صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

نصرت اللّه معینیان

تاریخ سند: 18 اردیبهشت 1341


نصرت اللّه معینیان


متن سند:

1ـ معلومات : تخصصی : نویسندگی ـ عمومی : دیپلمه هنرستان راه آهن 2ـ به چه زبانهائی آشنائی دارد : انگلیسی، فرانسه 3ـ برای چه شغلی بیشتر مناسب است : اداری و تبلیغاتی و تشریفاتی.
4ـ خصوصیات اداری : مدیریت دارد.
رفتار با مرئوسین سختگیر ولی نسبت به وضع زندگی و معیشت آنها علاقه مند است و توجه دارد.
قدرت کار خوب.
سرعت در اتخاذ تصمیم زیاد.
قدرت ایجاد تشکیلات خوب.
ابتکار دارد.
قبول مسئولی[مسئولیت] و اطاعت خوب است 5ـ روحیه و افکار و عقاید نسبت به : شاهنشاه و میهن خوب.
مذهب و خانواده و زن و فرزند عادیست.
6ـ میزان علاقه مندی به : مقام و قدرت زیاد.
پول و زن و قمار توجهی ندارد.
7ـ اعتیادات مضره : ندارد 8ـ نقاط ضعف : خودخواه و مغرور و تندخو و سختگیر.
9ـ صحت عمل و درستی : مورد ایراد و تردید نیست.
10 ـ صفات برجسته : فعال و زحمتکش و لایق و پشتکار دارد.
11ـ رازداری : خوب است.
12ـ سوابق خدمتی و مشاغل حساس قبلی : کارمند و سپس رئیس کارگزینی قسمت حرکت بنگاه راه آهن.
رئیس دایره تعلیمات اداره بهره برداری.
سردبیری روزنامه آتش.
معاونت اداره کل تبلیغات و مدیرکل تبلیغات و معاون نخست وزیر 13ـ سوابق و تمایلات سیاسی او : دارای افکار و تمایلات ناسیونالیستی و طرفدار سیاست غرب (آمریکا است).
14ـ وابستگی به احزاب و دستجات سیاسی : ندارد.
15ـ حسن شهرت و معروفیت : دارد.
16ـ نظریه کلی زیردستان نسبت به او : بد نیست 17ـ اطلاعات متفرقه : وضع مادی معینیان متوسط مردیست فعال و زحمتکش و لایق و به اصطلاح خود ساخته و در زمان تسلط فرقه دموکرات1 بر آذربایجان و همچنین پس از قلع و قمع شدن فرقه مقالات مؤثری در روزنامه آتش می نوشت و در زمان حکومت دکتر مصدق2 هم از طریق نویسندگی در جراید با او مبارزه می نمود و روی همین اصل مدتی مخفی بود.
مشارالیه تألیفاتی هم دارد.

توضیحات سند:

1ـ این فرقه در سال 1324 ه ش توسط سید جعفر پیشه وری و با حمایت مالی و معنوی شوروی تشکیل گردید و خواسته های خود را مبنی بر خودمختاری آذربایجان، به رسمیت شناختن زبان آذری و...
در یک بیانیه مشتمل بر یک مقدمه و 12 ماده اعلام کرد.
در آبان ماه 1324 فرقه دموکرات توانست با قدرت اسلحه کنترل استان آذربایجان را به دست گیرد.
پیشه وری رهبر فرقه اگر چه از همان آغاز تشکیل آن مدعی بود که خواسته های فرقه را در چهارچوب سرحدات ایران مطرح و به «استقلال» ایران کاملاً علاقمند است، ولی در همان هنگام می نوشت که اگر حکومت تهران به فشارها و تهدیدات خود ادامه دهد آذربایجان راه خود را جدا خواهد کرد.
این فرقه در واقع زمانی شکل گرفت که دولت شوروی به همراه دولت های متفق، علیه متحدین در جنگ جهانی دوم وارد ایران شده بودند و طبق توافق کنفرانس پتسدام دولت های مذکور، متعهد شده بودند که 6 ماه پس از پایان جنگ، کلیه نیروهای نظامی خود را از خاک ایران خارج کنند.
علیرغم آن که انگلیس به قصد تعهد خود عمل نمود، استالین از خروج نیروهای خود از ایران امتناع کرد.
به هرحال دولت ایران با حمایت دولت های غربی موضوع را در سازمان ملل متحد مطرح کرد و شوروی نیز به خاطر وعده هایی که دولت قوام به آن ها داده بود و نیز نگرانی از دخالت دولت های غربی در جریان آذربایجان، مجبور به تخلیه آذربایجان گردید.
در واقع فرقه دموکرات آذربایجان از یک سو حمایت مردم آذربایجان را به همراه خود نداشت و از سوی دیگر به دستور شوروی و براساس مصالح و منافع این کشور بدون مقاومت عقب نشینی کرد و سران فرقه (پیشه وری و غلام یحیی دانشیان) به شوروی فرار کردند.
برای مطالعه بیشتر نگاه کنید به: الهه کولائی، استالینیسم و حزب توده ایران، ص 130 تا 142، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1376 2ـ دکتر محمد مصدق، ملقب به مصدق السلطنه، فرزند میرزا هدایت در سال 1261 شمسی به دنیا آمد.
تحصیلات مقدماتی را در تهران به انجام رسانید و در سال 1287 برای ادامه تحصیل به پاریس رفت.
بعد از اتمام دوره مدرسه علوم سیاسی پاریس، به دانشگاه توشاش سوئیس وارد شد و در سال 1293 با اخذ درجه دکتری در حقوق، به ایران بازگشت.
چون مخالف قرارداد 1919 ایران و انگلیس بود، در بهار 1298، به سوئیس بازگشت و قصد داشت در آنجا مشغول کار شود که کابینه مشیرالدوله برای تصدی وزارت دادگستری از وی دعوت کرد.
در حین مراجعت به ایران در پائیز 1299، به حکومت فارس منصوب شد.
با این همه در همان سال از شناسایی کودتای سیدضیاءالدین طباطبائی امتناع ورزید.
پس از سقوط سیدضیاءالدین در سال1300، به وزارت دارایی منصوب شد و به اصلاحات در این وزارتخانه پرداخت.
در سال 1301 به حکومت آذربایجان دست یافت و بعد از چندی به علت عدم موافقت دولت مرکزی با نظریات او از این سمت استعفا داد.
در سال 1302 وزیر امورخارجه شد و در سال 1303 در دوره پنجم قانونگذاری به نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای ملی انتخاب گردید و در این دوره با واگذاری سلطنت به سردار سپه مخالفت کرد.
در دوره ششم مجددا به وکالت مجلس از طرف مردم تهران، انتخاب شد و ضمن مخالفت با تشکیل مجلس مؤسسان، پس از اتمام این دوره، چون دولت در انتخابات مجلس دخالت کرد، از سیاست کناره گرفت و در قریه احمدآباد در غرب تهران اقامت گزید.
با اینکه به کلی از سیاست کناره گرفته بود، در چهارم تیرماه 1319 به وسیله شهربانی تهران توقیف شد و پس از اعزام به بیرجند، تا آذرماه همان سال در زندان عمومی آن شهر محبوس بود.
سپس مجددا به احمدآباد تبعید شد.
پس از وقایع شهریور 1320، در دوره چهاردهم و شانزدهم، بار دیگر از طرف مردم تهران به وکالت مجلس شورای ملی انتخاب گردید که برای استیفای حقوق ایران از شرکت نفت ایران و انگلیس و دولت انگلستان و شرکت تشکیلاتی در انتخابات، جبهه ملی را با موافقت دربار تشکیل داد و به مبارزه پرداخت و در 29 اسفند 1329، قانون ملی شدن صنعت نفت را از تصویب مجلس شورای ملی گذراند.
در اردیبهشت 1330 برای اجرای این قانون و خلع ید از شرکت نفت سابق، نخست وزیری ایران را قبول کرد.
موفقیت مصدق در جریان نهضت ملی شدن نفت، مرهون حمایتها و پشتیبانیهای روحانیون و نیروهای مذهبی بود که در رأس آنها آیه اللّه کاشانی قرار داشت.
اما بروز اختلاف میان آیه اللّه کاشانی و مصدق که با تفکرات لیبرالیستی و ملی گرایی همواره مدافع جدایی دین از سیاست بود، موجب گردید که حکومت شاه با همکاری سیا، نقشه هایی را برای سرنگونی حکومت مصدق طرح ریزی کنند.
در تیرماه 1331 با اینکه مجلس جدید (دوره هفدهم) به نخست وزیری او رأی تمایل داده بود، به سبب اختلاف نظر با محمدرضا پهلوی برای تصدی وزارت دفاع ملی، از تشکیل دولت جدید استنکاف کرد و شاه، قوام السلطنه را به نخست وزیری منصوب نمود، ولی ملت با قیام سی تیر به رهبری آیه اللّه کاشانی مجددا او را به نخست وزیری برگزید.
در 28 مرداد 1332 دولت مصدق سقوط کرد و او پس از محاکمه در یک دادگاه نظامی، به 3 سال زندان محکوم شد.
در شهریور 1335، از زندان آزاد شد و در احمدآباد، تحت نظر قرار گرفت.
مصدق در 14 اسفند 1346 بر اثر بیماری درگذشت و با اینکه وصیت کرده بود در گورستان شهدای سی ام تیر 1331، مدفون گردد، به دستور دولت، در خانه خودش در احمدآباد، به خاک سپرده شد.
رک : آیت الله طالقانی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص 166، 167.

منبع:

کتاب نصرت‌الله معینیان به روایت اسناد ساواک صفحه 52


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.