موضوع: روحانیون فعال منطقه
تاریخ سند: 17 فروردین 1357
موضوع: روحانیون فعال منطقه
متن سند:
از: 2ﻫ ب تاریخ : 17 /1 /2537[]به: 2ﻫ1 و312 شماره : 3113 /2ﻫ ب
موضوع: روحانیون فعال منطقه
پیرو 1697 /2ﻫ ب ـ 13 /9 /36
0117
از جمله شخصیت‌های برجسته مذهبی بانفوذ مقتدرانه روحی و اعمال خیرخواهانه فراوان (ساختمان یک پل در کلّه‌بست جاده بابلسر و شرکت در انجمن‌های نیکوکاری) می‌توان روحانی را نام برد. او از طرفداران پر و پا قرص خمینی است و غالب وجوه را نیز به جیب او سرازیر می‌کنند و به واسطه زندگی محقّرانه و پرتقوایش و اندیشه‌های صریح مخالف حکومتش توانسته نظر همه اقشار مردم را به خود معطوف دارد ولی آن‌چنان نیست که بتواند اندیشه‌های نوگرایانه جوانان را به طرف خود جذب بکند، اما محبوب بودنش امری تردیدناپذیر است. دیگر چهره‌ای1 که همانند روحانی از نفوذ معنوی برخوردار نیست و به وسیله مایه علمی و انعطاف و انتقادپذیری کم‌نظیرش در بین روحانیون و نقد و بررسی اندیشه‌های نوین اسلامی (شریعتی) و مطالعه کتب علمای خارجی در زمینه اسلام توانسته است طبقه خاص مذهبی (دانشجویان و محصّلین) را به سوی خود جذب کند. او از علمایی است که در نجف تحصیل کرده و هم اکنون به عنوان جانشین پدرش در مسجد کاظم‌بیک امام جماعت است و به علّت داشتن کتابخانه ملاقات چهره‌های مذهبی... نطفه غالب شورش‌ها در اینجا بسته می‌شود. دیگر رجال روحانی برادران محامدی و برادران قائمی2 (به جز دکتر جامعه‌شناس علی قائمی) و روحانیونی از این دسته به علّت گرایش‌های سنتی قوی و نفی اندیشه‌های نو نتوانسته‌اند در گروه‌های روشنفکر مذهبی نفوذ بکنند و غالب حواریونشان را عوام تشکیل می‌دهند. روحانی بهشتی به وسیله جاذبه‌ی علمی و تدریس علوم دینی در مدرسه صدر بابل توانسته است طلّاب را به پای درس خود بکشاند و اندیشه‌های روشن سیاسی از او شنیده نشده و از دیگر مدرّسین مدرسه صدر روحانی و محمدی است که غالب فعالیت‌های او متمرکز در روستاهای اطراف بابل است. از وعاظ و خطبایی که بر روی منابر با بیان فرازهای افتخارآمیز صدر اسلام می‌خواهد در ضمیر ناخودآگاه مستمعین مقایسه تاریخی به وجود بیاورند (و این تاکتیک غالب خطبا است) و گاه‌گاه نیز برای شیرفهم کردن عوام عقاید ضدحکومتی را به وضوح و صراحت بیان می‌کنند می‌توان روحانی و حجتی و فیروز جائیان را نام برد.
نظریه شنبه: خبر صحت دارد. روحانیونی که به واسطه مایه‌ی علمی نفوذ معنوی و آنجام اعمال نیکوکارانه هریک می‌توانند قشری از مردم را به طرف خود جلب کنند پیشنهاد می‌گردد برای شناسایی چهره‌ها و روابط آنان مسجد را تحت مراقبت کامل گرفته شود.
نظریه یکشنبه: نظریه شنبه مورد تأیید است. روحانی از چهره‌های فعال روحانیون طرفدار خمینی می‌باشد.
نظریه دوشنبه: نظریه یکشنبه مورد تأیید است. نامبردگان در متن خبر به نحوی از انحاء در قشرهای مختلف نفوذ دارند به خصوص طبقه جوان که پذیرش بیشتری در آنان مشاهده شده ضمناً روحانی در چهلّمین روز کشته‌شدگان قم و تبریز در مسجد جامع سخنرانی ایراد نموده و مطالبی برله خمینی عنوان نموده است.
نظریه 2ﻫ ب: نظریه دوشنبه مورد تایید فعلاً میدان عرض اندام و تاخت و تاز برای روحانیون هموار است و شاید اقتضا کند که تصمیمات حادّی نسبت به آنان [اتخاذ شود] طرح تضییقی جهت هریک از آنان لازم است به موقع اعمال گردد.
آقای هودی:
1ـ به عرض برسد در صورت تصویب به مرکز ارسال گردد.
