تاریخ سند: 14 دی 1357
متن سند:
گزارش وقایع حوزه فرمانداری نظامی تهران و حومه مدت از ساعت 0800 روز 14 /10 /1357 الی ساعت 1700 روز 14 /10 /1357 گزارشات رسیده و اقدامات انجام شده : الف ـ سازمان اطلاعات و امنیت تهران وضع بازار تهران ـ شهرری و تجریش تا ساعت 1200 روز جاری بشرح زیر بود.(1) بازار تهران و مغازه های اطراف آن تعطیل بود نفت و بنزین وجود نداشت تاکسی خیلی کم کار میکرد.
(2) بازار شمیران و شهرری و مغازه های اطراف آن بسته بود نفت و بنزین وجود نداشت تاکسی خیلی کم کار میکرد.
1 (3) سطح شهر 20% باز بود.
(4) وضع میادین نیم [نیمه] تعطیل بود.
ب ـ برابر گزارش منطقه شهرری در ساعت 1200 کارمندان و کارگران پالایشگاه تهران به اعتصاب خود پایان داده و بسر کار خود رفتند همچنین برابر اطلاع واصله کارمندان و کارگران پالایشگاه آبادان نیز به سر کار خود مراجعت نمودند.
2 پ ـ ضد اطلاعات وابسته (1) در ساعت 1045 در بیمارستان امیراعلم فیلمی از وقایع 17 شهریور بمعرض نمایش گذاشته شد.
(2) نانوائی ده ازگل از تحویل نان به خانواده پرسنل ارتشی شاهنشاهی خودداری می نماید.
(مراتب به پاسگاه ژاندارمری ازگل ابلاغ گردید) (3) بانگیزه مصونیت بیمارستانها از تعرض و تهاجم، بیشتر اجتماعات و پخش اعلامیه ها از بیمارستانها شروع میشود که روزانه در بیمارستان داریوش کبیر (مقابل خاک شناسی) اجتماعات زیادی جمع شده و به آنها اسلایدهای رنگی از کشته شدگان اخیر کشور نمایش میدهد و با ایراد خطابه و سخنرانیهای ضد ملی باعث تحریک مردم میشوند و بیشتر اعلامیه ها نیز از آن محل پخش میگردد.
ت ـ ژاندارمری کشور شاهنشاهی (1) در روز جاری در بهشت زهرا اسامی تعداد زیادی از نظامیان با آدرس کامل منازل آنها نوشته شده و از مردم خواسته شده که منازل این اشخاص را آتش بزنند.
(مراتب به فرمانداری نظامی شهرری ابلاغ گردید) (2) مدتی است که عده ای حدود 1000 نفر در خزانه قلعه مرغی [و] خیابانهای آن دست بتظاهرات زده و اموال دولتی و شخصی را بآتش کشیده و مأمورین فرمانداری نظامی مستقر در حوزه کلانتری 19 و پاسگاه 19 هیچگونه اقدامی در این مورد نمی کنند.
(مراتب به فرمانداری نظامی منطقه مربوطه ابلاغ شود).
(3) شایع است که روز شنبه 16 /10 /1357 عزای ملی اعلام شده چنانچه وسایل نقلیه یا افرادی در این روز در خیابان دیده شوند چون مربوط بارتش میباشد آنها را بآتش خواهند کشید.
3(مراتب به فرمانداری نظامی مناطق 9 گانه ابلاغ گردید) (4) در بین کارمندان مرکز انتقال خون واقع در خیابان ویلا شایع است روزهای 14 و 16 دیماه در تهران وقایع نظیر 17 شهریور روی خواهد داد و اضافه شده است که در مورخه 14 /10 /1357 برای تسلی روح تمام شهیدان مسلمانان بایستی روزه بگیرند.
2ـ تظاهرات انجام شده در سطح تهران در روز 14 /10 /1357 ـ برابر گزارش منطقه شهرری در ساعت 1045 تظاهراتی با شرکت 500 نفر در پل سیمان و حدود 200 نفر در بازار شهرری انجام که وسیله مامورین فرمانداری نظامی متفرق گردیدند.
