موضوع: درگیری مامورین شهربانی گرگان با تظاهرکنندگان
تاریخ سند: 12 آذر 1357
موضوع: درگیری مامورین شهربانی گرگان با تظاهرکنندگان
متن سند:
از: گ 10 تاریخ:12 /9 /1357به: 2 ﻫ 1 شماره: 2331/گ 10
موضوع: درگیری مامورین شهربانی گرگان با تظاهرکنندگان
پیرو 2284/گ 10- 5 /9 /57
در جریان تظاهرات ضد ملی روز 5 /9 /57 گرگان پس از اینکه مامورین پلیس نظر مقامات را دائر به دستور اکید جلوگیری از راه‌پیمایی و تظاهرات و حرکت دسته‌ها در شهر قبلاً به آنان اطلاع می‌دهند در اولین ساعات روز مزبور هم این موضوع را فرماندار و هم رئیس شهربانی به اطلاع روحانیون طراز اول و برگزار کننده تظاهرات می‌رسانند و پس از تجمع افراد در امامزاده عبداله روحانیون می‌خواهند نظر مقامات را به مردم بازگو و آنها را از راه‌پیمایی و تظاهرات منصرف کنند ولی تعداد زیاد جمعیت که در راس آنان جوانان متعصب و روحانیون افراطی قرار داشتند به توجه و تذکر پلیس اهمیت نداده و تعدادی از روحانیون هم که درصدد بودند با جمیعت صحبت و آنها را به داخل امامزاده عبداله هدایت کنند موفق به اجرای این امر نشده و در همین ضمن یکی از روحانیون به نام شیخ صادق ریاضی با وجود مسدود بودن مسیر توسط پلیس آنها را به طرف پلیس هدایت و تحریک به مقابله با پلیس می‌نماید که موجبات درگیری را فراهم می‌نماید البته پلیس بوسیله بلندگو اقدامات اولیه دائر به متفرق نمودن جمعیت را انجام که جمعیت توجه ننموده و به طرف پلیس هجوم که در همان برخورد اولیه در امامزاده عبداله گرگان 6 نفر [کشته] و چون توسط اخلال‌گران در شهر مبادرت به تخریب و آتش‌سوزی زیادی می‌کردند پلیس ضمن گشت زنی مبادرت به تیراندازی نموده که دو نفر و یک نفر دیگر هم در بیمارستان پهلوی گرگان مورد اصابت گلوله واقع که این درگیری اخیر در بیمارستان موجب اعتراض و ارسال تلگرافاتی در این زمینه میگردد. ضمناً در این روز موتور پول شهربانی با 11 خودرو و انبار البسه و یدکی و نیز ساختمان شهرداری1 تعدادی ماشین آتش‌نشانی به آتش کشیده شده و از بین می‌برند.
نظریه یکشنبه: علاوه بر سیدصادق ریاضی که محرک اصلی در هجوم افراد به پلیس در این روز معرفی میگردد شیخ رسول رضایی و سیدحبیب‌اله طاهری از محرکین عمده بوده و در روزهای بعد ضمناً 3 نفر دیگر از مجروحین هم درمی‌گذرند.2
نظریه گ 10 نظریه یکشنبه مورد تایید است. ضمناً هیئتی مرکب از آقایان فرهت و بهنیا و سرهنگ وزیری برای رسیدگی به واقعه پنجم آذر به گرگان وارد و پس از بررسی و بازرسی‌ها و رسیدگی‌های لازم روز 15 /9 /57 گرگان را ترک و به مرکز عزیمت نمودند. ـ
ارسال شود- 16 /9 /57
توضیحات سند:
1. اصل: + و ماشین‌های آتش‌نشانی هم2. از جمله افرادى که به اتهام اقدامات تخریبى در روز پنجم آذر در گرگان دستگیر شدند این افراد بودند: سید باقر حسینى، کارگر 25 ساله ـ عابدین سلمانى ایلوارى، شاگرد شوفر 20 ساله ـ حسین مهرى، دیپلم بیکار 20 ساله ـ سید محمد مدنى دانش‌آموز شبانه هنرستان صنعتى گرگان 19 ساله.