تاریخ سند: 24 اسفند 1354
درباره : ساختن خانه برای طلاب علوم دینی
متن سند:
از :312
محترما به استحضار می رساند:
ساواک قم گزارش نموده بود که نماینده آیت الله خوئی در شهرستان قم زمینی
به مبلغ 80 میلیون ریال خریداری نموده و قرار است در این زمین برای طلاب
علوم دینی خانه ساخته شود.
مراتب به عرض رسید مقرر گردید:
1ـ هرگز صحیح نیست چنین مرکزی بوجود بیاید.
2ـ خوئی در ایران نیست که برای او چنین کاری بخواهند انجام دهند.
3ـ این 80 میلیون ریال از کجا آمده باید معلوم شود و از آن اشخاص مالیات قابل
توجهی گرفته شود.
در اجرای اوامر صادره مراتب به ساواک قم اعلام گردید و ساواک مذکور گزارش
نموده که طبق تحقیقاتی که به عمل آمده قطعه زمینی در اطراف جاده تهران ـ قم
متعلق به شخصی به نام طاهری قزوینی است که فاقد سند مالکیت بوده و نماینده
این شخص به اداره ثبت قم مراجعه و تقاضای صدور اسناد مالکیت زمینهای
مذکور را نموده است و آقای مولوی (مدیر کل استان اصفهان) ضمن تماس با
رئیس ثبت قم به وی اظهار داشته که از طریق نجف به وی سفارش شده تا ترتیب
صدور اسناد زمینهای فوق را فراهم نماید و چون موضوع مورد پیگیری نماینده
مالک است لذا عنقریب این اسناد صادر و در اختیار مالک قرار خواهد گرفت و به
قرار اطلاع پس از اخذ سند بین
مالک و رضا لطفی1 (نماینده آیت الله خوئی) معامله انجام و نسبت به احداث
خانه های طلاب و مدرسه علمیه اقدام خواهد شد مقرر گردید با رئیس ثبت کل
تماس گرفته شود که دستور صدور سند را فعلاً به تعویق بیاندازد.
در اجرای اوامر مراتب به استحضار وزیر دادگستری رسید که دستور لازم به
رئیس ثبت کل صادر فرمایند.
متعاقب این موضوع ساواک قم اعلام داشت که از
طریق ثبت کل دستورات لازم جهت عدم صدور سند زمینهای موصوف به ثبت
قم داده شده ولی در جنب زمینهای مورد بحث، زمینهای دیگری مربوط به افراد
مختلف که دارای اسناد مالکیت می باشد وسیله سید جلال فقیه ایمانی2 (داماد
آیت الله خوئی) وکالتا از طرف آیت الله خوئی خریداری شده که متراژ آن حدود
33 هزار متر به ارزش 60000000 ریال است و به منظور احداث واحدهای
مسکونی مورد نظر هیئت امنائی تشکیل گردیده که اعضای آن ساکن تهران و
اصفهان بوده و تاکنون هویت آنان برای ساواک قم مشخص نشده است.
مراتب طی گزارشی به عرض رسید و پیشنهاد گردید که به نحوی موضوع با
شهردار قم مطرح و از طریق شهرداری جواز ساختمان داده نشود.
تیمسار ریاست معظم ساواک مقرر فرمودند:
«شهرداری تمام این منطقه را برای فضای سبز اعلام و فقط اجازه تاسیس پارک
بدهد و قاعدتا باید خارج از محدوده شهر اعلام نماید.
»
در اجرای اوامر صادره مراتب به ساواک قم اعلام گردید.
اینک ساواک مذکور ضمن ارسال نقشه زمینهای مورد بحث گزارش نموده که
چگونگی با شهردار قم مطرح گردیده و چون تاکنون نقشه جامع شهر قم به
تصویب شورای عالی شهرسازی وزارت مسکن و شهرسازی نرسیده لذا
شهرداری حق هیچگونه اقدامی را برای این قبیل زمینها نداشته و در حال حاضر
مهندس مشاور به نام بوربور در اداره کل طرحهای توسعه شهری وزارت مسکن
و شهرسازی مشغول رنگ آمیزی نقشه جامع شهر قم بوده که چنانچه از طریق
مدیر کل طرحهای توسعه شهرسازی در وزارت خانه مذکور به وی تکلیف شود
که زمینهای مورد نظر را فضای سبز منظور نماید شهرداری قم می تواند روی
مصوبات نقشه جامع از احداث هر نوع ساختمان جلوگیری و محل مورد نظر را
فضای سبز منظور و پارک احداث نماید.
ساواک مذکور در خاتمه افزوده مقرر
فرمائید چگونگی به شورای عالی شهرسازی و اداره کل طرحهای توسعه شهری
در وزارت مسکن و شهرسازی اعلام تا زمینهای مورد بحث به عنوان فضای سبز
در نقشه جامع منظور گردد.
ضمنا بطور شفاهی به فرماندار قم اعلام گردید تا قبل
از تصویب نقشه جامع شهر از صدور هرگونه پروانه ساختمانی در زمینهای اشاره
شده جلوگیری نمایند.
ضمنا خمینی از نجف اشرف نامه ای برای پسرش سید مصطفی خمینی1 به قم
فرستاده است.
