تاریخ سند: 13 اسفند 1336
چند مورد اطلاعی جهت استحضار و اقدام تیمسار ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران
متن سند:
تاریخ: 13 /12 /1336
چند مورد اطلاعی جهت استحضار و اقدام تیمسار ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران
1. درباره فرماندهان خارج از مرکز میگویند هر گاه تغییراتی در پستهای آنان بشود، کلیه دستهبندیهای داخلی روشن میگردد؛ خاصه درباره سرلشکر ورهرام گفتگو زیاد است، که دسته ترکها بیشتر مورد توجه آن سپاه میباشند. ضمناً دستهجات دیگری به نام وابسته به افسران دیگر و ستادهای مختلف در آن سپاه، بین افسران گفتگو هست.
درباره سپاه خراسان میگویند بین فرمانده سپاه و فرمانده لشگر توافقی نیست و سوءروابط مشهود بین دو افسر عالیمقام ارتش در آن ناحیه میباشد و چون این مورد درباره افسران دیگر تولید اشکال نموده، در صورت استقرار رأی عالی، در این موضوعات توجهی بشود. چه میگویند فرمانده لشگر وابستگی و سوابقی با احزاب دارد و فرمانده سپاه خود را وابسته به ستاد کل میداند. مسافر وارد از خراسان میگوید کلیه عناصر سپاه، [به] طریقی تقسیم شدهاند که مستقیماً با فرمانده لشگر سروکار دارند و فرمانده سپاه، عناصر مختلف مستقیم در دستش نیست و این مورد هم نیز یکی از علل اختلاف میباشد.
درباره قسمتهای خوزستان نیز میگویند سازمان اطلاعاتی در شرکت نفت1 مرکب از یک افسر و چند مأمور در آبادان میباشد که با قسمتهای نظامی تبعیت ندارند و با شرکت نفت2 و سازمان رکن 2 ارتش بستگی داشته، در حال حاضر این سازمان چنانچه از اداره دوم گذاشته شود و از کلیه سازمانهای دیگر جدا شود، هم از جهت اطلاع و هم از جهت وضعیتهایی که بین ادارات مختلفه ایجاد شده، به نظر مناسبتر میباشد.
2 . از ژاندارمری شاکیند که در امامزاده حسن به وسیله سارقین مسلح، دامهای مردم برده شده و مشاجراتی بین اهالی و ژاندارمری در آنجا حاصل شده است.
3 . در شهربانی گفتگو از پخش اعلامیه برعلیه سرتیپ شاه خلیلی بوده و همچنین گفتگو است که از افسران شهربانی عناصری در هفته جاری به نام بیماری ظاهراً به سر کار حاضر نمیشوند و افسران شهربانی در این مورد زیاد توجه داشته و خوشوقتند که افسران مورد نظر سر خدمت حاضر نشوند. گفته میشود که از این افسران، سرتیپ درخشان و سرتیپ خلعتبری بیشتر مورد بغض میباشند. درباره سرهنگ حمیدی نیز مطالبی میگویند و حتی گفته میشود افسر منظور و سرهنگ مقدم شهربانی با بقائی، ارتباطهایی دارند.
4 . گفته میشود بین وکلای مجلس، تیمورتاش، دکتر شاهکار3 جریانات اخیر را از مأمورین ستاد کل و اداره دوم میگیرند. گزارش شده است و چنین اظهار شده است که در فرصت مقتضی درباره اداره دوم و سازمان کوک و سازمان پارتیزانی مطالبی میگویند. ضمناً میگویند این دو وکیل و تعدادی دیگر با امور اخیر مرتبط بودهاند.
5 . قابل توجه میدانند افسران که درباره جریانات اخیر سخنرانی بشود. ضمناً میگویند افسران شاهپرست و عاری از هرگونه انحراف، متمایلند که هر توجهی که لازم است به آنها گوشزد شود. ضمناً ضمن سخنرانی گفته شود از هرگونه صحبت رسمی یا انتقادی یا اطلاعی در مجالس و [ناخوانا] و غیره بحث نشود.
6 . گفته میشود در دارائی ارتش، مساعدههای کثیری میباشد و عواملی در آنجا حقوق و بعضی از مزایای افسران را با نزول زیاد خریداری مینمایند و همچنین در بانک سپه، دلالانی نیز تومانی دو ریال حقوقات افسران و درجهداران را از جهت دیونی که دارند، خریداری مینمایند. چنانچه در این باره توجهی شود، از این اعمال جلوگیری میشود. ضمناً افسران میگویند از بانک سپه و تجار و اشخاص خارج، بیشتر از افسران وجوه قرض میدهند و شرایط سهلتری برای آنها قائلند؛ ولی برای افسران در جهت دادن مبلغ ناچیزی هم مطلقاً ششدانگ یک عمارت و یا خانۀ[ای] را در گرو میگیرند. ضمناً کردیت4 هم برای افسران باز نمیکنند.
7 . درباره صغار درگذشتگان ارتش که از بانک سپه مستمری میگیرند و یا نحوه دیگری درباره آنها کمک میشود، چنانچه قیمومیتی هم از ارتش درباره آنها تشکیل دهند این اطفال سرپرستی داشته باشند، چه درباره درجهداران ارتش، بین گروهبانان صحبتهایی میباشد که بچههای گروهبانان جوان، در گذشته مشکلاتی برای آنها فراهم شده.
8 . گفته میشود از طریق ستاد کل اقدام شده است که شرکتهای تعاونی اجناس و اشیائی با نرخ نازلتر از بازار در اختیار افسران بگذارند. اینک مورد تقاضا آن است که این کمک به نحوه لیستی درآمده و افسر، مورد احتیاج خود را مستقیماً با مشاهده لیست از سررشتهداری مربوطه خود دریافت و سررشتهداریها طرف محاسبه با شرکتهای تعاونی بشوند.
توضیحات سند:
_______
1. در اصل: نفط.
2. در اصل: نفط.
3. محمد شاهکار (آلآقا)، فرزند نورالدین در سال 1287 ش در تهران به دنیا آمد. در سال 1311 از مدرسه سیاسی لیسانس گرفت و برای ادامه تحصیل راهی اروپا شد. وی در پاریس موفق به اخذ درجه دکتری شد و در سال 1317 به استخدام دادگستری درآمد. از جمله مشاغل وی میتوان به: وکیل دادگستری، معاون بانک صنعتی و نماینده دورههای 18 و 19 مجلس شورای ملی از تهران اشاره کرد. وى عضو کلوپ عصر، و از دوستان نزدیک دکتر منوچهر اقبال، جمال امامی و سیدضیاءالدین طباطبایی بود. شاهکار عضو حزب ملیون و عضو انجمن ایرانى حقوق بینالمللى بود و همسر فرانسوی داشت. وی که شغل وکالت داشت، تألیفاتى نیز در علم جزا دارد. ساواک وی را اهل زد و بند و دستهبندى معرفی کرده است. وی در سال 1352ش در شهر نیس فرانسه از دنیا رفت.
4. در اصل: کردی، Credit . اعتبار . اعتماد.
منبع:
کتاب
سپهبد حاجعلی کیا و سازمان کوک - کتاب اول صفحه 288