تاریخ سند: 5 دی 1357
خلاصه اطلاعاتی شماره 109
متن سند:
خلاصه اطلاعاتی شماره 109
مدت دوره از ساعت 0600 . 4 /10 /1357 الی 600 . 5 /10 /1357
دستور انهدام . پس از بهرهبرداری معدوم نمائید.
1. فعالیت روحانیون . دانشگاهیان . فرهنگیان . متفرقه .
الف . روحانیون .
1. آیتالله مرعشی در تاریخ 3 /10 /1357 هنگام بازگشت از بهشت رضا اظهار داشته که به دستور آیتالله خمینی، ریختن خون ارتشیان حلال است1 و از مردم خواسته برای روز 5 /10 /1357 سلاح سرد و گرم با خود حمل نمایند.
2. آیتالله شیرازی دستور داده بود کمبود نفت موجود را با قطع درختان شهر و استفاده از آنها جبران نمایند که تعدادی از عناصر اخلالگر اکثر درختان میدان شاه را سوزاندهاند.
3. اعلامیهای از طرف آیات قمی و شیرازی به تاریخ 3 /10 /1357 در شهر مشهد منتشر که در آن واقعه روز 2 /10 /1357 را محکوم و اضافه گردیده که در این حادثه 10 کشته و 60 زخمی به جا گذارده شده است و در آن از فرماندار نظامی خواسته شده هرچه زودتر شهر مقدس مشهد را ترک نماید. همچنین روزهای 4 و 5 /10 /1357 را تعطیل عمومی اعلام نموده است.
4. آقایان هاشمی نژاد، خامنهای و فرزانه2 که از مخالفین سرسخت و گردانندگان تظاهرات و عملیات آشوبگرانه میباشند از تاریخ 4 /10 /1357 در مسجد فاطمیه میلان 19 عدل پهلوی سخنرانی مضره مینمایند.
ب . دانشگاهیان و فرهنگیان .
1. برابر اطلاع، در تاریخ 3 /10 /1357 جسد دو نفر درجهدار مقتول توسط اخلالگران در داخل بیمارستان شاهرضا روی اتومبیل قرار داده شده و در محوطه بیمارستان میچرخاندهاند. ضمناً لباس سرپاسبان یکم شهید کاتبپور را عدهای در میدان شاه به منظور تحریک مردم برعلیه نیروهای نظامی و انتظامی سر چوب نموده و به نمایش گذارده بودند.
2. از طرف دانشگاهیان برگهای اعانهای که با مبالغ مختلف از 50 تا 5000 ریال است به منظور کمک و پشتیبانی از اعتصاب کارکنان شرکت نفت ملی ایران چاپ و به مردم فروخته شد که به قرار اطلاع مبالغ هنگفتی از این طریق جمعآوری گردیده است.
3. کارمندان دادگستری از تاریخ 4 /10 /1357 به مدت یک هفته تحصن نمودهاند.
4. عناصر اخلالگر گروههای سهگانهای به شرح زیر تشکیل دادهاند:
الف . گروه ضربت، جهت کارهای اجرائی
ب . گروه انتشار اخبار، به منظور چاپ و پخش خبر و جمعآوری پول
پ . کمیته 7 نفری، به منظور اخذ تصمیم صدور دستورات به گروه ضربت
محل تجمع این عده جهت سخنرانی در دبیرستان اقبال احمدآباد میباشد.
پ . متفرقه .
1. 90% مغازهها در سراسر شهر به منظور اعلام همبستگی بسته بودند.
2. برابر گزارش مسئول گورستان بهشت رضا در روز 3 /10 /1357 تعداد 9 جنازه توسط مخالفین به بهشت رضا حمل و توسط خود آنان دفن گردیده است.
3. در ساعت 0930 روز 4 /10 /1357 جنازه 3 نفر توسط عناصر آشوبگر از بیمارستان شاهرضا تشییع که 2 نفر آنان به خواجهربیع و نفر سوم به قریه عنبران در حوالی مشهد حمل گردیدند.