4 ـ برابر گزارش منطقه 6 در ساعت 1155 حدود 1500 نفر در بیمارستان پهلوی اجتماع نموده بودند و تعداد 600 نفر زن در سلسبیل تظاهرات نمودند که بلافاصله متفرق گردیدند.
ـ برابر گزارش منطقه یک در ساعت 1310 یکدستگاه خودرو بوسیله تظاهرکنندگان بآتش کشیده شد، تظاهرکنندگان بوسیله مامورین متفرق و 3 نفر دستگیر گردیدند.
2ـ در روز جاری پرسنل مشروحه زیر جمعی نیروهای مسلح شاهنشاهی و ساواک توسط اخلالگران تهدید به قتل و یا آتش سوزی منزل آنها شده اند و این تهدیدات نهایت در روحیه پرسنل اثر بد گذاشته و چون تعداد پرسنل زیاد در تمام سطح شهر تهران متفرق میباشند لذا فرمانداری نظامی مناطق قادر به تامین کلیه منازل تهدید شده نمیباشد و تعدادی از منازل تهدید شده نیز در ساعت تعیین شده وسیله اخلالگران بآتش کشیده میشود.
الف ـ منزل [...
]5کارمند ساواک واقع در خیابان جیحون تهدید به آتش سوزی ب ـ منزل سروان [...
] جمعی ن ـ ه ـ ش واقع در خیابان دوم نیروی هوائی تهدید بآتش سوزی.
پ ـ منزل سروان [...
] جمعی کارخانجات جنگ افزارسازی واقع در نظام آباد ت ـ منازل افسران و درجه داران ژاندارمری در کوی قل قلی تهدید به آتش سوزی ث ـ منزل سرهنگ [...
] جمعی ضد اطلاعات ژاندارمری واقع در خیابان 103 و انتهای 110 غربی نارمک تهدید به آتش سوزی .
ج ـ منزل استوار [...
] جمعی ژاندارمری واقع در خیابان 14 متری لشکر تهدید به آتش سوزی چ ـ منزل کارمند ساواک [...
] مامور به فرمانداری نظامی تهران و حومه رکن 2 تهدید به آتش سوزی ح ـ منزل سرهنگ [...
] در دماوند توسط اخلالگران به آتش کشیده شد و خودش نیز تهدید به قتل گردیده است.
خ ـ منزل سرهنگ [...
] معاون و رئیس ستاد آموزشگاه نوجوانان واقع در خیابان تاج تهدید به آتش سوزی گردید.
د ـ در ساعت 1155 در نازی آباد دو دستگاه منزل متعلق به دو نفر درجه داران نیروهای مسلح وسیله تظاهرکنندگان به آتش کشیده شد اسامی درجه داران تحت پی جوئی است از طریق فرمانداری نظامی منطقه تائید نگردید.
ذ ـ منزل استوار یکم دژبان [...
] بعنوان آنکه از پرسنل ساواک است مورد تهدید آتش سوزی قرار گرفته.
ر ـ منزل ستوانیکم [...
] جمعی ن ه ش واقع در امیریه تهدید به آتش سوزی گردیده است.
زـ منزل سرهنگ [...
] جمعی ساواک واقع در خیابان گیشا تهدید به آتش سوزی گردیده است.
ژـ در مساجد طی اعلامیه هائی از مردم خواسته شده است که آدرس منازل پرسنل ارتش و ساواک را نوشته به دیوار مسجد نصب کنند.
معاون و رئیس ستاد فرمانداری نظامی تهران و حومه ـ سپهبد رحیمی لاریجانی
توضیحات سند:
1ـ فرمانداری نظامی شهرری، گزارش تعطیلی بانکها و اداره پست آن منطقه را نیز به فرمانداری نظامی تهران ارسال کرد.2ـ به دنبال حضور هیات اعزامی امام خمینی در مناطق نفت خیز برای تولید نفت به اندازه مصرف داخلی، نظامیان از مراکز تولید نفت خارج و کارگران دست به کار شدند.
در اسناد سفارت امریکا در تهران هم آمده است که ناصر میناچی در گفت وگوی صبح امروز (14 /10 /57) خود با بازرگان به این سفارت اطلاع داد که «بازرگان در رسیدن به توافق برای شروع تولید نفت به منظور برآوردن نیازهای داخلی موفق شده است...
