تاریخ سند: 3 اردیبهشت 1357
سازمان اطلاعات و امنیت قم
متن سند:
شماره: 203/ ﻫ 21 تاریخ: 3 /2 /2537[1357] 13570203
از: سازمان اطلاعات و امنیت قم
به: 312
برابر اعلام رئیس دادگستری شهرستان قم و به استناد دستور وزیر دادگستری چون خلاصهای از سوابق اتهامی محکومشدگان در کمیسیون امنیت اجتماعی مورخه 15 /9 /36 و 21 /10 /36 به شرح اسامی زیر مورد نیاز قضات دادگاه استان مرکز میباشد و مراتب تلفنی به عرض مدیریت کل اداره سوم رسید فرمودند بخش خلاصهای از سوابق نامبردگان را تهیه و به عرض مدیریت کل برسانند.1
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت قم . معینی
1. شیخ عبدالرحیم ربانی شیرازی فرزند بمانعلی
2. شیخ محمدصادق صادقی گیوی معروف به خلخالی2 فرزند یدالله
3. شیخ عبدالمجید معادیخواه3 فرزند حسن
4. شیخ محمدمهدی ربانی رانکوهی4 فرزند ابوالمکارم
5. شیخ محمدجواد حجتی کرمانی فرزند عبدالحسین
6. شیخ مرتضی فهیم فرزند غلامرضا
7. شیخ محمد یزدی فرزند علی
8. شیخ ناصر مکارم شیرازی فرزند علیمحمد
9. شیخ حسین نوری همدانی فرزند ابراهیم
10. شیخ محمدعلی گرامی فرزند عباس
11. حاجقاسم دخیلی فرزند حسن
12. غلامحسین خردمند فرزند مهدی
13. حسین سلیمانی فرزند رضا
14. شیخ ابوالقاسم خزئلی[خزعلی] فرزند غلامرضا (متواری)
15. شیخ حسن صانعی فرزند محمدعلی (متواری)
گوینده. تهرانی
گیرنده. امینزاده
ساعت . 1055
آقای مجتبوی ـ فوری. تهیه و پس از تصویب ارسال شود. 33 /2 /37
توضیحات سند:
1. این خلاصه پرونده در پنج صفحه تهیه گردید که ردیف نهم آن در صفحه سوم، درباره آیتالله شیخ حسین نوری همدانی آمده است: «نامبرده بالا یکی از روحانیون افراطی و ناراحت شهرستان قم و ممنوعالمنبر میباشد که طبق رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان قم در تاریخ 21 /10 /36 به اتهام تحریک مردم به انجام تظاهرات و اخلال در نظم عمومی به سه سال اقامت اجباری در شهرستان خلخال محکوم گردیده است. لکن طبق پیشنهاد سازمان اطلاعات و امنیت آذربایجان شرقی و در اجرای اوامر صادره، محل اقامت اجباری مشارالیه از شهرستان خلخال به شهرستان سقز تغییر یافته است.»
که پرویز ثابتی در ذیل این گزارش نوشته است: «به نحوی که خلاصه سابقه نوشته شده به درد دادگاه نمیخورد زیرا دادگاه میخواهد بداند این شخص چه نوع اخلال نظم کرده است. سابقه محکومیتهای قبلی و یا سوابق تبعید قبلی نمیتواند قابل استفاده باشد. وزیر دادگستری میگفت مسائل حل شده است و همه موارد را دادگاه استان تأیید خواهد کرد. اگر باز هم لازم بود مذاکره کنید بگویم چگونه باید سابقه تهیه کنید. ثابتی 5 /2 /37 » بخش ضمائم و پس از آن، دستور پرویز ثابتی طی شماره 1263 /312- 5 /2 /37 به این شرح برای ساواک قم فرستاده شد: « با وزیر دادگستری مذاکره و مسائل حل شده و همه موارد را دادگاه استان تأیید خواهد کرد. چنانچه باز هم لازم بود اقدام لازم به عمل خواهد آمد.» بخش ضمائم
2. آیتالله محمدصادق خلخالی، فرزند یدالله در سال 1305 ﻫ ش در گیوى از توابع خلخال در خانواده مذهبى دیده به جهان گشود. تحصیلات آغازین خود را در زادگاهش شروع کرد. پس از اخذ ششم ابتدایى جهت تحصیل علوم حوزوى به اردبیل رفت و در مدرسه حاج ملاابراهیم مشغول تحصیلات دینى شد. امثله تا صمدیه را در آنجا، به مدت یک سال خواند. آنگاه به دستور پدرش، راهى حوزه علمیه قم شد و درسهاى حوزوى را از کتاب سیوطى آغاز کرد و مطول، مغنى، معالم، حاشیه و قوانین را تا آخر خواند. او از همان زمان ورود، با شهید مصطفى خمینى آشنا و هم بحث شد. بعد از تکمیل تحصیلات سطوح مقدماتى و عالى و فلسفه، به درس خارج پرداخت. اساتید برجسته وى عبارتند از حجج اسلام و آیات عظام آقایان: عباسعلى نجف آبادى، شیخ على پناه اشتهاردى، عبدالجواد اصفهانى، مجاهد تبریزى، حجت، بروجردى، علامه طباطبایى و امام خمینى(ره).