تاریخ سند: 28 اردیبهشت 1342
موضوع : فعالیت روحانیون در ماه محرم
متن سند:
شماره : 719 بخش 311 تاریخ :28 /2 /42
د ـ الف
موضوع : فعالیت روحانیون در ماه محرم
چون ماه مبارک محرم و ایام سوگوارى در پیش است از هم اکنون روحانیون در صدد بر آمدهاند بوسیله دستجات وعاظ به شهرستانها مقاصد زیر را بوسیله وعظ و خطابه بهره بردارى نمایند:
1ـ حمایت از مالکین و عدم تقسیم اراضى
2ـ توجیه آیتاله خمینى بمرجع تقلید
3ـ گسیل داشتن سهم امام و خمس مسلمانان به حوزه علمیه قم
4ـ توزیع عکس آیتاله خمینى بین روستاها و چند موضوع دیگر.
لذا براى اجراى این برنامه قرار است طلاب تهران و قم بمنازل روحانیون زیر رفته و ضمن اخذ دستور بشهرستانها بروند.
1ـ مشهد، حاج آقا حسن قمى
2ـ رشت آیتاله ضیاءبرى1
3ـ کرمان آیتاله صالحى
4ـ بروجرد آیتاله حاج شیخ على محمد بروجردى2
5ـ همدان آیتاله آخوند ملاعلى3 میباشد.
هدف بیشتر روحانیون منطقه رشت و گیلان است که جزء نفوذ آیتاله ضیاءبرى بوده و نامبرده مدتى زندانى و با مالکین آن منطقه مربوط است و قرار است طلاب علوم دینى با عکسهاى خمینى از آنجا بدهات مورد نظر فرستاده شوند و براى نامبرده تبلیغ نمایند همچنین ارسال پول بحوزه علمیه قم را به روستاها و مالکین تذکر دهند. بهره بردارى شده است. در پرونده طرح تبلیغاتى محرم بایگانى شود.
توضیحات سند:
1ـ آیتاللّه حاج سید محمود ضیاء برى در سال 1307 ه. ق در ضیاء بر از توابع رشت متولد شد پس از فراگیرى دروس مقدماتى براى ادامه تحصیل به رشت رفت و در مدارس حاج سمیع و مستوفى به فراگیرى علوم دینى و ادبیات پرداخت. در سال 1338 ه. ق به نجف اشرف مهاجرت کرد و از درس استادان مقیم نجف به ویژه مرحوم آیت اللّه شیخ الفقها آقا شریعت اصفهانى و آیتاللّه آقا ضیاء الدین عراقى و آیتاللّه العظمى اصفهانى و آیت اللّه نائینى استفاده نمود. در سال 1313 شمسى به مشهد و از آنجا به رشت عزیمت نمود. و چند ماهى در زادگاهش به تبلیغ پرداخت سپس به نجف بازگشت و در مدرسه قزوینىها به تدریس پرداخت.
در سال 1320 به همدان آمد و چون با جنگ جهانى دوّم مصادف بود ناگزیر به گیلان عزیمت کرد و در آنجا اقامت گزید. پس از فوت مرحوم آیت اللّه حاج سید محمد مهدى رودبارى در سال 1328 براى اداره امور حوزه علمیه رشت و تربیت طلاب به مسجد جامع منتقل شد و به تدریس پرداخت.
2ـ آیتاللّه العظمى حاج شیخ على محمد بروجردى نجفى در سال 1315 ه. ق در بروجرد متولد شد. پس از طى دوره مقدمات براى ادامه تحصیل عازم نجف شد و پس از سکونت در مدرسه «قزوینى» به تکمیل دروس مقدماتى و سطح پرداخت و از درس استادانى چون آیتاللّه شیخ محمد حسین نائینى ـ شیخ ضیاء الدین عراقى و شیخ محمد حسین اصفهانى بهره جست.
آیتاللّه بروجردى پس از 25 سال اقامت و تحصیل در نجف براى دیدار خانواده عازم بروجرد شد ولى مدتى بعد به نجف بازگشت در سال 1358 ه. ق به دستور مرجع آن دوره آیت اللّه العظمى حاج سید ابوالحسن اصفهانى ـ عازم سامرا گردید تا رونقى دوباره به حوزه علمیه آنجا دهد. این ماموریت 8 ماه طول کشید و پس از آن دوباره راهى نجف شد. وى دو سه مرتبه نیز به قم سفر کرد و در پى این سفرها و اصرار-مردم در سال 1375 ه. ق در بروجرد سکنى گزید و در منزلش به تدریس پرداخت مدتى بعد به دستور آیتاللّه العظمى بروجردى مامور اقامه نماز در مسجد سلطانى شد و حوزه درسى او نیز به مدرسه علمیه نوربخش انتقال یافت.
آیتاللّه بروجردى شخصیتى سیاسى نبود اما آنجا که لازم مىدید از هشدار دادن به عمال رژیم خوددارى نمىکرد. ایشان در قضیه تصویبنامه انجمنهاى ایالتى و ولایتى دوشادوش سایر مراجع با دولت علم مبارزه کرد و پس از آزادى امام از زندان، در سال 1343 به دیدار امام در قم رفت.
آیتاللّه حاج شیخ على محمد بروجردى نجفى در 15 محرم سال 1395 ه. ق (8 / بهمن 1353) دارفانى را وداع گفت.
3ـ آیتاللّه العظمى على معصومى معروف به آخوند ملا على معصومى همدانى در سال 1312 ه.ق در یکى از روستاهاى همدان به دنیا آمد. او دوران کودکى را در زادگاهش به فراگیرى علوم پرداخت و پس از مدتى براى تکمیل تحصیلات به همدان رفت. وى به مدت 5 سال از درس بزرگانى چون آقا شیخ على گنبد استفاده کرد، سپس به تهران و از آنجا به قم رفت و مشغول تحصیل دروس حوزه شد.
آخوند ملا على همدانى در طول تحصیل در قم از درس استادانى چون حاجى آخوند هیجى و علامه حاج شیخ عبدالکریم حایرى استفاده کرد.
ایشان در سال 1355 ه. ق به همدان بازگشت و در مدرسه کوچک همدان که بعدها به مدرسه آخوند معروف گردید به تدریس دروس حوزوى مشغول شد.
آخوند ملا على همدانى در سال 1341 ه. ش مجله «پیک اسلام» را تأسیس کرد که یکسال به چاپ مىرسید.
سرانجام وى پس از یک بیمارى شدید که براى معالجه به لندن سفر کرده بود در تیر ماه 1357 در گذشت و پیکرش براى دفن به همدان منتقل گردید.
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 2 صفحه 224