موضوع: جلسه هفتگی دعای ندبه وابسته به مسجد جلیلی
تاریخ سند: 7 مهر 1356
موضوع: جلسه هفتگی دعای ندبه وابسته به مسجد جلیلی
متن سند:
به: 312 از: 20 ه 21 شماره: 23141 /20 ه 12 جلسه دعای ندبه وابسته به مسجد مزبور در ماه مبارک رمضان تعطیل شده بود در ساعت 0700 روز 1 /7 /36 با شرکت 40 نفر از اعضای آن در صحن مسجد مذکور تشکیل شد ابتدا پس از صرف صبحانه دعای ندبه توسط هوشنگ دلشاد، سیدناصر اتابکی، علی اصغر عسگری و حاج محمد سبحانی خوانده شده سپس حاج شیخ ذبیح اله محقق گرگانی یک ساعت پیرامون بردگی و استعمار سخنرانی کرد و نتیجه گرفت که در زمان فتوای تحریم استعمال تنباکو به وسیله میرزای شیرازی1 مرجع تقلید شیعیان استعمار سعی نموده است که قدرت روحانیت را در بین مردم خنثی کند.نظریه شنبه: اتابکی (اداره کننده جلسه هفتگی زنان در مسجد جلیلی) مقداری گوشت گوسفند که توسط شیخ مهدی باقری برادر پیشنماز محبوس مسجد جلیلی از قریه کن فرستاده شده بود بین زنان جلسه مذکور که در اکثر آنها بی سرپرست هستند تقسیم نمود.
از میان حاضرین غلامعلی زنگنه، محمدعلی زوارزاده، محمدعلی یزدان پناه، حاج مرتضی ترقی، حاج محمد مختاری و احمد مختارپور شناخته گردیدند.
نظریه یکشنبه: شنبه مورد اعتماد است و به احتمال زیاد خبر فوق صحت دارد.
قهرمان نظریه سه شنبه: نظریه یکشنبه مورد تأیید است.
نظریه چهارشنبه: نظریه سه شنبه مورد تأیید است.
هوشنگ دلشاد 7502
توضیحات سند:
1ـ آیت الله محمدحسن میرزای شیرازی صاحب فتوای تحریم تنباکو از بزرگترین فقها و مراجع تقلید مجاهد ایران در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری.وی در پانزدهم جمادی الاول 1230 ق در محله درب شاهزاده شیراز به دنیا آمد.
در کودکی پدرش را از دست داد و دائی اش مجدالاشراف سرپرستی او را به عهده گرفت.
پس از فراگیری خوشنویسی در شوال 1236 ق مشغول آموختن ادبیات عرب گردید.
در هشت سالگی از دروس مقدمات فارغ شد در سال 2124 ق به اصفهان رفت و در مدرسه صدر ساکن شد و از محضر شیخ محمدتقی ایوانکی استفاده کرد.
در بیست سالگی به دریافت اجازه اجتهاد نائل گردید.
در 1259 ق به عتبات رفت و در محضر درس بزرگانی چون شیخ حسین کاشف الغطاء و صاحب جواهر حاضر شد.
صاحب جواهر در سفارش نامه ای که برای والی فارسی نوشت ضمن تصریح به اجتهاد وی یادآور شد که خداوند میرزا را برای هدایت مردم و امامت در شهرها و ترویج مذهب شیعه و کفالت آن برگزیده است.
پس از رحلت صاحب جواهر در درس فقه و اصول شیخ اعظم مرتضی انصاری در نجف حاضر شد.
پس از وفات شیخ انصاری در سال 1281 ق عموم شاگردانش میرزای شیرازی را به ریاست و زعامت برگزیدند و میرزا تا پایان عمر مرجعیت مطلق داشت.
میرزا به دلیل کثرت اشتغالات و کوشش فراوان برای سامان بخشیدن به حوزه و تربیت شاگردان فرصت و فراغت تألیف و تصنیف نیافت.
اما در عوض شاگردان عالم و مبرزی تربیت نمود که می توان از: سیدکاظم طباطبایی یزدی، آخوند ملامحمدکاظم خراسانی، حاج شیخ فضل اللّه نوری، سیداسداللّه اصفهانی، سیداسماعیل صدر، میرزامحمدتقی شیرازی، حاج میرزاحسین نوری، حاج رضا همدانی، ملافتحعلی سلطان آبادی، سیدمحمد اصفهانی نام برد.
میرزای شیرازی قبل و بعد از مرجعیت چهار اقدام سیاسی مهم نمود که آثار اجتماعی و سیاسی بزرگی در عراق و ایران داشت: 1ـ عدم ملاقات ناصرالدین شاه در سفر وی به عتبات در منزل محل سکونتش در سال 1287 ق بلکه او را در حرم مطهر امیرمؤمنان (ع) ملاقات کرد 2ـ فرونشاندن آتش فتنه انگلیس برای ایجاد فتنه میان اهل سنت و شیعیان در سامرا و مناطق مجاور آن در سال 1311 ق.
3ـ تحریم تنباکو و ضربه مهلک بر کمپانی انگلیسی رژی در سال 1308 ق.
4ـ عکس العمل شدید در برابر کشتار شیعیان افغانستان در سال 1309 ق.
میرزای شیرازی این عالم مجاهد در اواخر عمر به مرض سل مبتلا شد و سرانجام در شب چهارشنبه 24 شعبان 1312 ق در 82 سالگی در شهر سامرا درگذشت.
جنازه او با حضور علما و انبوه مردم سوگوار از سامرا به نجف اشرف برده شد و در جنب باب طوسی دفن گردید.
(ر.ک: علمای مجاهد نوشته محمدحسن رجبی، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، سال 1382 صفحه 496 تا 498)