2ـ شیخ روحانی در روز چهلّم حادثه تبریز در مسجد جامع ساری نیز به منبر رفته است دستور مراقبت بیشتر به سازمان بابل داده شود. محتشم ارسال شود بیگدلی 20 /1 /37
توضیحات سند:
1. منظور ساواک بابل، امام جماعت مسجد کاظم‌بیک بابل آیت‌الله شیخ محمّدفاضل استرآبادی است. آیت‌الله شیخ محمّد (محمدتقی) فاضل استرآبادی فرزند آیت‌الله شیخ نجف‌علی درسال 1314 ش در نجف اشرف به دنیا آمد. دروس مقدماتی را نزد پدرش و مدرّسان بزرگ حوزه علمیه بابل همچون سیدمحمّد محقّق بهشتی و حاج شیخ‌محمّدعلی طبرستانی فرا گرفت. سپس راهی کوهستان بهشهر نزد آیت‌الله شیخ محمّد کوهستانی فقیه گرانقدر و عارف زاهد شد و با بهره‌گیری از دانش این عالم ربّانی عازم نجف اشرف گردید و نزد علمای بزرگ نجف همچون محمدتقی‌ایروانی، محبتی لنکرانی، صافی، میرزا باقر زنجانی، حاج سیدمحسن حکیم، حاج سیدمحمود شاهرودی، خویی و امام خمینی تلمذ نمود. ایشان گرچه متولد نجف اشرف است و موطن خانوادگی او هم شهر (نوکنده) می‌باشد، اما به دلیل وجود روحیات دینی و مذهبی مردم شهرستان بابل، بعد از خروج از عتبات عالیات درسال 1354 و در پی اخراج ایرانیان از عراق مانند پدر عالم خود در این شهر رحل اقامت افکند و در شهر بابل درمسجد مرحوم پدرشان یعنی مسجدکاظم‌بیک به اقامه جماعت پرداخت و با ارشاد و تبلیغ خود مردم را هدایت کرد. در دوران درگیری و تظاهرات علیه رژیم گذشته و پیروزی انقلاب اسلامی این مسجد محل تجمّع مردم مسلمان و مبارز این شهرستان بود که کلّیه راهپیمائی‌ها از این مسجد شکل می‌گرفت و ایشان در شکل گیری این مبارزات نقش عمده ای داشت.درسال 1357 که انقلاب اسلامی به اوج خود رسید، ایشان از سوی ساواک بازداشت شد و مورد بازجویی قرار گرفت. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز همواره در خط حضرت امام بوده و تقدیم یک فرزند که در جبهه های حق علیه باطل به شهادت رسید خود گواه حمایت همه جانبه ایشان از امام و انقلاب است. ایشان به عنوان اوّلین نماینده مردم بابل در نخستین دوره مجلس شورای اسلامی انتخاب شد. ایشان تاکنون منشا خدمات علمی و مذهبی بسیاری بوده که یکی از مهّم‌ترین آنها، تاسیس حوزه علمیّه مازندران در روستای سلطان محمّد طاهر بابل (3 کیلومتری شمال شرقی بابل) است که هم اکنون با تربیت صدها طلبه، یکی از مدارس مطلوب و خوب حوزوی در سطح کشور می‌باشد.
بابل سرزمین طلای سبز، محمّد صالح شیرازی (تهران: فکر روز، 1387)، ص 292. خاطرات حجت‌الاسلام شیخ‌محمدفاضل استرآبادی، تدوین محمدرضا احمدی (تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1387) ص 19 و 20 . محمد‌صالح طبری پیشین. اسناد ساواک. پرونده انفرادی
2. الف. حجت‌الاسلام شیخ محمّدحسن (هادی) قائمی امیری فرزند نصرالله در 1312 ش در امیرکلای بابل متولد شد. در دوران کودکی چون از وجود پدر عالمش محروم بود، درس و قرآن را نزد مادرش (که دختر عالم جلیل‌القدر شیخ الفقها محمّد رفیع محمدی امیری مازندرانی بود) آموخت. از 14 سالگی تحصیلات مقدماتی را نزد حاج سیدمحمّد محقّق بهشتی که از (اکابر علمای بابل بود)، آغاز کرد. در 1330 ش عازم شهر چالوس شد و به مدت یک سال در حوزه این شهر به فراگیری علوم اسلامی مبادرت ورزید، و از سال 1331 ش رهسپار شهر قم شد که در مدّت 11 سال اقامت در قم، نزد شیخ‌مصطفی اعتمادی تبریزی، حسین نوری همدانی، میرزا علی مشکینی، سلطانی بروجردی و درس خارج را در محضر حضرات آیات بروجردی (ره)، امام خمینی (ره)، شیخ محمّد فکور یزدی، رازی تبریزی و منتظری تلمّذ کرد. پس از پایان تحصیلات حوزوی، به مدت دو سال در یکی از مساجد تهران عهده دار امامت مسجد بود، و پس از مراجعت به بابل از سوی آیت‌الله روحانی اداره مدرسه علمیّه صدر اعظم به او واگذار شد، که چند سالی در این مدرسه فعالیت داشت. آقای قائمی امامت جماعت مسجد اجابن بابل را نیز عهده‌دار بود. (بابل سرزمین طلای سبز، محمّد صالح طبری (تهران، فکر روز، 1387) ص 298 و ص 299 و براساس گزارش شهربانی مازندران به شهربانی کلِّ کشور در 5 /12 /1355 وی از طرفداران امام خمینی(ره) معرفی گردید. اسناد ساواک، پرونده‌های انفرادی.
ب. دکتر علی قائمی امیری فرزند نصرالله در سال 1316 در امیرکلای بابل به دنیا آمد. وی نویسنده آثار روانشناسی و تربیتی است. تحصیلاتش را تا سطح دکترای روانشناسی و امور تربیتی ادامه داد و آثار متعدّدی در زمینه تربیت کودک و مسائل تربیتی خانواده از نظر اسلام منتشر کرده است. از آثار اوست: خانواده وتربیت کودک، نقش مادر در تربیت خانواده و مسائل نوجوان و جوان (چند جلد)، جوان و لغزش‌های سیاسی، خانواده و دشواری‌های کودکان، تشکیل خانواده در اسلام و پرورش مذهبی کودکان. بابل شهر بهار نارنج، گروه مولفان (تهران: نشر چشمه، چاپ اول، زمستان 1379)، ص 245.
ج. شیخ محمّد حسین قائمی، زندگینامه وی در سند 24 /11 /56 آمده است.
د. محسن قائمی امیری فرزند نصرالله در سال 1318 در بابل به دنیا آمد. وی قبل از انقلاب آموزگار دبستان برهان در تهران بود.