موضوع: خلیل ملکی فرزند فتحعلی
تاریخ سند: 27 مرداد 1344
موضوع: خلیل ملکی فرزند فتحعلی
متن سند:
گیرنده: تیمسار ریاست اداره دادرسی ارتش (شعبه ۷ بازپرسی)فرستنده: 1659 /42407 /7 /11-27 /5 /44
موضوع: خلیل ملکی فرزند فتحعلی
نامبرده بالا رهبر فعلی جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی از دوستان نزدیک دکتر تقی ارانی و دکتر محمد بهرامی بوده که در سال ۱۳۱۳ باتفاق آنان حزب کمونیست ایران را تأسیس و سپس دستگیر و از طرف دادگاه به چهار سال حبس مجرد محکوم و بعد از شهریور ۲۰ مشمول عفو عمومی شده و از زندان آزاد می‌گردد. مشارالیه باتفاق ۵۲ نفر دیگر از سران و بانیان معروف حزب منحله توده در سال ۲۰ حزب توده ایران را ایجاد و تا سال ۱۳۲۶ گاهی به عنوان عضو کمیته مرکزی و زمانی به عنوان عضو هیئت اجرائیه و در هر حال عضو هیئت تحریریه روزنامه‌های حزب مزبور بوده و مورد مشاورت سایر رهبران این حزب قرار می‌گرفته و بالاخره در سال ۲۶ بعلت این که در کنگره حزبی به عنوان عضو کمیته مرکزی انتخاب نشده همراه با تنی چند از همفکران خود از حزب توده انشعاب و درصدد ایجاد حزب جداگانه‌ای بوده ولی توفیق حاصل نمی‌کند. نامبرده در سال ۲۸ باتفاق دکتر محمد مصدق و سایر یاران او هسته مرکزی نهضت ملی را ایجاد و همراه با دکتر مظفر بقائی کرمانی حزب زحمتکشان ملت ایران را تأسیس می‌کند و متعاقب آن در سال ۳۱ از این حزب نیز انشعاب و حزب جدیدی بنام نیروی سوم بوجود می‌آورد. خلیل ملکی در تمام دوره حکومت مصدق از دوستان و هواداران نزدیک او بوده و بخصوص در ماههای آخر حکومت نامبرده با وی همکاری و معاضدت کامل داشته و در روزهای تاریک ۲۴ تا ۲۷ مرداد سال ۳۲ که خائنین بوطن از هر سو تحت عناوین گوناگون علیه استقلال و تمامیت ارضی کشور بپا خواسته بودند حزب نیروی سوم بقیادت نامبرده بالا اولین دسته‌ای بوده که در نشریات خود اعلام جمهوریت کرده و به مقامات عالیه و مقدسات ملی کشور جسارت ورزیده است.
خلیل ملکی بعد از قیام ملی ۲۸ مرداد سال ۳۲ مدتی دستگیر و بدژ سپه اعزام و برابر ماده ۵ فرمانداری نظامی بازداشت گردیده است. این شخص بعد از آن در سال ۳۴ مجدداً دار و دسته خود را جمع کرده و تا سال ۳۹ نشریاتی تحت عنوان مجله نبرد زندگی تهیه و منتشر می‌نموده و بالاخره در سال ۳۰ مقارن با آغاز فعالیت مجدد جبهه ملی نام حزب خود را بجامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی تبدیل و جمعی را به این نام گردآوری و ضمن همکاری با جبهه موصوف در جهت ایجاد اخلال نظم در دانشگاه و بازار تهران فعالیتهای جدیدی را بنا نهاده و در تاریخ 7 /12 /39 بعلت صدور اعلامیه تحریک‌آمیز و باتهام فعالیت مضره دستگیر و پرونده اتهامی او ذیل شماره 50382/الف 3 - 24 /12 /39 بآن بازپرسی ارسال و خلاصه‌ای از سوابقش ذیل شماره 28330 /313 – 12 /10 /41اعلام گردیده است.
نامبرده بالا همچنین با افرادی که تحت عنوان جامعه سوسیالیست‌های ایرانی در اروپا فعالیتهای شدیدی را علیه مصالح عالیه مملکت در کشورهای اروپائی دنبال می‌نمایند ارتباط داشته و همفکری و همکاری کرده و می‌کند و نشریات متعددی که از طرف عناصر مذکور تهیه و منتشر می‌گردد و مفاد آن کلاً در جهت تحریک افکار عمومی به آشوب و اخلالگری و تخطئه رژیم و حکومت فعلی کشور است بوسیله پست دریافت و در ایران توزیع می‌نماید. شخص مورد بحث اخیراً برای ایجاد جبهه ملی سوم با فعالیت و کارگردانان جبهه ملی همکاری و معاضدت نزدیک نموده و جامعه وابسته بوی یکی از احزاب ائتلافی جبهه مزبور می‌باشد و علاوه بر آن شخصاً مبادرت به ترجمه و انتشار مقاله تحریک‌آمیزی نموده که بوسیله یک فرد آمریکائی برشته تحریر درآمده است. مفاد این مقاله تخطئه رژیم فعلی کشور و جسارت بمقامات عالیه مملکت و در مقاله مزبور چنین ادعا شده که ایران به آستانه ویتنام دوم نزدیک می‌شود. مشارالیه همچنین ضمن رهبری و هدایت افراد جامعه خود درصدد ایجاد هسته فعال و براندازی در جنب جامعه سوسیالیست‌ها بنام سازمان زیرزمینی برآمده که علیجان شانسی عضو کمیته مرکزی جامعه مزبور که در تاریخ 27 /5 /44 دستگیر شده ضمن اقاریر خود صریحاً به این موضوع اعتراف نموده است با توجه بفعالیتهای برانداز و ضد امنیت کشور مشارالیه در تاریخ 27 /5 /44 مبادرت به دستگیری او شده و از طرف آن بازپرسی جهت وی قرار بازداشت صادر گردیده که نامبرده بقرار بازداشت صادره اعتراض نموده است.
اینک ۵ برگ عین اوراق بازجوئی و قرار صادره درباره وی بانضمام فتوکپی روزنامه ۲۴۷ نیروی سوم مورخ ۴ شنبه ۲۸ مرداد سال ۳۲ (در چهار برگ. فتوکپی ترجمه مقاله کامیلریانک آمریکائی (ترجمه شده بوسیله خلیل ملکی در 7 برگ) و یک نسخه فتوکپی اعلامیه سازمان زیرزمینی جامعه سوسیالیست‌ها در دو برگ را جهت استحضار و هر گونه اقدام قانونی به پیوست ایفاد می‌دارد متمنی است مقرر فرمائید پس از رسیدگیهای لازم نتیجه را اعلام فرمایند.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور. سپهبد نصیری
از طرف
تهیه کننده... 30 /5 /44
رئیس بخش ۳۱۲- باقری رئیس اداره یکم عملیات و بررسی. لیقوانی 30 /5
26370 /312- 30 /5 /44
خ- ل- 456 جلد 3
۴۵۶
ریاست بخش ۳۱۲
دستور فرمائید اوراق پرونده ارسالی بدادرسی ارتش را شماره‌گذاری و مهر نمایند