پانزدهمین جلسه کمیته پارلمانی سازمان کوک
تاریخ سند: 6 دی 1334
پانزدهمین جلسه کمیته پارلمانی سازمان کوک
متن سند:
تاریخ: 6 /10 /1334پانزدهمین جلسه کمیته پارلمانی سازمان کوک در تاریخ چهارشنبه ششم دی ماه 34 در منزل آقای عباسی به ریاست آقای غضنفری، تشکیل و صورت‌جلسه قبل قرائت و تصویب شد. آقای عماد تربتی1 در اطراف یادداشت‌هایی که در مورد انتخابات آینده و اینکه انتخاب‌شوندگان بایستی واجد چه شرایطی باشند، بیاناتی نموده؛ ضمناً اظهار داشتند همیشه هر کمیته یا سازمان بایستی آثار خارجی داشته باشد و مسائل حساس روز در جلسات بحث و خلاصه آن در صورت‌جلسات درج و برای استحضار و تصویب به عرض برسد و چون فعلاً به نظر بنده بزرگترین و حساس‌ترین مسئله روز موضوع انتخابات است، در صورت موافقت آقایان، وارد این بحث شویم. آقای پالیزی اظهار داشتند مسئله[ای] که به نظر بنده مهم به نظر می‌رسد، موضوع الحاق ایران به پیمان بغداد2 است؛ زیرا به طوری که شنیده‌ام بعضی از آقایان در رأیی که داده‌اند، پشیمان شده و اظهار می‌دارند که ما در این کار عجله کردیم؛ به طوری که معلوم می‌شود در آمریکا این امر عکس‌العملی ایجاد کرده و نتیجه‌اش هم این است که کمک‌هایی که قبلاً آمریکایی‌ها می‌نمودند، فعلاً از آن کمک خودداری می‌کنند. شایسته است در اطراف این موضوع بحث شود. آقای هدی اظهار داشتند که چون موضوع پیمان بغداد از تصویب مجلسین گذشته، بحث در اطراف آن صلاح به نظر نمی‌رسد. آقای افشار صادقی اظهار داشتند مانعی به نظر نمی‌رسد که در اطراف پیمان، از نظر اقتصادی و نظامی بحث و مطالعاتی شود، زیرا عده‌ای از مردم عقیده دارند که خط دفاعی ما در کوه‌های کردستان (خازا کروس)، در منطقه جبال البرز قرار داده شده و به عقیده عده‌ای دیگر، دولت در نظر دارد از تمام مرزها دفاع نماید و شایعاتی در بین است که دفاع در خط آذربایجان باشد. این موضوع موجب نگرانی عده‌ای از اهالی شده، به طوری که شروع کرده‌اند املاکشان را فروخته به محل‌های دیگر بروند؛ بعلاوه یک عدم اعتماد بین تجار ایجاد، روزی چند نفر ورشکسته می‌شوند و بالنتیجه یک رکود و بحران فوق‌العاده در بازار ایجاد گردیده است. موضوع دیگر شرکت‌های تعاونی است که دولت تشکیل داده و چون قبلاً چندین هزار نفر کارمند، احتیاجات خود را از بازار تهیه و خریداری می‌کردند، ولی حالا برای کارمندان و افراد نظامی شرکت‌های تعاونی تشکیل و احتیاجات آنان را تأمین می‌نماید، اصناف از این بابت خسارت زیادی خواهند دید؛ این هم موضوعی است که بایستی مطالعه شود.
در پانزدهمین جلسه کمیته پارلمانی سازمان برادران کوک، پس از تبادل نظر و مذاکرات در اطراف انتخابات دوره 19، مراتب زیر به اتفاق آراء مورد نظر واقع شد تا به عرض پیشگاه مبارک ملوکانه برسد.
شرایط انتخاب‌شوندگان به شرحی که ذیلاً ذکر شده، به طور کلی شرایط منفی و مثبتی در نظر گرفته شده.
کسانی که وکالت مجلس شورای ملی را موجب سوءاستفاده مادی از قبیل تجارتهای نامشروع و یا مقاطعه‌کاری و یا وکالت دادگستری قرار بدهند و یا تریبون مجلس را مرکز تبلیغات عوام فریبانه و تضییع وقت قرار دهند و یا وجهه ملی و محلی ندارند، بدیهی است شایسته[گی] احراز این مقام را نخواهند داشت و به طور کلی اشخاصی که به استفاده‌های نامشروع دست زده و وکالت مجلس را یک عمل مادی برای سوءاستفاده شخصی تصور نموده‌اند و در جامعه هم منفور می‌باشند، سزاوار حمایت نخواهند بود.
