف به بروجردی در سال 1292 هجری قمری متولد شد.وی زعیم حوزه علمیه قم(بعد از آیه اللّه حائری)، بانی مسجد اعظم قم و بزرگترین مرجع تقلید شیعیان بعد از شهریور 1320 هجری شمسی و ایام سلطنت محمدرضا شاه بود.
او پس از فراگیری مقدمات در بروجرد به اصفهان رفت و در آنجا به تعلیم فقه و فلسفه مشغول شد.
وی در نجف مدت 8 سال در محضر آخوند ملا محمد کاظم خراسانی به استفادت مشغول بود.
پس از این دوران به ایران بازگشت و در بروجرد به تدریس علوم عقلی و نقلی پرداخت و در سال 1323 هجری شمسی از سوی امام و سایر علما به قم دعوت شد.
آیه اللّه بروجردی پس از ملاحظه شکست مشروطیت و حوادثی چون اعدام شیخ فضل اللّه نوری، و نیز آزردگی ناشی از بی ثمر ماندن فعالیتهای سیاسی در مقابل رضاخان حتی الامکان از ورود در مسائل سیاسی پرهیز می کرد و نگران آن بود که مبادا این گونه اقدامات به زیان مسلمین تمام شود.
ایشان به همین جهت گاه مورد اعتراض واقع می شد.
پس از قیام علمای اصفهان و فاجعه مسجد گوهرشاد، حوزه علمیه قم با وجود شخصیتهایی همچون آیه اللّه العظمی بروجردی و آیه اللّه العظمی حائری، به صورت بزرگترین حوزه علمیه شیعه درآمد و موجب رونق سایر حوزه های علمی ایران گردید.
محمدرضا در بدو سلطنت سعی داشت به آیه اللّه بروجردی نزدیک گردد و از وجود پرنفوذ وی بهره برداری نماید.
امّا از جانب آن حضرت مطرود و مورد اعتراض واقع گردید.
حضرت آیه اللّه بروجردی (ره) در سال 1380 ه .
ق به ملکوت اعلی پیوست.