تولید به اندازه کافی افزایش داده خواهد شد...
میناچی همچنین از گروهی صحبت می کرد که مراقب خواهند بود تا هیچ گونه نفت خامی صادر نشود.
» (اسناد لانه جاسوسی، ج 66، اعتصاب در صنعت نفت، ص 101) خبرگزاری فرانسه هم از قول سخنگوی هیات اعزامی که از آن با تعبیر کمیته میانجی گری یاد کرد نوشت: «نفت و بنزین به زودی به تهران و سایر شهرهای ایران خواهد رسید.
» (بولتن محرمانه خبرگزاری پارس، ش 292، صص 3 و 4) البته به گزارش خبرگزاری پارس هیات اعزامی امروز اطلاعیه ای هم صادر کرد که در آن آمده بود: «نظر به این که مقدماتی ترین عمل برای رساندن مواد نفتی به داخل کشور به راه انداختن لوله سراسری و انتقال محصولات از مخازن آبادان به مخازن تهران و سایر شهرستانها می باشد و لازم است تعمیراتی انجام شود، بدین وسیله به کلیه کارگران و کارمندان عزیز خط لوله و سرویسهای وابسته توصیه می شود که به سر کار خود بازگردند و وظایف محوله را با دقت و علاقه مندی تمام انجام دهند» (بولتن خبرگزاری پارس، ش 288، ص 1) 3-برخی از رسانه ها اعلام کردند که شاپور بختیار امروز (14 /10 /57) صبح حکم نخست وزیری خود را از شاه گرفت.
به دنبال این موضوع «جبهه ملی بی درنگ واکنش نشان داد و روز یکشنبه آینده را به عنوان روز سوگواری ملی اعلام داشت.
» (بولتن محرمانه خبرگزاری پارس، ش 291، ص 11) اما یکشنبه مصادف با هفدهم دی ماه بود.
همچنان که در اسناد روز گذشته یاد شد شایعاتی که می شود احتمال داد منشاء حکومتی داشت، در مورد کشتار نظامیان و تخریب و به آتش کشیدن اموال آنها در سطح شهرهای مختلف پراکنده شده بود که روز شانزدهم دی ماه قرار بود رخ دهد.
4-سرهنگ ستاد عامری فرماندار نظامی شهرری امروز (14 /10 /57) خبر از بازداشت شخصی به نام شیخ عاملی در این منطقه داد که تحویل دادسرای فرمانداری نظامی شده است.
البته قرار بود همزمان با این اقدام، دو تن دیگر نیز دستگیر شوند که در محل نبودند.
5-اسامی در این چند بند به دلیل مطلع نبودن از میزان وابستگی این افراد و نیز حفظ حرمت خویشان و خانواده آنان حذف شده است * امروز (14 /10 /57) رادیو لندن در گفتار ساعت 15 /15 خود از قول خبرنگارش در نیویورک گفت که دولت امریکا سیاست خود را دائر بر حمایت از شاه تغییر نداده است.
این مطلب را سخنگوی ارشد وزارت خارجه امریکا عنوان کرد.
«وی تکرار کرد که ایالت متحده خواهان اعاده نظم در چارچوب قانون اساسی ایران است.
وی این مطلب را که چند تن از دیپلماتهای امریکایی در ایران از شاه خواسته اند تا کشور را ترک گوید همان طور که چند روزنامه نوشته بودند رد کرد و گفت سیاست دولت امریکا خواهان خروج شاه نیست.
» (بولتن محرمانه خبرگزاری پارس، ش 291، ص 15 و 16) همین موضوع را خبرنگاران امریکایی امروز (14 /10 /57) از امام خمینی سئوال کردند: «تا به حال دولت امریکا با تمام نیرو پشتیبان شاه بوده، آیا با رفتن شاه روابط شما با امریکا خوب خواهد شد؟» امام پاسخ دادند: «بعد از رفتن شاه و تشکیل دولت [جمهوری اسلامی] این مسائل مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.
» امام فرمودند تا زمانی که کارتر با «ملت ایران مخالفت می کند، از شاه حمایت می کند، با او مخالف هستیم، اما ما با ملت امریکا هیچ مخالفتی نداریم.
» (صحیفه امام، ج 5، ص 339)