نامبرده در نامه مطالبی در مورد تأسیس ساختمان برای اسکان
طلاب علوم دینی به شرح خلاصه زیر نوشته است:
چند روز پیس توسط آقای سلطانی کاغذی نوشتم اینک به احتمال نرسیدن آن
تجدید مطلب می کنم به آقا پس از سلام عرض کنید خوب است برای طلبه ها
منزل درست کنید منتهی به تدریج و بی اسم و بی سر و صدا یعنی ده تا ده تا درست
شود البته با تعجیل و راجع به مخارج آن اینجانب از قم و آنچه وسیله آقای عبداله
اسلامی از تهران است چیزی نمی خواهم آقای حاج محمود طباطبائی قمی،
نیل چی، آقای معمار و سید جعفر یزدی و اشخاصی از این قبیل را دخالت دهید.
در هر حال امر با خود آقاست که با مشورت هر طور صلاح دیدند اقدام نمایند.
گمان ندارم در خرجش اشکالی پیدا شود.
موارد بالا نشان می دهد که آیات سریعا در پی خرید ساختمان و یا احداث بنا
برای اسکان طلاب علوم دینی هستند.
تأکید خمینی در پنهان نگهداشتن موضوع
و سرعت عمل در انجام کار مؤید آن است که نامبرده احتمال می دهد موانعی
برای اقدامات او در این زمینه به وجود آید.
آنچه به نظر می رسد، در مدت یکسال
اخیر فعل و انفعالات نسبتا وسیعی برای احداث ساختمان جدید و اسکان طلاب
در شهرستان قم از ناحیه آیات به عمل آمده است و این امر نشانه آن است که
آیات درصدد هستند با ایجاد تسهیلات و امکانات جدید موقعیتی را در
شهرستان قم بوجود آورند که این شهرستان به صورت پایگاه وسیع و عمده
طلاب و روحانیون درآید، همانطوری که اکنون نیز این شهرستان تا حدود زیادی
از این موقعیت برخوردار است و توسعه اقدامات آیات وسیله ای است برای حفظ
و در عین حال گسترش روزافزون حوزه علمیه قم با توجه به اینکه تعداد طلاب
این شهرستان نیز همواره رو به ازدیاد است و تعطیل نسبی حوزه علمیه نجف نیز
کمک زیادی در این امر داشته است.
به نظر می رسد توسعه حوزه علمیه و ازدیاد
طلاب در آینده مشکلاتی را از نقطه نظر امنیتی در پی داشته باشد.
لذا ضروری
است از هم اکنون پیش بینی هائی که لازم می باشد در این زمینه به عمل آید.
مسئول بررسی ـ وثوقی 24 /12 /34
رئیس بخش 312 ـ دبیری 24 /12
رئیس اداره یکم عملیات و بررسی ـ عطارپور 25 /12 /54
به عرض میرسد.
ثابتی 26 /12 /54
توضیحات سند:
1ـ رضا اختیاری (معروف به
لطفی) فرزند ابراهیم در سال
1297 در تبریز به دنیا آمد.
تحصیلات متوسطه را در
دبیرستان ترقی، در شهر محل
تولد سپری کرد و سپس از
دانشکده معقول و منقول،
لیسانس فلسفه گرفت و مدتی
نیز در نجف اشرف به تحصیل
پرداخت.
مشارالیه که به شغل دبیری نیز
اشتغال داشت، یکی از تجار
بازار تهران بود که، به نمایندگی
از طرف آیت الله خوئی «ره) در
ارسال پول به نجف، فعالیت
داشت و زمینی را در جاده
تهران ـ قم به مساحت 40 هزار
متر مربع برای احداث مسکن
برای طلاب، به قیمت
000 /000 /80 ریال
خریداری کرد.
مشارالیه که در بازار
بین الحرمین به تجارت
لوازم التحریر، مشغول بود، در
سال 1357 به عضویت هیئت
امناء مسجد الحسین (ع) درآمد
که ساواک با این امر موافقت
کرد.
2ـ سید جلال فقیه ایمانی ف
مصطفی در سال 1311 ه ش در
اصفهان به دنیا آمد.
وی که داماد آیت الله خوئی (ره)
بود، به نمایندگی از طرف
ایشان، در رابطه با ساخت خانه
برای طلاب در قم و احداث
درمانگاه، کتابخانه و مدرسه،
تعیین گردید که در این راستا
تخلفاتی مطرح است و بر این
اساس ساواک در مورخه
27 /4 /46 دستور داد مسائل
سوءاستفاده وی، در مشهد، قم و
اصفهان، در معرض افکار
عمومی قرار داده شود.
اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی
1ـ اشتباه از ساواک است، نامه
برای مرحوم حجت الاسلام حاج
سیداحمد آقا خمینی، نوشته شده
است.
1ـ این گزارش در تاریخ
18 /1 /55 توسط نصیری به
شرح زیر پی نوشت شده است.
«با شرح جریان امر گزارش
شرفعرضی تهیه شود»
منبع:
کتاب
آیتالله سید مرتضی پسندیده به روایت اسناد ساواک صفحه 284