تاریخ سند: 4 اردیبهشت 1346
موضوع: مسافرت مهندس عباس گرمان به اروپا
متن سند:
از: 20ﻫ 1
به: 311 شماره: 3691 /20ﻫ 1
در شب 27 /1 /46 عدهای از افراد سابق حزب منحله توده در منزل عباس باقری در شهر آراء به مناسبت مسافرت مهندس عباس گرمان به اروپا دعوت شده بودند.
حاضرین در مهمانی عبارت بودند از: باقر مؤمنی ،مهندس عباس گرمان، کاوس صاحب1 و خانم باقری و دو خانم دیگر.
عباس گرمان در این جلسه عنوان نموده که برای آوردن خواهرش روز یکشنبه 27 /1 /46 به رم میرود.
در این موقع کاوس صاحب ابراز تعجب نمود که چهطور به گرمان2 سازمان امنیت اجازه خروج دادهاند در صورتیکه یوسف بقراطی که یک دهم فعالیت حزبی گرمان را نداشته دو سال است تقاضای گذرنامه کرده و سازمان با صدور گذرنامه وی مخالفت نموده.
پس از اظهارات کاوس صاحب، مهندس گرمان رنگ و رویش سرخ شده با آشفتگی در مقام دفاع برآمد و اظهار نمود من با آموزگار وزیر دارایی و عدهای دیگر که در دستگاه نفوذ دارند دوستی دارم و آنها اقدام کردهاند.
کاوس صاحب جواباً اظهار داشت در سال 1335 من پس از سه سال بیکاری کار گرفتم در مظان اتهام امثال شما بودم که با دستگاه ساختهام.
و چرا کار گرفته ام.
حالا این موضوع برای من قابل قبول نیست که با سفارش یک وزیر تو بتوانی تحصیل گذرنامه از سازمان امنیت بکنی.
در هر حال با اظهارات کاوس صاحب، عباس گرمان تا آخر جلسه ناراحت به نظر میرسید.
عباس باقری مسئله دستگیری مسئولین گروه متحده حزب منحله توده را و این که افراد دستگیر شده هر یک به چند سال محکومیت پیدا نمودهاند مطرح نمود و با ارائه آلبوم عکس خود، عکس عسگری و عزت اله اصغری را که محکومیت پیدا نمودهاند ارائه داد.
مهندس گرمان اظهار نمود اصغر به پنجاه سال زندان محکوم شده و قبلاً جزء افسران فراری به عراق بوده و در آنجا هم 4 سال محکوم شده بود.
وی اضافه نمود که به عیال او در شرکت ایلام که زیر نظر گرمان اداره میشود کار داده.
مهندس گرمان درباره علت دستگیری این افراد چنین اظهار داشت که آرام کفاش و سالکی آنها را لو دادهاند و گفت که ابتدا پدر یکی از دستگیر شدگان به شهربانی اطلاع میدهد که به دنبال آن شهربانی عدهای را دستگیر میکند و مهندس گرمان شرح دستگیری و محاکمه افراد گروه متحد را تعریف نموده و اضافه نمود آنها تشکیلاتی داشتند ولی با خارج ارتباطی نداشتند.
جلسه مهمانی در ساعت 24 پایان پذیرفت و مهندس گرمان صبح روز بعد با هواپیما شرکت آلیتالیا به سمت رم پرواز نمود.
نظریه منبع:
به نظر منبع مسافرت مهندس گرمان تنها برای آوردن خواهرش نمیباشد.
امکان دارد وی به آلمان شرقی برای دیدار برادرش مهندس هوشنگ گرمان که از افراد فراری حزب منحله توده به خارج کشور میباشد و مدتها است در شهر لیپزیک آلمان شرقی سکونت دارد نیز برود.
نظریه رهبر عملیات:
مهندس هوشنگ گرمان که در حدود 10 سال است در آلمان شرقی سکونت دارد از نزدیکان دکتر رادمنش میباشد و از افرادی است که از فعالیتهای رادمنش و فعالیتهای حزب اطلاع کامل دارد.
به احتمال قوی مهندس عباس گرمان در این مسافرت با برادر خود ملاقات خواهد نمود.
ونیز امکان دارد مهندس عباس گرمان اطلاعاتی از وضع داخل کشور در اختیار افراد کمیته مرکزی حزب منحله توده بگذارد.
س
توضیحات سند:
1.
کاوس صاحب، فرزند تقی در سال 1305 در تهران متولد شد و لیسانس حقوق خود را در رشتهی قضایی دریافت کرد.
او در سال 1324 وارد حزب توده شد.
ابتدا در حوزهای به مسئولیت احسان طبری به فعالیت پرداخت، سپس در سال 1330 چون بازپرس شعبه سوم آبادان شد به آن شهر رفت و در آنجا به همراه منوچهر بهزادی و نجف دریابندری به فعالیت پرداخت.
صاحب در سال 35 دستگیر شد و اعلام آمادگی کرد که با فرمانداری نظامی همکاری کند.
او همچنین بار دیگر در سال 44 به ساواک مراجعه و آمادگی خود را برای همکاری اعلام میکند.
ساواک که او را برای کسب خبر مناسب تشخیص داده بود، به عنوان منبع در تشکیلات تهران حزب توده و با کد 372 به خدمت گرفت.
2.
احسان طبری دربارهی هوشنگ گرمان مینویسد: «هوشنگ گرمان در واقع سمت معاون رادمنش در کارهای ایران را داشت و همان کسی بود که رابطهی رادمنش را با عباس شهریاری حفظ میکرد و دوست یزدیها [حسین و فریدون] بود.
(کژراهه، ص 228)
منبع:
کتاب
تشکیلات تهران حزب توده به روایت اسناد ساواک صفحه 100