گزارش
تاریخ سند: 17 شهریور 1336
گزارش
متن سند:
در چند روزه اخیر بین آقای علم و حسن ارسنجانی1 به منظور ائتلاف و همکاری جمعیت آزادی با حزب مردم در منزل آقای علم مذاکراتی صورت گرفته است.منبع ـ موثق ارزش خبر ـ تأیید شده دائره 4 1ـ ضمیمه حزب مردم 2ـ رونوشت جمعیت آزادی 3ـ در بولتن 15 روزه این مورد ذکر شود.
20 /6
توضیحات سند:
1ـ حسن ارسنجانی فارغ التحصیل رشته حقوق از دانشگاه تهران و مدیر روزنامه چپگرای «داریا» بود.وی، در عین حال که تظاهر به چپگرائی می کرد، از نزدیکان قوام السلطنه و عملاً در عرصه سیاست، راستگرا و متمایل به امریکا و انگلیس بود.
از جمله می توان به عضویت وی در کابینه سه روزه قوام السلطنه در تیرماه 1331 با عنوان معاون نخست وزیر، همکاری غیررسمی با امینی، در جریان مذاکرات نفت کنسرسیوم پس از کودتای بیست وهشتم مرداد و وزارت کشاورزی در کابینه های علی امینی و اسداللّه علم، طی سالهای 40 و 41 اشاره کرد.
وی، در سال 1340، طرح امریکائی اصلاحات ارضی را، با هیاهوی فراوان اجرا کرد و هنگامی که محبوبیت قابل توجهی کسب نمود، با اشاره شاه، کنار گذاشته شد و به سفیر کبیری ایران در ایتالیا منصوب شد.
ارسنجانی، در سال 1348 درگذشت.
وی، به غوغاسالار و بلواچی معروفی بود که در جریان نهضت امام خمینی، به همراه شاه در چهارم بهمن 1341، به قم رفت و در برابر حرم حضرت معصومه (س)، سخنرانی کرد و از شاه، به عنوان بت شکن بزرگ در ردیف حضرت ابراهیم، حضرت موسی و حضرت عیسی (ع) نام برد و مخالفان وی را، نمرود و فرعون نامید.
(به نقل از کتاب امیرعباس هویدا به روایت اسناد ساواک، ج 1، ص 93)