4. در مورخه 3 /10 /1357 سر درب مسجد قریه جاغرق از توابع مشهد توسط عناصر اخلالگر به آتش کشیده شد که در نتیجه آیاتی از قرآن که در سر درب مسجد نوشته شده بود سوخته و دود زده شده است.
5. به انگیزه حوادث روزهای گذشته در تاریخ 4 /10 /1357 رفت و آمدهای اتومبیلهای نیروهای مسلح در سطح شهر با اشکال انجام میگرفت در نتیجه به منظور رساندن غذا به زندان نسوان با مشکلاتی روبرو گردید.
6. عناصر اخلالگر به هنگام عزیمت به آبادی جاغرق در مسیر راه خود آسیبهائی به بنای یادبود فلکه آریامهر وارد ساختند.
7. عدهای از عناصر اخلالگر به سرپرستی موسی پیکردار به اداره بهداری و بهزیستی و اداره ریشهکنی مالاریا وارد و مبادرت به پائین آوردن عکسهای کد 66 را نمودهاند.
8. تعدادی اوراق مضره که از طرف بخشهای مارکسیستی، لنینیستی مجاهدین خلق ایران منتشر گردیده تحت عناوین (افراد ارتش را دیوار چین از خلق جدا نمیسازد، سربازان، درجهداران، افسران شرافتمند. برادر ارتشی. دفاع از آب و خاک یا دفاع از منافع کثیفی جهانخواران... و رژیم غارتگر ...) روی دیوار توالتهای سربازخانه شماره 5 گذارده شده بود.
2. تظاهرات .
الف . در ساعت 1240 عناصر آشوبطلب و اخلالگر با 20 تا 30 دستگاه اتوبوس و 20 تا 30 دستگاه کامیون ضمن عبور از جلو کلانتری 5 شعار مضره میدادند.
ب . در بعضی از نقاط شهر تظاهراتی توسط مخالفین و عناصر آشوبگر انجام گرفته است.
3. نتیجه .
الف . بیمارستانهای شهناز و شاهرضا هم چنان پایگاهی برای فعالیت عناصر مخالف و اخلالگر بوده و مجالس سخنرانیهای مضره در آن برپا شده است.
ب . حوادثی که منجر به درگیری نیروهای فرمانداری نظامی گردد رخ نداده است.
پ . منازل آیات شیرازی و قمی و مرعشی کماکان مرکز تجمع مردم و انجام سخنرانی مضره بوده است.
ت . در تعدادی مساجد و مسجد گوهرشاد توسط مخالفین سخنرانیهای مضره انجام گرفته است.
ث . مشکل کمبود نفت و اجتماع مردم در جایگاههای فروش کماکان در سطح شهر وجود دارد.
فرماندار نظامی مشهد و حومه . سرتیپ علی اکبر یزدجردی3
از طرف سرتیپ ...
گیرندگان.
1. تیمسار فرماندهی ن ز ش جهت استحضار
2. ت . ف . ناحیه ژ
3. ت . ر . شهربانی
4. ت . ر . ساواک
5. ت . ف . تأمین شهر
6. ر . ر 3. ف ن
7. ف . ضا وا به ف ن
8. ف . گ ا ن وابسته به ل 77
توضیحات سند:
1. در هیچ یک از اعلامیهها، بیانیهها و سخنرانیهای حضرت امام (ره) این مطلب بیان نشده است.
2. حجتالاسلام محمدباقر فرزانه متولد روستای بیمرغ شهرستان گناباد از جمله روحانیون انقلابی بود که در جریان مبارزات خود توسط ساواک دستگیر و زندانی شد. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مناصبی چون امامت جمعه موقت مشهد، ریاست دانشگاه علوم اسلامی رضوی و عضویت در شورای عالی حوزه علمیه خراسان با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی انجام وظیفه کرد.
3. سرتیپ علیاکبر یزدجردی فرزند محمدعلی سومین فرماندار نظامی مشهد بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی دستگیر و در روز 14 اسفند سال 1357ش اعدام شد.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 20 صفحه 365