موضوع: شیخ محمدتقی فلسفی و شیخ جعفر شجونی واعظ
تاریخ سند: 4 مرداد 1356
موضوع: شیخ محمدتقی فلسفی و شیخ جعفر شجونی واعظ
متن سند:
از: ﻫ ز تاریخ: 4 /5 /2536[1356] 13560504به: 312 شماره: 4846/ ﻫ ز
موضوع: شیخ محمدتقی فلسفی و شیخ جعفر شجونی واعظ
در ساعت 0945 روز 3 /5 /36 شیخ محمدتقی فلسفی و شیخ جعفر شجونی و انصاری واعظ به دعوت آیت‌الهی معمم و مدرس دانشکده الهیات تهران که اصلاً از اهالی زرند می‌باشد به زرند مسافرت و مستقیماً به منزل نامبرده وارد شده‌اند و در آغاز ورود شیخ غلامحسین فلاح واعظ افراطی ضمن خوش‌آمدگویی اظهار داشته جناب آقای فلسفی مردم هنوز بیانات گهربار شما را از یاد نبرده‌اند و هر زمان که سخنان شما را به یاد بیاورند قلبشان روشن می‌گردد و شما با مسافرت خود به زرند اهالی این شهرستان را خوشحال و قرین مباهات کرده‌اید و فلسفی در پاسخ اظهار داشته این همه لطفی که به من شده و می‌شود چیزی نیست جز محبت به سیدالشهداء علیه‌السلام در همین جلسه از شیخ جعفر شجونی واعظ سئوال شده شما به منبر خواهید رفت شجونی جواب داده نمی‌گذارند چون ما گویندگان حقایقیم و به قول روزنامه توفیق1 در این مملکت هر کس حرف حق بزند شناسنامه‌اش باطل خواهد شد.
نظریه یکشنبه. خبر صحت دارد و در مورد مراقبت بیشتر از محمدتقی فلسفی واعظ و شیخ شجونی و همراهان نامبردگان و نیز مرتطبتین آنان در طول اقامتشان در منطقه به منابع و عوامل مربوطه آموزش‌های لازم داده شده است. کیان
نظریه ﻫ ز ـ خبر و نظریه یکشنبه مورد تأیید است و بهره مراقبت‌های معموله مستمراً به [ناخوانا]2
نظریه یکشنبه 8 ﻫ : نظریه ﻫ ز مورد تأیید است. مؤلف
نظریه سه‌شنبه: نظریه یکشنبه صحت دارد. آسای
نظریه چهارشنبه: نظریه سه‌شنبه مورد تأیید است. یگانه.
نظریه 8 ﻫ : نظریه چهارشنبه تأیید می‌گردد %
محترماً در صورت تصویب به مرکز ارسال گردد.
توضیحات سند:
1. مجله توفیق: نشریه و هفته نامه‌ای فکاهی و سیاسی با نیم قرن فعالیت از سال 1301 تا 1350 هجری شمسی که بنیان‌گذار و صاحب امتیاز و اولین مدیر آن مرحوم حسین توفیق بود. توفیق در اوایل این دوره، نشریه‌ای جدی بود. مطالبی در مورد مسایل دینی، اخلاقی و ادبی و گاه فکاهی نیز در آن چاپ می‌شد. از اواسط سال پنجم، با کسب امتیاز چاپ کاریکاتور در آن، بیشتر صورت فکاهی گرفت و پس از مدتی کاملاً ادبی شد. طی شش سال فعالیت ادبی، مطالب توفیق منظوم بود. در صفحه نخست، ستون ثابتی با عنوان «شادروان فتحعلی خان صبا» مشتمل بر اشعار وی و آثاری از حسین توفیق نیز در این صفحه چاپ می‌شد و مسابقه ادبی نیز برگزار می‌گردید. از اوایل سال 1317 شمسی، توفیق دوباره به صورت فکاهی درآمد و مسئله ازدواج و تشویق جوانان به آن، از مضامین اصلی آن بود. تقارن نخستین دوره توفیق با حاکمیت رضاشاه پهلوی (1304 ـ 1320 شمسی)، سبب شد که مطالب نشریه با سانسور همراه شود، اما در دوره‌های بعد این مشکل وجود نداشت. توفیق در این دوره بیشتر به مسایل اخلاقی و اجتماعی می‌پرداخت و از این‌رو بدون وقفه منتشر می‌شد. پس از مرگ حسین توفیق مجله مزبور با مدیریت فرزندش محمدعلی توفیق آغاز شد و تا کودتای آمریکایی انگلیسی 28 مرداد سال 1332 شمسی ادامه یافت. این دوره خصوصاً پس از شهریور سال 1320 شمسی، با حاکمیت فضای باز سیاسی و رهایی مطبوعات از اختناق همراه بود از این‌رو مطالب توفیق همانند اغلب جراید سیاسی و انتقادی شد اما به صورت فکاهی.از موضوع‌های همیشگی توفیق، ارائه چهره نادان و عقب افتاده از نمایندگان مجلس بود که مجلس را نهادی سخیف معرفی می‌کرد. نخست‌وزیران نیز دستمایه اصلی کاریکاتورهای توفیق بودند. توفیق از درج آگهی‌های دولتی امتناع می‌کرد ضمن آن که هر آگهی غیر دولتی را نیز چاپ نمی‌کرد. از همکاران توفیق که بیشتر آنان با نام مستعار فعالیت می‌کردند، می‌توان به این افراد اشاره کرد: رضا ابهری (کبوتر قاصد)، غلامرضا کیانی (اجل معلق)، پرویز نامدار (اردک میرزا)، عباس فرات (ابن‌جنی)، حسین حسینی (خروس اخته)، عمران صلاحی (بچه جوادیه، زرشک، ابوطیاره) کیومرث صابری فومنی، پرویز کرمانی، ابوالقاسم حالت، پرویز خطیبی، یوسف خسروپور، حسین فرزام بهبودی.
