درباره: مندرجات روزنامه اطلاعات در وقایع شهریور 1320 و مرداد 1332
تاریخ سند: 3 بهمن 1347
درباره: مندرجات روزنامه اطلاعات در وقایع شهریور 1320 و مرداد 1332
متن سند:
شماره: 23259 بولتن: ویژه این بولتن شامل 9 برگ است 1- مندرجات روزنامه اطلاعات پس از واقعه شهریور 1320 الف) روزنامه اطلاعات مورخ 25 شهریور 1320 در ستون مجلس شورای ملی تحت عنوان "معرفی آقای وزیر دارایی" استیضاح در "پیرامون جواهرات سلطنتی و پشتوانه اسکناس" مذاکرات نمایندگان را در این زمینه منتشر و سؤال شکراله صفوی1 را از وزیر دارایی وقت به شرح زیر درج نموده است.از یک هفته به این طرف انتشارات و شایعاتی راجع به جواهرات سلطنتی و پشتوانه اسکناس در شهر جریان یافته که البته همه مطلع شده¬اند.
گفته می‌شود که جواهرات دست خورده شده و نقل و انتقال¬هایی داده شده و این انتشارات و مذاکرات موجب تزلزل و نگرانی افکار عمومی گردیده است از آقای کفیل وزارت دارایی که به مقام وزارت دارایی معرفی شده¬اند سؤال می¬شود که اطلاعات خود را راجع به این موضوع به اطلاع مجلس شورای ملی برسانند حالا که آقای نخست وزیر هم حضور دارند تقاضا می¬شود رفع نگرانی بفرمایند.
ب) روزنامه مزبور در تاریخ 29 شهریور 1320 در سرمقاله خود تحت عنوان "مسئولیت وزیران در برابر مجلس و ملت" پیرامون وظایف وزرای کابینه جدید بحث کرده می¬نویسد: دولت امروز ما باید با عزم و نیرویی جوان و فکری توانا برای تجدید سازمان¬های اداری کشور و متناسب ساختن آنها با مصالح و مقتضیات امروز سعی و جد کافی مبذول دارند.
در گذشته وزیران ما کار مهمی که داشتند اجرای یک سلسله فرمان¬ها و دستورهایی بود که به آنها داده می¬شد و از خود در کارها رأی و نظری نداشتند ولی از این پس آقایان وزیران باید با همکاری در جلب نظر نمایندگان ملت و مصالح و مقتضیات کشور قدم¬های مهم و استواری در راه ترقی و تعالی کشور و ترمیم خطاها و اشتباهات گذشته بردارند و برای این کار باید نیروی تصمیم و ابتکار خود را به کار اندازند و اهمیت مسئولیتی را که در پیشگاه مجلس و ملت دارند بشناسند.
امروز مردم با کمال دقت مواظب رفتار و کردار و تصمیمات و اندیشه¬های وزیران بوده و میل دارند از اقدامات و نظریات کارهایی که برای مصالح آنها انجام می¬گیرد آگاه شوند و راضی نخواهند شد که مانند گذشته همه مطالب را از آنها پنهان دارند.
پ) این نشریه در تاریخ 17 مهر 1320 در ستون "مجلس شورای ملی" نطق علی دشتی2 را درباره ثروت اعلیحضرت رضا شاه کبیر که به ملت اعطا فرمودند درج نموده که قسمتی از آن به شرح زیر است: باید فهمید که اصلاً این پول مال ملت است یا مال ملت نیست همه می¬دانند رضا شاه پهلوی پولی نداشته و تمام این پول¬ها را از مردم گرفته است و باید تمام این پول¬ها را به مردم پس بدهند (آقای سمیعی: تقسیم کنند به مردم) باید بدهند به دولت دولت خودش بهتر می¬داند چه احتیاجی دارد به دولت می¬دهند آن هم با اجازه مجلس جزء بودجه¬اش می¬آورد و صرف اموری می¬کند که مورد احتیاجش باشد این هم با اجازه مجلس است.
گفتند اموال شاه سابق را ازش گرفته¬ایم و می‌خواهیم بدهیم به ملت ما حرفی نداریم ولی این پول را چرا نگاه داشته¬اید.
شما می¬خواهید با این پول دائماً و متصل تظاهر بکنید ما حرفی نداریم ولی این تظاهرات را ما می¬فهمیم این هم عیب ما نیست خدا یک قدری فهم به ما داده است و می¬فهمیم.
2- مندرجات روزنامه اطلاعات در مورد واقعه مرداد ماه سال 1332: الف) این روزنامه در شماره 8166 مورخ 25 /5 /32 خود تحت عنوان "دیشب در حدود نیمه شب یک کودتای نظامی در تهران به وقوع پیوست که در ساعت پنج صبح امروز بلا اثر گردید" می¬نویسد: یک ساعت و نیم بعد از نیمه شب گذشته چند نفر از افسران گارد شاهنشاهی با کمک عده¬ای سرباز مسلح، به سرپرستی سرهنگ نصیری به منزل نخست وزیر رفته و به عنوان اینکه می¬خواهد نامه¬ای بدهد قصد اشغال خانه را داشته¬اند قبلاً نیز این افراد در شمیران وزیران خارجه و راه و مهندس زیرک‌زاده را بازداشت کرده و قصد داشتند با در دست گرفتن مراکز حساس پایتخت یک کودتای نظامی علیه دولت انجام دهند ولی این توطئه قبل از حصول نتیجه فاش گردید و در نتیجه علاوه بر آن که دستگیرشدگان آزاد شدند عاملین توطئه و همچنین عده دیگری که نسبت به آنها سوءظن می¬رفت تحت تعقیب مأمورین شهربانی و فرمانداری نظامی درآمدند و تحقیقات درباره طرح کنندگان توطئه و مجریان آن آغاز گردید.
ب) روزنامه اطلاعات شماره 8167 مورخ 26 مرداد ماه سال 1332 اظهارات شایگان3 و حسین فاطمی4 را در متینگ متشکله در میدان بهارستان درج نموده که اهم آن به شرح زیر است: شایگان گفت ما تکلیف شاه مملکت را نمی¬خواهیم تعیین کنیم اگر میل دارند خودشان تصمیم خواهند گرفت (در این موقع جمعیت فریاد زد ما شاه نمی‌خواهیم و این شعار زیاد تکرار شد) اگر این طور ابراز احساسات بفرمایید سخنرانی میسر نمی¬شود و سپس ادامه داد.
این نمونه¬ای از وضع مماشات نمایندگان نهضت ملی و شخص دکتر مصدق است شاهی که مکرر بدون مقدمه به جاهای بسیار ناشایسته به خارج از ایران مسافرت کرده بود این سفر مصلحتی را بهانه کرده و آن غوغای عظیم را برپا کردند.
حسین فاطمی اظهار نمود هموطنان فرزند آن پدری را که قرارداد سال 1933 را 60 سال تمدید کرد علیه نهضت ملی قیام نمود پدرش بیست سال عامل کمپانی نفت جنوب بود و چهل سال دیگر را برای پسرش باقی گذاشت امروز شما باید نشان بدهید که روی پای خود می¬ایستید و هر کس که با شما مخالفت کند او را از بین برمی¬دارید به آنها که می‌گویند نهضت شما رنگ خارجی دارد بگویید آن کسی که خارج از مرز شماست خارجی است برای شما استعمار سیاه و سفید، سیاه و سرخ علی¬السویه است هموطنان جنایات دربار پهلوی روی جنایات ملک فاروق را سفید کرد، هموطنان از اسلحه¬ای که با خون شما تهیه شده بود فرزند عامل قرارداد 33 می¬خواست علیه شما به کار برد روزی که صدای رادیو تهران بلند شد و گفت نقش[نقشه] کودتاچیان نقش بر آب شده وی راه اولین سفارتی را که انگلستان در خارج از ایران دارد در پیش گرفت.
نشریه مزبور سپس به حمله مردم به عکاسخانه ساکو اشاره نموده می¬افزاید: بدین طریق که جمعیت به عکاسخانه ساکو که عکس شاه و ملکه را به قطع بزرگ در پشت ویترین نصب کرده بود حمله کردند و کلیه ویترین¬ها و عکس¬های داخل آن را با ضربات مشت و چوب از بین بردند.
در اواسط خیابان اسلامبول صاحب یک آرایشگاه که تازه دایر شده بود وقتی سیل جمعیت را دید که فریاد می¬زدند عکس¬های شاه و ملکه را بردارید خودش عکس¬ها را از روی دیوار برداشت و به وسط خیابان انداخت.
ضمناً نشریه یاد شده تصاویری از پایین کشیدن مجسمه¬ها گراور نموده است.