وى مىگوید: « به مدت 14 سال در درس امام خمینى شرکت جسته و اصول را دو دوره و نیم و فقه را از اول طهارت تا حدود و سپس مکاسب بیع را خواندم.» فعالیتهاى سیاسى آقاى خلخالى به دوران فدائیان اسلام باز مىگردد. وى در همان سالِ تبعید امام(ره)، مجدداً به زندان افتاد. بعد از آزادى، یک سال به انارک یزد و دو سال به رودبار تبعید شد. او بعد از پایان سالهاى تبعید تا شهادت آقامصطفى، در افشاى جنایات حکومت پهلوى سهم به سزایى داشت، بارها از طرف حکومت شاه به شهرهاى مختلفى به قرار زیر تبعید شد: چهار ماه به رفسنجان، دو ماه به لار فارس، چهار ماه به بانه و چهار ماه به بندر لنگه. پس از آن که امام به فرانسه هجرت کرد، وى نیز به آنجا رفت و بیست روز در نوفل لوشاتو ماند. پس از پیروزى انقلاب اسلامى، بنا به فرمان حضرت امام(ره) محاکمه سران طاغوت را به عهده گرفت و در مشاغل و سمتهایى چون: حاکم شرع دادگاههاى انقلاب اسلامى(خوزستان)، سرپرست کمیته مبارزه با مواد مخدر، نماینده مردم قم در مجلس شوراى اسلامى دوره اول و دوم، نماینده مردم استان تهران در مجلس خبرگان انجام وظیفه کرد. وى همچنین کتابهایى در ابواب مختلف فقه منتشر کرد و چندین اثر عرفانى و تاریخى هم به رشته تحریر درآوردهاند. یکى از جالبترین آثار وى خاطرات اوست که ماجراى اعدام سران رژیم پهلوى را فاش کرده است. آیتالله خلخالى در سال 1382 دار فانى را وداع گفت.
3. حجتالاسلام عبدالمجید معادیخواه، فرزند حسین در سال 1326 ﻫ ش در قم متولد شد. پس از طی تحصیلات دوره ابتدایى و متوسطه، آموزش علوم اسلامى را پى گرفت. از محضر اساتید توانایى چون آقایان مصطفى اعتمادى، حسین شبزندهدار، غلامرضا صلواتى، محسن دوزدوزانى، عبدالله جوادى آملى، محمدفاضل لنکرانى، مکارم شیرازى، علامه طباطبایی بهرهمند شد. مبارزات او با رژیم پهلوى از سال 1341 و آغاز قیام امام خمینى(ره) شروع و تا سال 1357 چندین بار دستگیر شد و در زندان یا تبعید به سر برد. پس از پیروزى انقلاب اسلامى در دادگاههاى انقلاب اسلامى و شوراى هماهنگى تبلیغات اسلامى مسئولیت داشت. وى در اولین دوره انتخابات مجلس شوراى اسلامى به نمایندگى از مردم تهران راهى مجلس شد و مدتى نیز وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامى بود. پس از تأسیس بنیاد تاریخ انقلاب اسلامى وى مدیرعامل این بنیاد شد.
4. آیتالله محمدمهدى ربانى املشى، فرزند ابوالمکارم در سال 1313 ﻫ ش در قم متولد شد. پنج ساله بود که پا به مکتب گذاشت و پس از دوسال به مدرسه ابتدایى رفت. پس از پایان تحصیلات ابتدایى، وارد حوزه علمیه شد و به مدت 25 سال از محضر آیات عظام بروجردى، منتظرى، محقق داماد، حائرى و امام خمینى(ره) بهره برد. وى فعالیتهاى سیاسى خود را در حوزه علمیه قم آغاز نمود و در جریان نهضت انقلابى امام خمینی(ره) در سال 42 به یارى ایشان پرداخت. به علت همین فعالیتهاى سیاسى چند بار راهى زندان و دو بار به مدت شش سال تبعید گشت تا اینکه در زمان اوجگیرى انقلاب، از تبعید و زندان آزاد شد. پس از پیروزى انقلاب اسلامى در سمتهایى همچون نمایندگى مجلس خبرگان قانون اساسى از استان گیلان، ریاست شعبه اول دادگاه عالى، عضویت در ستاد انقلاب فرهنگى، عضویت در شوراى عالى قضایى، دادستانى کل کشور، عضویت در شوراى نگهبان، عضویت در مجلس خبرگان رهبرى از استان خراسان و عضویت در هیأت رئیسه این مجلس، نائب رئیس مجلس شوراى اسلامى در دوره دوم، عضویت در شوراى داورى، شوراى مرکزى و شوراى فقهاى حزب جمهورى اسلامى فعالیت داشت. آیتالله محمدمهدى ربانى املشى در 17 تیرماه سال 1364 در سن 51 سالگى دار فانى را وداع گفت و در جوار حضرت فاطمه معصومه(س) آرمید.
یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب بیست و یکم، آیتالله محمدمهدی ربانی املشی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1380
منبع:
کتاب
آیتالله العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک صفحه 386