موضوع : مناسبات مالک و زارع
تاریخ سند: 10 شهریور 1338
موضوع : مناسبات مالک و زارع
متن سند:
شماره : 1356 /4 ب 2 اختلاف مالک و زارع از ابتدای وضع جدید عراق عبارت بوده است از تعیین کدخدا و پرداخت بهره مالکانه بیگاری برای مالک که رعایا کدخدای مالک را خلع و از پرداخت بهره مالکانه و بیگاری خودداری نمودند دولت عراق بعد از کشتار کرکوک درصدد برآمد که با اعزام مأمور رعایا را به رضایت وادار به پرداخت بهره مالکانه (101 بنام ذکوۀ) بنماید ولی چون از اعزام مأمور و تبلیغ آنها به پرداخت بهره مالکانه نتیجه ای حاصل نشد گروههای نظامی مأمور شده اند که ده به ده حرکت کرده و به اجبار بهره مالکانه را جمع آوری و به مالکین تحویل نمایند این عمل تا آنجائی که اطلاع رسیده است در منطقه مقابل منطقه مرزبانی قصر شیرین و احتمالاً سایر مرزهای مجاور کردستان انجام شده1 ضمنا مأمورین عراق در تسریع اخذ بهره مالکانه در مرز دو نظر داشته اند.اول : جلوگیری از افراد و پناهنده شدن اشخاص به ایران دوم : برای استمالت و دلجویی از پناهندگانی که فعلاً در ایران بوده و به علت تعدی رعایا و خودداری آنها از پرداخت بهره متواری شده اند که اثرات آن به نسبت هشتاد درصد در باقیماندگان و پنجاه درصد در پناهندگان مشهود و هر دو دسته را به بهبود اوضاع امیدوار نموده است.
دسته اول از مراجعات مکرر برای پناهندگی به ایران خودداری و دسته دوم به عناوین مختلف نهانی و آشکارا در صدد تماس با مقامات عراقی برآمده و با علاقه خاص اخبار اوضاع جدید را کسب و بررسی می نمایند.
توضیحات سند:
1ـ اطلاعات خارجی ساواک مورخ 31 /6 /38 در این زمینه نیز نوشت : «در عراق جهت وصول بهره مالکانه از زارعین و دادن آن به مالکین به وسیله مأمورین دولت با شدت ادامه دارد مجید قادر آقا یکی از سران عشایر عراقی و طاهر غدیر که رئیس ایل کاکه ای های عراق است موفق به وصول بهره مالکانه خود شده اند در سایر قراء نیز این وضع ادامه دارد.» پرونده ش 142613، ج یک، ص 107.