وزارت امور خارجه اداره روابط فرهنگی
تاریخ سند: 2 مهر 1343
وزارت امور خارجه اداره روابط فرهنگی
متن سند:
شماره: ۸۰۸ تاریخ: 2 /7 /43وزارت امور خارجه اداره روابط فرهنگی
پیرو نامه شماره ۷۰۷ مورخ 14 /6 /43 راجع به تشکیل کمیته کورش کبیر به‌طوری که به استحضار رسید ژنرال فرانکو* رئیس دولت اسپانیا معمولاً از قبول ریاست افتخاری جشن‌ها و انجمن‌های بین‌المللی خودداری می‌نماید لیکن در این مورد استثنا ریاست کمیته محلی جشن‌های شاهنشاهی ایران را قبول نموده‌اند.
به این مناسبت برای امتنان از علاقه‌مندی که معظم‌له در این موضوع نشان داده‌اند به وزارت امور خارجه رفته و از وزیر امور خارجه تقاضا کردم مراتب خشنودی دولت شاهنشاهی را شخصاً به اطلاع ژنرال فرانکو برساند. مراتب به استحضار رسید تا در صورتی که مقتضی بدانند از سفیر کبیر اسپانیا در تهران نیز به هر ترتیبی که صلاح بدانند نیز تشکری به عمل آید.
سفیر کبیر ـ محمد گودرزی
توضیحات سند:
* فرانسیسکو فرانکو در روز چهارم سپتامبر ۱۸۹۲ در پایگاه دریایی «آل فرول» واقع در شمال غربی سواحل اسپانیا به دنیا آمد. خانواده‌اش به‌نوعی سنتی در خدمات دریایی اشتغال داشتند. پدر فرانکو در قسمت تدارکات نیروی دریایی به کار اشتغال داشت. اوضاع بد اقتصادی، همراه با رفتار و عادت غیرمسئولانه و انحرافات پدر خانواده، وضع را از آنچه که بود بدتر می‌کرد. پدر فرانکو از نقطه نظر سیاسی یک فرد عاطفی و در چارچوب‌های فکری طبقه متوسط زمان خود بود و همچنین به‌واسطه مشروب‌خواری‌های مداوم و الواطی‌های فراوان شهرت زشتی در محل زندگی خود داشت. فرانکو امیدوار بود که با ورود به نیروی دریایی همچنان سنت دیرپای خانواده خود را دنبال کند اما نتوانست در این راه موفقیتی کسب نماید و در عوض ناچار به ثبت‌نام در آکادمی نیروی زمینی در «توارو» شد. بعد از چهار سال نبرد در مراکش فرانکو به پیاده نظام پادگان «رویدو» در آستوریاس مستقل شد. او معروف به‌فرمانده کوچولو شده بود، البته یکی به خاطر جثه کوچکش که حدود پنج بار در سه اینچ (تقریباً 58 /1 متر) ارتفاع داشت و دیگر اینکه نسبت به سایر هم‌قطارانش از سن و سال کمتری برخوردار بود... سرانجام فرانکو در سی سالگی در رأس نخبه‌ترین بخش ارتش اسپانیا قرار گرفت... فرانکو در اغتشاشات سیاسی ۳۱ - ۱۹۳۰ و توطئه‌هایی که به‌منظور جلواندازی و سرعت بخشیدن به سقوط سلطنت صورت می‌گرفت، دست نداشت - وی خدمتگزار وفادار نسبت به سلطنت باقی ماند... مانند بسیاری از سران ارتش فرانکو با سقوط سلطنت و اعلام جمهوری همچنان گیج و مبهوت باقی ماند و هیچ‌گونه خصومتی نسبت به رژیم جدید ابراز نکرد. طی یک جلسه نظامی که در ۲۸ سپتامبر ۱۹۳۵ در «کاسرس» برگزار شد فرانکو از سوی نظامیان شورشی به سمت فرمانده کل نیروهای مسلح و رئیس دولت برگزیده شد و در اول ماه اکتبر ۱۹۳۶ فرانکو رسماً ریاست کشور اسپانیا را بر عهده گرفت. فرانکو در ۱۹۶۲ برای اولین بار در تاریخ معاصر دیکتاتوری اقدام به تعیین ولیعهد کرد. رژیم فرانکو سی سال بر مسند قدرت به‌صورت دیکتاتوری تکیه زد.- اسپانیای فرانکو به استانلی جی.
پاین - ترجمه ارسطو آذر، می 3۸ - 19