نسبت به شرایط مثبت، نظر کمیته این است با اوضاع و احوال حاضر و الحاق ایران به پیمان دفاعی بغداد، معارضاتی که همیشه کمونیست‌ها و دستجات متمایل به آنها به این کشور داشته و در این موقع، طبیعی است که شدت عمل خواهند داشت، حتی‌الامکان بایستی از اشخاص آزموده انتخاب شوند و ایمان خود را قبلاً به وسیله مبارزاتی که داشته‌اند، اثبات نموده باشند که راه برگشت و تمایل مخالفین را بسته باشند. از طبقه خیلی جوان که روش سیاسی خود را قبلاً معلوم نکرده باشند و یا به امور و مؤسسات کشور و امور مذهبی و خانوادگی و به کلیه امور ضدکمونیستی علاقه داشته باشند و قلماً و قدماً شایستگی خود را برای دفاع از استقلال کشور و تاج و تخت به منصه ظهور نرسانیده باشند، شایسته[گی] مساعدت را نخواهند داشت. عقیده کمیته این است چنانچه اشخاصی بودند که واجد شرایط باشند و آزمایش هم شده باشند، گرچه شخصاً هم داوطلب نباشند، بایستی تمایل این قبیل اشخاص را جلب نمود و در مقابل، نسبت به اشخاص مشکوک و ناآزموده، گرچه وسایل و موجباتی برانگیزند، به این قبیل اشخاص اظهار تمایل سزاوار نخواهد بود.
این کمیته بی‌نهایت ... [ناخوانا] است اجازه فرمایند در صورتی که واجدین شرایط در بین افراد کمیته‌های مختلف این سازمان باشند، نظر ... [ناخوانا] پیرو قواعد و اصولی هستند و سوگند وفاداری نیز یاد کرده‌اند، البته مناسب‌تر خواهد بود. در صورت ... [ناخوانا] و اراده سنیه ملوکانه افرادی که واجد شرایط می‌باشند به پیشگاه ملوکانه معرفی شوند.3
______________________
1. عمادالدین تربتی فرزند شیخ غلامرضا مجتهد (عمادالدوله) در سال 1278ش در مشهد به دنیا آمد. خانواده‌ی او از روحانیون درجه اول تربت حیدریه و دارای حسن شهرت و محبوبیت بوده‌اند. پدرِ وی در حوزه علمیه نجف تحصیل کرده و در شهر تربت حیدریه حوزه تدریس علوم دینی داشته است.
عمادالدین تربتی نیز به تبعیت از پدر، در جوانی به تحصیل علوم حوزوی پرداخت و در سال 1315ش، که تحصیلات او معادلِ لیسانس معقول و منقول ارزیابی گردید، پس از طی یک دوره کلاس قضائی وزارت دادگستری، به شغل قضاوت و وکالت مشغول گردید.
عمادالدین تربتی، به یکی از ملاکین منطقه تبدیل شد و از دوره‌ی 15 الی دوره 20 به عنوان نماینده در مجلس شورای ملی حضور یافت و دو دوره نیز، نماینده مجلس مؤسسان و سپس نماینده مجلس سنا گردید و از سال 1353ش تا 1357ش نایب رئیس مجلس سنا بود.
برخی از مشاغل او به این شرح است: مؤسس و عضو هیئت‌مدیره قند و شکر خراسان . رئیس هیئت‌مدیره شرکت سهامی صنایع چرم و پوست خراسان . عضو هیئت‌مدیره بنیاد پهلوی با فرمان شاه . نظارت در موقوفات پهلوی . عضو شورای عالی و هیئت‌مدیره کانون کارآموزی کل کشور و اردوی کار.
