شماره عطفی 7944 – 23/12/41
تاریخ سند: 11 فروردین 1342
شماره عطفی 7944 – 23/12/41
متن سند:
از: قم به: تهران شماره: 346 حاج آقا روح اله کمالوند روحانی ساکن خرم آباد صبح روز یکشنبه 11 جاری عازم مراجعت است.نامبرده شب گذشته به فرماندار قم اظهار داشته مذاکره ایشان با علماء قم به این نتیجه رسیده که آقایان شریعتمداری و گلپایگانی1 قول قطعی داده اند که هیچگونه فعالیت مخالفی نداشته باشند2.
104 – 11 /1 /42 بدیعی3 در گزارش روزانه درج گردد 12 /1 /42
توضیحات سند:
1ـ آیتالله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی در سال 1277 ش در روستای گوگد در شش کیلومتری گلپایگان دیده به جهان گشود.تحصیلات مقدماتی را نزد پدر، آیتالله ملاتقی گوگدی، آقا ضیاءالدین اراکی و آیتالله شیخ عبدالکریم حائری یزدی گذراند.
پس از تأسیس حوزه علمیه قم، به دعوت آیتالله العظمی حائری یزدی به قم رفت و مدارج عالی علوم حوزوی را در این شهر کسب نمود.
تبحر ایشان در علم فقه موجب شد که هفتاد سال مدرس این علم در حوزه علمیه قم باشد.
وی همچنین از مهاجرت علما و زعمای حوزه علمیه نجف به قم در سال 1341 ق کمال بهره را برد و برای مدتی هر چند کوتاه از محضر درس برخی از آنان همچون آیتالله سیدابوالحسن اصفهانی، آیتالله نائینی و غروی اصفهانی بهرهمند گردید.
با درگذشت آیتالله حائری، ایشان، مسئولیت های سنگینتری را متقبل شد و به تدریس دروس خارج فقه و اصول همت گماشت و تا پیش از ارتحال، همواره کلاس درس خارج معظمله در مسجد اعظم قم، یکی از بزرگترین مکاتب تدریس علوم دینی بود.
در پی درگذشت آیتالله بروجردی نیز بخش اعظم وظایف آن عالم ربانی در اداره حوزه علمیه قم به ایشان واگذار شد.
با شروع نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری حضرت امام خمینی (سلامالله علیه) ایشان همواره حامی نهضت و پشتیبان امام بود.
بیشتر اعلامیههای مراجع در مسیر مبارزه با رژیم شاه را امضا میکرد و در جلساتی که علمای قم در اوایل نهضت تشکیل میدادند، شرکت مینمود.
همگام با امام و دیگر مراجع، عید 1342 را به دلیل اصرار رژیم بر اجرای لوایح ششگانه (انقلاب سفید) تحریم و بعد از تبعید امام به ترکیه نیز از این اقدام رژیم به شدت ابراز ناخشنودی کرد.
واکنشهای سیاسی حضرت آیتالله العظمی گلپایگانی نسبت به مسائل روز ایران و جهان اسلام، رژیم پهلوی را همواره وادار میکرد که از موضعگیریهای ایشان بیمناک باشد.
مراسم نیایشی که ایشان در سال 1352 برای پیروزی مسلمانان در جنگ با اسرائیل برپا کرد، در آن زمان واکنش قابل توجهی به همراه داشت.
اعلامیههایی که علیه رژیم شاه در مناسبتهای مختلف به ویژه در سالهای 56 و 57 از سوی ایشان صادر میشد، تنور مبارزه مردم را علیه رژیم شاه گرم نگاه میداشت.
در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی در زمستان 1357 ایشان با انتشار اعلامیههایی از ارتش خواست که به ملت بپیوندد و اعلام کرد : «هر کس مردم را به گلوله ببندد، قرآن را به گلوله بسته است.
» پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مقاطع حساس شاهد حمایت ایشان از نظام اسلامی و جمهوری اسلامی بودهایم.
در طول جنگ تحمیلی نیز همواره مشوق رزمندگان اسلام بود و بارها نمایندگان ایشان برای تقویت روحیه رزمندگان به جبهه رفتند.
در تمام انتخابات در صحنه بود و مردم را تشویق و ترغیب به رأی دادن میکرد.
ایشان علاوه بر انجام اقدامات خیریه از قبیل احداث مدارس، بیمارستانها و سایر خدمات عامالمنفعه، چندین اثر تألیفی از خود به یادگار گذاشتهاند که از آن جمله است : حاشیه بر عروۀالوثقی، حاشیه بر رسائل، مناسک حج، تألیفی در فقه و کتابی در اصول.
حضرت آیتالله العظمی گلپایگانی در 19 آذر 1372 به ملکوت اعلی پیوست و پس از تشییع پرشکوه در تهران و قم، در جوار حضرت معصومه (سلامالله علیها) به خاک سپرده شد.
بخشی از اسناد مبارزات و فعالیت های آیت الله گلپایگانی(ره) توسط مرکز بررسی اسناد تاریخی در 3 جلد به چاپ رسیده است.
2ـ در آغاز نهضت امام خمینی (ره)، اکثریت قاطع علماء و مراجع معظم تقلید در جریان مبارزه قرار داشتند.
در همین رابطه شهربانی قم در تاریخ 7 /8 /1341 گزارش می دهد: « طبق اطلاع آقایان آیات عظام و عده ای از علماء طراز اول قم شب ها کمیسیون دارند.
کسانی که در جلسه شرکت می کنند، به شرح زیرند: 1 - آقای آیت اله شریعتمداری 2 - آقای آیت اله گلپایگانی 3 - آقای آیت اله حاجی آقا روح الله خمینی 4 - آقای آیت اله حائری 5 - آقای حاج شیخ عبدالنبی[عراقی] 6 - آقای شیخ محمدعلی اراکی 7 - آقای میرداماد 8 - آقای حاج شیخ ابوالفضل زاهدی» و در ذیل این گزارش می نویسد: « ضمناً جلسه آنها خیلی محرمانه و محدود و هرشب هم یک جا هستند.
» (آیت الله العظمی گلپایگانی به روایت اسناد ساواک .
ج 1 .
ص 31) 3ـ سرتیپ حسن بدیعی در سال 1302 ش در شیراز متولد شد.
پس از استخدام در ارتش و اشتغال در مراکز مختلف، به خدمت ساواک درآمد و به ترتیب ریاست ساواک های قم و بوشهر را عهده دار گردید.
با پیروزی انقلاب اسلامی توسط مردم دستگیر شد و در روز3 /8 /58 ، قبل از انجام محاکمه، به علت سکته قلبی در زندان درگذشت.