پ- روزنامه اطلاعات شماره 8168 مورخ 27 مرداد 1332 1) نشریه مزبور در سرمقاله خود تحت عنوان "کودتا" می¬نویسد: اقدام شب یکشنبه گذشته عده¬ای از افسران با اتکای به قدرت نظامی که در اختیار داشتند گرچه مانند جنینی که در مشیه خفه شود، نیم ساعت پس از آغاز کار، عقیم ماند و بلا اثر گردید و ملت بیدار ایران با تظاهرات خود مراتب انزجار و تنفر خویش را از این اقدام زشت و ناهنجار به اندازه کافی اعلام داشتند و عکس¬العملی که در ظرف دو روز اخیر از جانب مردم بروز کرده به خوبی طرز تلقی عمومی را نسبت به آن واضح ساخته لیکن از این نکته نمی¬توان غافل شد که کودتای نیم بند مزبور مانند هر کودتای دیگری اثرات ناگوار و مقاصدی در پی دارد که خواه ناخواه تا مدتی به جای خواهد ماند.
یکی از نکات شایان توجه، نفرت و انزجار شدیدی است که قاطبه مردم ایران نسبت به عمل کودتا ابراز داشتند و نشان دادند که مانند همه ملل جهان از آن حاصلی جز قطع کردن رشته امور جاری کشور و متزلزل ساختن اصول حکومت قانونی و از هم گسستن رشته زندگانی عادی کشور و به هم زدن نظم عمومی ندارد به شدت متنفرند و می¬دانند که کودتا هیچ وقت برای ملت و کشور جز بدبختی و زیان حاصلی نداشته است مخصوصاً برای کشور ما که در حال حاضر حساس¬ترین مرحله یک مبارزه حیاتی و اساسی را طی می¬کند.
اصولاً کودتا برای چه؟ عملی که بخواهد به نفع ملت و در جهت منافع مردم انجام گیرد که احتیاج به اقدام شدید و خلاف عادی ندارد پس آنها که کودتا می¬کنند و یا دیگران را به کودتا وامی¬دارند عقیده به این ندارند که عمل و نظر آنها در جهت افکار عمومی و طبق تمایلات ملی است که چنین راهی در پیش می¬گیرند.
خوشبختانه ملت هوشمند ایران که مخصوصاً در طی مبارزات قهرمانانه اخیر بیداری و روشن¬بینی خود را ثابت کرده هرگز نمی¬تواند به نظایر این قبیل اقدامات خلاف اصول مشروطیت و دموکراسی که در عکس جهت منافع ملی صورت می¬گیرد گردن نهد امروز نیروی قوی و موثری به نام افکار عمومی در کشور وجود دارد که خوب و بد را به طور کامل از یکدیگر تشخیص می¬دهد.
آنان که فکر خام کودتا را به مغز کوچک خود راه داده¬اند قطعاً به وجود این نیرو توجه نداشته¬اند و علت عمده شکست آنها هم در همین است که غافلند از اینکه با یک ملت بیداردل دیگر نمی¬توان چنین نقش¬هایی بازی کرد و اگر هم دست به این بازی زده¬اند جز شکست و ناکامی نتیجه دیگری نخواهند برد.
2) تحت عنوان "تشکیل شورای سلطنتی، تشکیل شورای موقت، رفراندم برای تغییر رژیم" اظهارات دکتر شایگان را درج نموده و یادآور گردیده که ظرف امروز و فردا تعیین تکلیف دولت و مقام سلطنت اعلام خواهد شد.
3) تحت عنوان "دیشب در خیابان‌های شمالی و چند نقطه دیگر تظاهراتی صورت گرفت" پیرامون تظاهرات روزهای مورد بحث مطالبی درج نموده و می¬نویسد: دیروز پس از آنکه مجسمه¬ها را از بالای پایه¬های خود پایین آوردند به جای آنها پرچم سه رنگ و پرچم مخصوص حزب پان ایرانیست نصب کردند و به طور کلی تظاهرات دیروز که به منظور سرنگون ساختن مجسمه¬ها صورت گرفت وسیله افراد احزاب ایران، پان ایرانیست، نیروی سوم و سربازان نهضت ملی انجام گرفت.