ساواک در سال 1335ش درباره او نوشته است: «با کمونیزم بی‌اندازه مخالف و مبارزات مؤثری در این مورد نموده است. علاقمندی کامل به مشروطیت و تاج و تخت کشور داشته و همیشه در مواقع بحرانی، طرفداری خود را از مقام سلطنت عملاً به ثبوت رسانیده است. بعضی عقیده دارند طرفدار مقام و موقعیت اجتماعی است. گفته‌اند: از رفقای علم و جزو دارودسته محمدعلی مسعودی است. از ثروتمندان مشهور به شمار می‌رود. تمایلات انگلیسی دارد. در دوران حکومت مصدق با او مخالف ولی جرأت مخالفت نداشته است. مردی است بی‌شخصیت و ضعیف‌الاراده، در مجالس خصوصی اهل مشروب، قمار و تریاک است.»
عمادالدین تربتی، از اعضای تشکیلات فراماسونری و عضو مؤسس لژ فردا بود و در لژهای سعدی، فارابی، همایون، ابن سینا، کورش و ... عضویت داشت. وی ضمن عضویت در سازمان کوک، عضو کمیته مرکزی حزب مردم و سپس حزب ایران نوین بود.
اهل سوءاستفاده از موقعیت بود و در همین رابطه، مقداری از زمین‌های آستان قدس رضوی را تصاحب کرد و ضمن زراعت چغندر در آن، شرکتی به نام «شیرین» تأسیس نمود. وی از افراد ناباب و بدنام در منطقه بود، خصوصاً از افراد قاچاقچی حمایت می‌کرد و مزرعه مکانیزه در ملک‌آباد تربت حیدریه، املاک جوادیه، ویلای نوشهر و ... بخشی از دارایی‌های او بود. عمادالدین تربتی در سال 1369ش از دنیا رفت.
2. پیمان بغداد، معاهده‌ای استعماری بود که در پنجم اسفندماه سال 1333ش بین وزرای امور خارجه عراق و ترکیه، تحت عنوان «پیمان همکاری متقابل»، در بغداد به امضاء رسید. این پیمان، ماهیت دفاعی و امنیتی و یک مقدمه، هشت ماده و دو ضمیمه داشت. انگلستان در دهم فروردین 1334ش، پاکستان در اول مهرماه و ایران در 19 مهرماه همین سال، وارد پیمان بغداد شدند. این پیمان، بعدها، به سنتو مشهور شد که نام اختصاری «سازمان پیمان مرکزی» بود. ایران در تاریخ 20 اسفند ماه سال 1357ش حدود یک ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از این پیمان خارج گردید.
3. در لیست بدون تاریخی که برای حمایت از اعضای سازمان کوک در عضویت مجلس شورای ملی تهیه گردیده، اسامی ذیل با مشخص نمودن حوزه انتخابیه‌ی آن ثبت شده است:
«1 . محمدجواد حریری . کرمانشاه 2 . آقای قیائی . شهریار 3 . محمدرضا آصف . سنندج 4 . فروزان‌فر . تهران یا خراسان 5 . محمد دیهیم . تبریز 6 . دکتر حبیب دادفر . مراغه 7 . یحیی کیا . بابل 8 . مهندس حسین دستوری . عراق[اراک] 9 . مهندس محمود معاضد . تهران 10 . مهدی ملکی . تهران 11 . تقی خستو . قزوین 12 . ابراهیم امامی . خوی 13 . جواد مجتهدزاده . تبریز یا سراب و میانه 14 . ملکی(فرماندار رضائیه) . تبریز یا مهاباد 15 . حسینعلی سالارمشکوت . رشت 16 . جهانگیر سرتیپ‌پور . رشت 17 . حسین یوسفی . همدان 18 . عباس نجاتی (پسر حاجی آقاحسین قمی) . قوچان 19 . ابدال بختیار . اهواز 20 . مرتضی رنجبر . میانه 21 . محسن فریور . ساری 22 . اسمعیل ظفری (ظفرالسلطان) . نهاوند . محلات 23 . حسین افشارقاسم‌لو . وکیل پایه 1 دادگستری . کرج 24 . یوسف صوفی . قاضی دادگستری . لاهیجان
کسانی که فعلاً هم وکیل می‌باشند: 1 . عمادالدین تربتی . تربت 2 . عنایت نصیری . سمنان . دامغان 3 . محسن افشارصادقی . رضائیه 4 . فضلعلی هدی . اردبیل 5 . محمد عباسی . سقز 6 . علیمحمد غضنفری . لرستان 7 . عزیز اعظم زنگنه . کرمانشاه 8 . عبدالحسین امیراحتشامی . کرمانشاه 9 . احمد حمیدیه . مراغه 10 . امید سالار . آباده» بخش ضمائم