تاریخ سند: 6 فروردین 1342
موضوع: کمیته اجراییه حزب توده
متن سند:
شماره: 6495/ک13 /12 /41
9 /315
هوشنگ گرمان اظهار داشته است که حزب توده اکنون کمیته اجراییه ندارد بلکه یک هیات سه نفری کارهای هیئت اجراییه را انجام می دهند.
1
نظریه مامور- امکان دارد که رادمنش و ایرج اسکندری دو نفر از سه نفر مزبور باشند و نفر سومی ممکن است کامبخش و یا کیانوری باشد.
پی نوشت مدیریت کل:
بخش 315 بخش 311 را در جریان بگذارید.
در پرونده عبدالصمد کامبخش بایگانی نماید 8 /1 /42
توضیحات سند:
1 .
در پلنوم دهم حزب که در 29 فروردین 1341 شروع به کار کرد ماجرای حسین یزدی، مهمترین مسئله پلنوم بود.
پلنوم مصمم بود رادمنش را از دبیر اولی برکنار کند.
در آن زمان اختلافات حزب کمونیست چین و حزب کمونیست شوروی به تازگی آغاز شده بود، در جریان پلنوم احمد قاسمی بدون هماهنگی قبلی به دفاع از مواضع حزب کمونیست آلبانی پرداخت.
سخنان او اوضاع بحرانی حزب را بحرانیتر کرد، در نتیجه طبری پیشنهاد کرد چون وضع به این شکل شده، در هیئت اجراییه امکان همکاری بین افراد وجود ندارد و به علاوه این اختلاف نظر سیاسی نیز شروع شده که از اهمیت زیادی برخوردار است، ما موقتاً به پلنوم خاتمه دهیم و به سه نفر دبیران سابق هیئت اجراییه حزب ماموریت موقت دهیم که حداکثر ظرف یک سال برگزاری پلنوم وسیع کمیته مرکزی را تدارک ببینند تا راه برون رفت حزب از بحران ایدئولوژیک را مشخص کند.
این پیشنهاد مورد موافقت اکثریت افراد پلنوم قرار گرفت.
هیئت اجراییه تعطیل شد و یک بوروی موقت مرکب از سه دبیر حزب، رادمنش، اسکندری کامبخش با اختیارات برابر مامور شدند که به مسایل حزب رسیدگی کنند، رادمنش ابقا شد و پس از مدتی به صدر بوروی موقت تبدیل شد.
(خاطرات نوالدین کیانوری ص 395).
منبع:
کتاب
چپ در ایران - حزب توده در آلمان شرقی به روایت اسناد ساواک صفحه 89