4) تحت عنوان "دیروز در شهر بغداد تظاهراتی علیه شاه ایران صورت گرفت" می¬نویسد: گزارش رسمی واصله از بغداد حاکی است که دیروز در شهر بغداد تظاهراتی علیه شاه فراری صورت گرفت تظاهرات شدید بود و چند نفر از تظاهرکنندگان نیز دستگیر شدند.
امروز ساعت 7 بامداد شاه فراری و ثریا به وسیله هواپیمای شرکت انگلیسی (بی.
او.
اس) از فرودگاه بغداد پرواز کردند و به طوری که خبرگزاری رویتر اطلاع داده است مقصد هواپیما لندن است.
5) تحت عنوان "به دولت دکتر مصدق وفادار می¬باشند" یادآور گردیده که امروز نامه¬ها و تلگرافاتی از غالب شهرستان¬ها واصل که حاکی از پشتیبانی افراد مردم آن نقاط از دولت می¬باشد.
6) تحت عنوان "امروز هنگامی که در رشت مجسمه شاه را پایین می¬آوردند تیراندازی شد" پیرامون تظاهرات رشت بحث نموده و ضمن اشاره به پایین آوردن مجسمه می¬نویسد: بعد از آن مهاجمین مجسمه را با خود برداشتند و در خیابان¬ها گردش کردند و سپس در روی پل زرچوب آن را به آب انداختند در این موقع جمعیت کاشی خیابان¬های شاه پهلوی –رضا شاه کبیر را که در سرخیابان¬ها نصب شده بود کندند و اسامی دیگری بدین نحو: ملت -25 مرداد- مصدق کبیر و عابد اصلی به جای آنها گذاشتند.
7) تحت عنوان "ورود شاه و ملکه ایران به رم" یادآور گردیده که برابر اظهار سخنگوی سفارت ایران در رم از شاه و ملکه استقبال نخواهد آمد.
8) تحت عنوان "شاه چگونه فرار کرد؟" می¬نویسد: وقتی خبر رفع کودتا به نخست وزیر رسید سیل اشک از چشمانش سرازیر شد.
سیصد میلیون دلار در بانک¬های آمریکا تنها یک رقم از دارایی شاه است.
رژیم جمهوری به زودی در کشور برقرار خواهد شد، یقین بدانید کامل¬ترین و دقیق¬ترین جریان کودتا و فرار شاه و حوادث تاریخی این هفته تهران را با ده¬ها عکس تاریخی تنها در "کاویان" این هفته که عصر فردا منتشر می¬شود مطالعه خواهید فرمود.
96337 بایگانی شود 7 /11
توضیحات سند:
1.شکرالله صفوی در سال 1282 ﻫ ش متولد شد.
وی که تحصیلات عالیه داشت، خدمت مطبوعات را از سال 1298 آغاز کرد، در سال 1299 امتیاز روزنامه‌ی کوشش را گرفت و مدت 52 سال آن را منتشر کرد.
شکرالله صفوی چندین بار ریاست انجمن مطبوعات ایران را برعهده داشت و 7 دوره نماینده‌ی مجلس شورای ملی و از سال 1322 تا سال 1351 سناتور انتخابی از تهران در مجلس سنا بود.
نامبرده از طرف محمدرضا پهلوی نشان‌های تاجگذاری و مبارزه با بیسوادی دریافت کرد.
چهره‌ی مطبوعات معاصر، ناشر پرس ایجنت، ص 27 2.
علی دشتی، فرزند عبدالحسین دشتستانی، در سال 1273 شمسی در کربلا به دنیا آمد.
تحصیلاتش را در حوزه های علمی نجف شروع کرد و در همانجا به پایان رساند.
جاذبه‌ی آزادی بعد از عزل محمد علیشاه و اوایل سلطنت احمد شاه، او را در سال 1298 به ایران کشاند و به عنوان یک عنصر وابسته به انگلیس شروع به فعالیت کرد.
دشتی در 11 اسفند سال 1300 روزنامه‌ی «شفق سرخ» را منتشر و هدف خود را «تولید انقلاب افکار و تهییج روح و بیداری جامعه» اعلام کر، اما این هدف، خوشایند دولت های وقت نبود و در نتیجه «شفق سرخ» بارها به سبب چاپ مقالات تند دچار توقیف شد.
یکبار هم در کابینه‌ی قوام السلطنه تمام روزنامه ها توقیف شدند که «شفق سرخ» هم یکی از آنها بود.
دشتی که در سال 1301 پس از شلاق خوردن مدیر روزنامه‌ی ستاره ایران از سردار سپه به ظاهر انتقاد کرده بود، کم کم به او نزدیک شد.
