نمایندگی ثابت رومانی در یونسکو
تاریخ سند: 9 آذر 1347
نمایندگی ثابت رومانی در یونسکو
متن سند:
[از:] کمیسیون ملی یونسکو در ایران تاریخ:9 /9 /1347[به:] نخست‌وزیری شماره: 35762
نمایندگی ثابت رومانی در یونسکو و کمیسیون ملی یونسکو در آن کشور برای شرکت در کنفرانس کارشناسان راجع به مسائل آموزشی و فرهنگی و اجتماعی جوانان که از 10 تا 17 دسامبر 1968 با کمک یونسکو در بخارست پایتخت رومانی تشکیل خواهد شد از آقای احسان نراقی استاد دانشگاه تهران دعوت کرده‌اند. این دعوت با عنوان شخصی و به لحاظ تخصص ایشان در جامعه‌شناسی به عمل آمده و مخارج اقامت و مسافرت ایشان از جانب کمیسیون ملی یونسکو در رومانی پرداخت خواهد شد. با ارسال رونوشت نامه شماره 15944 /9 مورخ 27 /8 /47 وزارت امورخارجه مستدعی است مقرر فرمایند ضمن تصویب مسافرت ایشان نسبت به صدور گذرنامه آقای احسان نراقی اقدام لازم معمول گردد.1
با احترامات دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران. فریدون اردلان2
توضیحات سند:
1. رونوشت این نامه، توسط هادی هدایتی که در این موقع وزیر مشاور بود، طی نامه‌‌ی شماره 4 /4340- 13 /9 /47 با محتوای درخواست نظریه، برای نعمت الله نصیری، ریاست ساواک، ارسال گردیده است.2. فریدون اردلان: فرزند عبدالحسین، در سال 1303 ش در تربت حیدریه به دنیا آمد. پدرش اهل سنندج و کارمند وزارت دارای بود. تحصیلات ابتدایی را تا کلاس پنجم در مشهد بود و علی رغم آنکه به علت مأموریت‌های شغلی پدرش، به طور متناوب در مشهد و تهران اقامت داشت، در سال 1316ش در تهران ساکن شد و پس از آن به ساری رفت و پایان دوره‌‌ی سیکل اول را در آنجا بود و باز به تهران بازگشت و از دبیرستان دارالفنون دیپلم گرفت. در مهرماه سال 1324ش در آموزش و پرورش استخدام شد و به عنوان معلم به تدریس پرداخت و زمانی هم در اداره کل کارگزینی، مدیر شعبه آموزگاران بود. در سال 1326 از دانشگاه تهران لیسانس قضائی گرفت و در همین ایام با حزب توده مرتبط شد. در سال 1327 به علت ارتباط با حزب توده و داشتن مسئولیت فراکسیون فرهنگی حزب در آموزش و پرورش منتظر خدمت گردید. در خرداد ماه سال 1331 به دبیرخانه‌‌ی یونسکو انتقال یافت. پس از کودتای 28 مرداد سال 1332ش، از طرف حزب توده، مدیر تشکیلات حزبی در آموزش و پرورش شد و در حوزه‌ای که احسان طبری سخنگوی آن بود شرکت داشت. در سال 1333ش در روزنامه‌های رسمی، از حزب توده اعلام انزجار نمود، ولی در سال 1334 به همین اتهام دستگیر شد که بلافاصله آزاد و در ذیل برگه‌‌ی آزادی او نوشته شد: « این شخص دستگیر شده ولی بنا به دستور ستاد ارتش بلافاصله آزاد گردید. گویا ارتباط مستقیم دارد.»
در سال 1335 با حسن علوی‌کیا که تشکیلات توده‌ای‌های نفوذی را اداره می‌کرد، ارتباط گرفت تا تحت نظر او با حزب توده ارتباط داشته باشد.
فریدون اردلان از نزدیکان علی اصغر حکمت نیز بود و همواره از سوی او حمایت می‌شد، که حضور وی در دبیرخانه یونسکو نیز ناشی از همین حمایت‌ها بود. پیچیدگی ارتباط وی با تشکیلات حزب توده به میزانی بود که در سال 1339ش، علوی کیا او را « آدم حقه‌بازی » معرفی کرد.
فریدون اردلان در سال 1340ش، معاون دبیرکل یونسکو بود و در همین ایام نیز برای ادامه‌‌ی تحصیل به فرانسه رفت و در رشته حقوق بین الملل در دانشگاه پاریس تحصیل کرد و پس از بازگشت به ایران در سال 1342، علی رغم مخالفت ساواک! به عنوان دبیرکل یونسکو منصوب شد. در سال 1343 با حضور وی در وزارت خارجه مخالفت شد و در سال 1347 ش با انتقال دبیرخانه یونسکو به وزارت علوم، ایشان نیز به وزارت علوم رفت.
فریدون اردلان تا پایان عمر حکومت پهلوی در این جایگاه قرار داشت و در سال 1350 نشان درجه 4 همایون گرفت و در سال 1354 نیز از طرف علی اصغر حکمت برای اخذ نشان درجه 2 معرفی گردید.
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی)