موضوع : حزب مردم
تاریخ سند: 25 اردیبهشت 1338
موضوع : حزب مردم
متن سند:
شماره : 2ـ3ـ749 کارگردانان حزب مردم برای اینکه افکار عمومی را متوجه حزب خود سازند و از آن برای پیشرفت مقاصد خود در جریان انتخابات شهر که مقدمه انتخابات دوره بیستم به شمار می رود استفاده کنند به عموم افراد عضو حزب خود دستور داده اند در هر مجلس و محفلی که می نشینند از سقوط قطعی و قریب الوقوع دولت صحبت کنند این نقشه حزب مردمی ها از این نظر که با دسته متشکل عناصر چپی هم ارتباط دارند در نهایت دقت اجرا شده اکنون به هر کس در هر جا روبرو می شوید صحبت از تغییر دولت می کنند و یکی از آقایان انتظام ـ ابتهاج ـ باتمانقلیچ1 یا دکتر امینی را به نام کاندید نخست وزیری اسم می برند.اثر این تبلیغات حزب مردم که از یک ماه قبل شروع شده این بوده که بسیاری از افراد عضو حزب ملیون دیگر به حزب مذکور نمی روند و می ترسند اکنون که در زمان این دولت استفاده ای نکرده اند با سقوط دولت موقعیت فعلی خود را هم از دست بدهند.
حزب مردمی ها از اینکه این نقشه آنها در کمال مهارت اجرا شده بسیار خرسند می باشند.
در پرونده حزب مردم ح ـ 7 ـ 317ـ بخش 2 بایگانی شود.
9 /3 /38
توضیحات سند:
1ـ نادر باتمانقلیچ در سال 1298 در تهران متولد شده و مدارج تحصیلی خود را ابتدا در تهران و سپس در دانشکده عالی افسری در سوئیس به پایان برده و بعد، از دانشگاه جنگ تهران فارغ التحصیل شده است.البته از مدارک تحصیلی وی سندی به غیر از گفته های وی به چشم نمی خورد، به همین دلیل بسیاری از منابع تاریخی حرفهای وی را دروغی مضحک می خوانند.
در روز 8 شهریور 1322، قوای شوروی و انگلیس تعداد زیادی از رجال ایران و افسران ارتش را به اتهام همکاری با آلمانها و تشکیل ستون پنجم در ایران توقیف و زندانی نمودند و آنها را به اراک انتقال دادند.
در بین بازداشت شدگان سرهنگ باتمانقلیچ هم بود.
وی در سال 1326 به درجه سرلشکری ارتقا پیدا کرد و در سال 1330 به درجه سپهبدی رسید.
در روز 24 مرداد ماه 1332 جلسه ای برای براندازی حکومت مصدق تشکیل شد که سرهنگ باتمانقلیچ در آن شرکت داشت اما روز بعد، دولت در اعلامیه ای وقوع یک کودتای نظامی در تهران و خنثی شدن آن را اعلام کرد و در همان روز عده زیادی از افسران از جمله باتمانقلیچ به اتهام مشارکت در کودتا بازداشت شدند.
باتمانقلیچ پس از پیروزی انقلاب اسلامی به جرم خیانت به کشور و همکاری در کودتای 28 مرداد 1332 به زندان محکوم شد.
وی از نظامیان مشهور و مقتدر رژیم پهلوی بود که نقش مهمی در تثبیت و تحکیم آن داشت.
باتمانقلیچ از افسران کاملاً مورد اعتماد آمریکائیها بود و بهمین دلیل پس از کودتای 28 مرداد 1332 به ریاست ستاد ارتش رسید.
وی سه دوره رئیس هیئت نظامی ایران در سنتو بود که در یک دوره به ریاست شاخه نظامی آن منصوب شد.
باتمانقلیچ مدتی در کابینه اقبال وزیر کشور شد و مدتی پیش از انقلاب با درجه سپهبدی بازنشسته شد.
کتاب ظهور و سقوط حکومت پهلوی ارتشبد حسین فردوست، ج 1، ص 535 وی در 28 مرداد به ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران منصوب شد و سپس به عنوان سفیر کبیر ایران در بغداد و پاکستان خدمت کرد.
آخرین سمت او نمایندگی دائمی نظامی ایران در سازمان پیمان مرکزی بوده است.
از افسران مورد اعتماد آمریکائیها بود و بهمین دلیل پس از کودتای 28 مرداد رئیس ستاد ارتش شد.
در زمان دولت علاء که روحیات ضد بهائی در میان مردم شدت گرفته بود به دستور محمد رضا دکتر، ایادی مدتی به ایتالیا رفت و باتمانقلیچ هم حظیره القدس ـ مرکز بهائیان در تهران را خراب کرد.
اطلاعات نظامی خوبی داشت و قیافه اش هم کاملاً نظامی بود و لذا مورد احترام همه افسران قرار می گرفت.
سه دوره رئیس هیئت نظامی ایران در سنتو بود که یک دوره به اتفاق آراء رئیس شاخه نظامی سنتو شد، مدتی نیز در کابینه دکتر اقبال وزیر کشور بود.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی ـ ج 1، ص 535