در ماجرای انقراض قاجاریه و تغییر سلطنت هم دشتی و هم «شفق سرخ» نقش مؤثری داشتند.
از این تاریخ، دشتی به صورت یکی از محارم «رضا شاه» درآمد که در سفر و حضر با او بود.
وی در دوره‌ی پنجم مجلس شورای ملی به دستور سردار سپه از ساوه و زرند انتخاب شد، اما مدرس با اعتبارنامه‌ی دشتی مخالفت کرد، سپس رضاخان او را در دوره های ششم، هفتم، هشتم و نهم از بوشهر به مجلس فرستاد، امّا بعدا چون نسبت به او بدبین شده بود، جلوی انتخاب او را در دوره های دهم و یازدهم گرفت.
دشتی بعد از شهریور 20 به دستور انگلیسی‌ها به جبهه گیری علیه رضا شاه پرداخت، با این وجود، جسته گریخته از بعضی کارهای او تعریف می کرد.
به همین دلیل بعد از مدتی جبهه‌ی خود را عوض کرد و به شاه جدید نزدیک شد.
روحانیون به دفعات درباره‌ی مقالات «شفق سرخ» از او شکایت کردند، به طوری که حتی در دوره‌ی رضا شاه هم با همه تجددنمایی که داشت، چند بار به‌ناچار دستور توقیف «شفق سرخ» به سبب مقالات ضد مذهبی صادر شد تا اینکه در نهایت دشتی کتاب 23 سال را علیه پیامبر اسلام صلی‌اله‌علیه و آله نوشت که در آن به پیامبر توهین کرده بود.
وی تجسم عینی فساد، تباهی و پلیدی بود.
پس از انقلاب وی دستگیر و زندانی گردید و به جهت کهولت سن و بیماری آزاد شد و نهایتا در سال 1360 در سن 87 سالگی درگذشت.
کارنامه‌ی دشتی به لحاظ شخصیتی، عملکرد و آثار به عنوان فردی که فاقد شخصیت، صداقت و فضیلت بود، منفی تلقی می‌شود.
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی) 3.
سید علی شایگان، فرزند حاج سید هاشم مولی از معاریف شیراز در 1281 ﻫ ش در شیراز به دنیا آمد و علوم قدیمه و فقه اسلامی و دوره‌ی دبیرستان را در آن شهر آموخت، سپس به تهران آمد و در رشته‌ی علوم سیاسی فارغ التحصیل شد و در سال 1307 جزو نخستین گروه دانشجویان برگزیده به اروپا رفت و در رشته‌ی حقوق بین الملل از دانشگاه پاریس درجه دکتری گرفت.
در سال 1312 در دانشکده‌ی حقوق به تدریس پرداخت و در سال 1319 به سمت استاد دانشگاه حقوق و سپس معاون آن دانشکده منصوب شد.
شایگان از شهریور 1320 وارد جهان سیاست و در سال 1324 معاون وزیر فرهنگ شد و سپس به وزارت فرهنگ رسید.
در سال 1327 پس از تیراندازی به سوی شاه و اتهام شرکت حزب توده در این سوء قصد، وکالت سران بازداشتی حزب توده را به عهده گرفت.
با اوج گرفتن نهضت ملی، دکتر شایگان از سوی مردم تهران کاندیدای نمایندگی دوره شانزدهم شد.
پس از کودتای 28 مرداد 1332 وی مانند دیگر یاران دکتر مصدق همچون دکتر حسین فاطمی، مهندس حبیبی و دکتر صدیقی به دادگاه نظامی برده شد.
وی در دادگاه بدوی به زندان ابد و در دادگاه تجدید نظر به 10 سال زندان محکوم گردید که پس از سه سال به علت کسالت شدید آزاد شد و به آمریکا رفت.
وی در سال‌های آخر عمر خود رهبری نهضت ملی ایران علیه رژیم را در آمریکا بر عهده داشت و نشریاتی در خارج زیر نظر وی چاپ می شد.
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی دوبار به ایران آمد و با اعضای جبهه ملی تماس‌هایی بر قرار کرد.
تا اینکه سرانجام در نیمه‌ی اردیبهشت سال 1360 در آمریکا در سن 79 سالگی از دنیا رفت و هفته‌ی آخر اردیبهشت ماه، جنازه‌ی وی به ایران انتقال یافت و در کنار آرامگاه اللهیار صالح به خاک سپرده شد.