گفته می‌شود تعطیلی توفیق به دستور مستقیم شاه بود و آن نیز به علت خشم شاه از کاریکاتوری بود که ایران را به شکل گورستانی از اشباح ترسیم کرده بود. هر چند اهمیت توفیق چنان بود که هویدا بدون اجازه شاه آن را توقیف نمی‌کرد ولی در حقیقت علت اصلی تعطیلی توفیق هم‌سو نبودن شیوه آن با سیاست‌های حکومتی و انتقادهای روزافزون از دستگاه حاکم بود. پس از گذشت چند ماه از تعطیلی توفیق، شماره‌هایی از آن مخفیانه منتشر شد که موجب خشم شاه و بازخواست مسئولان گردید. به رغم ارسال نسخه‌هایی از آن به مراجع قانونی و کتابخانه‌های رسمی، در مهر 1351 با استناد به تبصره دو، ماده پنج قانون مطبوعات که تصریح می‌کرد: اگر روزنامه‌ای تا یک سال منتشر نشود امتیازش لغو می‌شود، امتیاز توفیق لغو شد و چاپخانه آن نیز تعطیل گردید. توفیق در ضمن فعالیت مطبوعاتیش چهارده نوع کتاب، از جمله توفیق فکاهی ماهانه و سالنامه فکاهی توفیق و آلبوم توفیق را نیز منتشر می‌کرد. علی شریعتی طنزها و شیوه آن را ستوده است، دکتر محمد مصدق از آن به عنوان بهترین مجله یاد کرده و محمدعلی جمال‌زاده نیز آن را در حکم آیینه‌ای دانسته که در آن چهره عامیانه معشوقه‌اش (زبان فارسی) را می‌یابد.
2. در پاسخ به این گزارش آمده است:
از: ﻫ ز تاریخ: 5 /5 /2536[1356]
به: 312 شماره: 4853/ ﻫ ز
موضوع: مسافرت فلسفی و شجونی واعظ به شهر زرند
پیرو 4846/ ﻫ ـ 4 /5 /36
دو تن وعاظ نامبرده در معیت واعظ دیگری از قم به نام انصاری در جریان مسافرت خود به استان کرمان روز 3 /5 /36 به دعوت محمدرضا آیت‌الهی معمم و مدرس دانشکده الهیات تهران به زرند وارد و مورد استقبال نامبرده و اطرافیان او قرار گرفته و روز اول را در منزل مشارالیه اقامت و بامداد روز 4 /5 /36 جهت گردش و استراحت به روستای اسفند در 40 کیلومتری غرب زرند رفته و میهمان در باغ فردی به نام جعفرزاده که فخار است بوده‌اند و روز بعد (5 /5 /36) برای همین منظور به روستای درتنگل ده کیلومتری شرق زرند میهمان حسین علیزاده بوده و قرار است در مراجعت به زرند روز 6 /5 /36 به دعوت برادران نظری (محمد و اکبر) به رفسنجان عزیمت و دو روز میهمان نامبردگان بوده و سپس روز شنبه 8 /5 /36 به کرمان عزیمت شب را در این محل اقامت و روز بعد 9 /5 /36 با هواپیما به تهران مراجعت نمایند.
نظریه شنبه. ضمن سئوالات و مسائل و احکام مذهبی که بعضاً توسط افرادی در برخود با فلسفی از مشارالیه به عمل می‌آمده است نامبرده سعی داشت جانب حزم و احتیاط را رعایت و از دادن پاسخ‌های صریح طفره رفته که جای ادامه بحث باقی نماند.
نظریه یکشنبه. صحت خبر مورد تأیید است. کیان
نظریه ﻫ ز ـ گزارش خبر تأیید می‌گردد.
حسین علیزاده
فتوکپی 3 نسخه