4.
سید حسین فاطمی در دهم محرم سال 1296 شمسی در شهر نائین چشم به جهان گشود.
پدرش «سید علی محمد» از روحانیون معروف و مادرش «سیده طوبی» بود که هر دو از خانواده‌ی سادات طباطبائی نائینی به شمار می‌رفتند.
حسین تحصیلات ابتدایی‌اش را در نائین گذراند، سپس به اصفهان رفت و همراه برادرش سیف‌پور در کالج انگلیسی آن شهر به تحصیل پرداخت.
او ضمن تحصیل در دوره‌ی متوسطه قدم به عرصه‌ی مطبوعات نهاد و نزد برادرش که صاحب امتیاز روزنامه‌ی باختر، بود به تهیه و تنظیم مطالب روزنامه کمک کرد و تجربیات لازم را در رشته‌ی روزنامه نگاری به دست آورد.
فاطمی در سال 1316 عازم تهران شد تا کار روزنامه نگاری را در عرصه و میدان وسیع‌تری آغاز کند و در حالی که بیش از 20 سال از عمرش نگذشته بود، به مدیریت و سردبیری روزنامه‌ی «ستاره» که در تهران انتشار می‌یافت منصوب شد.
اما پس از مدتی که روزنامه‌ی ستاره را انتشار داد، به خواهش برادرش روزنامه‌ی باختر را که مدیریت آن در اصفهان با برادرش سیف پور بود، در تهران منتشر ساخت.
وی در خیابان لاله زار دفتری را برای این کار اجاره کرد و با یک کادر تحریریه‌ی منظم به کار اداره‌ی روزنامه‌ی مزبور ادامه داد.
فعالیت و تلاش مداوم حسین فاطمی در نوشتن مقالات تند انقلابی بعد از شهریور 1320 در روزنامه‌ی باختر سبب معروفیت و محبوبیت این روزنامه شد و همین امر زمینه‌ی مساعدی را برای انتشار افراطی‌ترین روزنامه‌ی کشور یعنی روزنامه‌ی باختر امروز فراهم کرد.
فاطمی از سال 1322 رسماً وارد مبارزه علیه حکومت‌های وقت و از جمله علی سهیلی شد و بدون بیم و هراس طی مقالات بسیار تند، ماهیت حکومت سهیلی را که وابستگی نزدیک با اربابان انگلیسی خود و از جمله آنتونی ایدن وزیر خارجه بریتانیا داشت، به مردم ایران معرفی کرد.
حسین فاطمی آنگاه برای ادامه‌ی تحصیلات به اروپا رفت و مدت سه سال ـ از سال 1323 تا اواسط سال 1327 ـ در پاریس به تحصیل پرداخت و دکترای حقوق اخذ کرد.
وی ضمن تحصیل از شهر پاریس ، مقالات تند و آتشینی که بعضاً افشاگرانه بود برای روزنامه « مرد امروز» می‌فرستاد که خوانندگان و علاقمندان بسیار داشت.
فاطمی پس از بازگشت به کشور به نهضت ملی‌شدن نفت پیوست و به مصدق و یارانش کمک کرد.
دکتر فاطمی نخستین کسی بود که پیشنهاد ملی شدن نفت ایران را در خانه‌ی محمود نریمان ارائه کرد.
دکتر مصدق بارها به آن اشاره و از فاطمی در این مورد به نیکی یاد کرده است.
وی عقیده داشت که سرمقالات فاطمی حتی از یک ارتش نیرومند بیشتر به پیشرفت مقاصد ما کمک می‌کند.
دکتر حسین فاطمی در راه مبارزات شجاعانه‌ی خود صدمات و ضربات هولناکی را متحمل شد، به‌طوری که یک بار هنگام تشییع جنازه و به خاک سپاری محمد مسعود مدیر مرد امروز مورد سوءقصد قرار گرفت و مدتی را در بیمارستان بستری شد.
پس از کودتای 28 مرداد 1332 وی مدتی مخفی بود، ولی بر اثر خیانت و لو رفتن مخفیگاهش، دستگیر شد و در شهربانی از طرف حکومت کودتا مورد آزار و اذیت قرار گرفت.
وی در حالی که بیمار بود در دادگاه نظامی محاکمه و به جوخه‌ی اعدام سپرده شد.