موضوع: یادداشت هفته
تاریخ سند: 14 مهر 1341
موضوع: یادداشت هفته
متن سند:
شماره: 250 د ـ 1 /311 تاریخ: 14 /7 /41موضوع: یادداشت هفته
تغییر روش اخیر دولت که بنا به توصیه اعلیحضرت درباره بهبود روابط ایران و شوروى انجام گردیده و همچنین مسافرت اعلیحضرت همایونى به نقاط آذربایجان و گیلان و سخنرانیهاى مهیج معظم‌له انعکاس مطلوبى در روحیه مردم ایجاد کرده است که ذیلاً نظریات مردم به عرض مى‌رسد.
رویه مناسبى که دولت آقاى علم درباره سیاست داخلى و خارجى گرفته و مصمم به اجراى آن مى‌باشد و قطعاً به نفع ملت ایران است و این از عجایب روزگار است و کسى نمى‌توانست باور کند و روى این اصل پیک ایران1 و صداى ملى ایران غافلگیر شده و هاج و واج مانده‌اند مثلاً در سیاست خارجى اطمینان کتبى و شفاهى دولت ایران به دولت شوروى درباره پایگاه و فرودگاه و تحریکات خارجى آن هم به زبان ملایم و دوستى و سخنان دوستانه دولت شوروى و سفیر کبیر آن با اطمینان ادا مى‌شود همه اینها مخالف روح پیمان نظامى دوجانبه ایران و آمریکا است حسن روابط اخیر ایران و شوروى موجب نزدیکى دولتین مزبور و کمک همه‌جانبه شوروى به ایران خواهد شد چون تجربه‌هاى تلخ گذشته حزب توده و جبهه ملى و عدم موفقیت آنها که غیر از دردسر به دولت شوروى چیزى نبوده است بیش از پیش مصمم به نزدیکى با دولت ایران کرده است و اکثریت قریب به اتفاق مردم خواهان این نزدیکى مى‌باشند تا گشایشى در کار مملکت شود و خرابى‌ها و بى‌اعتمادى‌هایى که به وسیله دکتر امینى به وجود آمده پایان دهد و این نزدیکى طبعاً موافق میل دولت آمریکا نبوده و نمى‌تواند باشد و تصمیم شاه و دولت علیرغم میل آن دولت است روى این اصل مردم قدرت و شهامت دولت ایران را تحسین و تمجید مى‌کنند و این اقدام شجاعانه دولت براى آن کسانى که شاه و دربار و دولت ایران را نوکر و سرسپرده و گوش به فرمان غرب مى‌پنداشتند و معتقد بودند که دولت ایران بدون اجازه غرب نمى‌تواند حتى آب بخورد پاسخ دندان‌شکنى است. از طرف دیگر دولت شوروى سال‌هاى متمادى است به حزب توده ایران سردى نشان مى‌دهد قرائن نشان مى‌دهد دولت شوروى به حزب توده ایران و کمیته مرکزى آن و همچنین به جبهه ملى و لیدر آن دکتر مصدق بدبین و مأیوس و قطع امید کرده است و نیز دستور اخیر حزب کمونیست اتحاد شوروى به احزاب کمونیست جهان (براى کمونیست کردن کشور خود عجله و سختگیرى نکنند و با تمام محافل اجتماعى کشور خود سازگارى کنید) مزید بر علت شده که دولت شوروى عقب‌گرد سیاسى کرده به دولت و شاه ایران روى خوش نشان مى‌دهد و به طور حتم این روخوشى آنها بى‌غل و غش و صادقانه است و براى صنعتى کردن ایران قطعاً کمک خواهند کرد و بر وجهه دولت ایران خواهد افزود.
درباره سیاست داخلى نیز سیاست تنفر از رژیم فئودالى و تعدیل ثروت و تقسیم اراضى (تاکنون عده‌اى معتقد بودند که آمریکا و انگلیس مانع تقسیم اراضى هستند و عملى نخواهد شد ولى روش اخیر دولت باعث گردید که تمام مردم معتقدند که اصلاحات ارضى عملى خواهد شد) که اکنون با شدت جریان دارد و نیز شاه در سخنرانیهاى اخیر بر روى اصلاحات ارضى تکیه کرد و مسئله بیمه شدن و سهیم نمودن کارگران در کارخانجات و بالا بردن سطح زندگى آنها و رونق معاملات کسبه و تجار را به میان کشید و اشاره به معاملات با شوروى را کرد و سیاست عدم تمرکز کارها در مراکز و واگذارى کار مردم بر مردم و انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى اشاره فرمودند و شاهنشاه در موقع سخنرانى بسیار با اعتماد و اطمینان حرف مى‌زد و اینطور سخنرانى بى‌سابقه بوده است و اگر این سیاست با این شدت ادامه یابد به طور قطع شاه و دولت ایران براى ابد دست رد به سینه رهبران حزب توده و جبهه ملى ایران خواهند زد زیرا سلاح اینها همان مسائل بالا هست که دولت ایران با عمل خود حزب توده و جبهه مزبور را خلع سلاح مى‌نماید و تمام طبقات را به طرف خود خواهد کشید زیرا مردم ایران نه با دکتر رادمنش2 و نه با دکتر مصدق قوم خویش نیستند و عاشق چشم و ابروى آنها نیز نبودند مردم براى عملى شدن اصلاحات و مسائل فوق به آنها علاقه داشتند و از دولت‌ها سلب اعتماد کرده بودند و حالا با پیش‌آمدن این تغییر روش موضوع کاملاً برعکس شده است یعنى سال‌ها است که در اثر اشتباهات مسئولین حزب توده و مصدقى‌ها و عدم لیاقت رهبرى آنها مردم از آنها دل پرخونى دارند و از معجزات آنها چشم پوشیده‌اند و اگر شاه و دولت این مسائل را آن طورى که وعده مى‌دهند حل کنند قطعاً شاه و دولت محبوب همه خواهند بود و اکنون زمان آمادگى این را به وجود آورده است که مردم براى شاه و دولت در خانه دل خودشان جاى دهند.
به پرونده فعالیت شوروى در ایران ضمیمه و بایگانى شود 24 /7 /41
توضیحات سند:
1ـ این رادیو ارگان روزانه حزب توده بود و از سال 1339 تا پائیز 1355 فعالیت داشت. مرکز آن در بلغارستان (صوفیه) بود و از ایستگاه رادیوى این کشور پخش مى‌شد. مدتى مسئول رادیو حمید صفرى بود. سپس فرج‌اله میزانى (با نام مستعار جواد جوانشیر) از پلنوم 12 مسئول آن گردید. اعضاء تحریریه و گویندگان رادیو پیک عبارت بودند از: سرهنگ ناظمى (نام مستعار امیر نیک‌آئین) بهرام دانش ـ رحیم نامور ـ محمد پور هرمزان ـ ملکه محمدى ـ کاظم ندیم و افراد دیگرى که بطور متناوب در اداره رادیو فوق شرکت داشتند. (سیاست و سازمان حزب توده، ص 204)2ـ دکتر رضا رادمنش از رهبران سیاسى سازمان جوانان حزب توده در سال 1327، استاد فیزیک دانشگاه تهران بود وى در 1283 در لاهیجان متولد شد، در دارالفنون درس خواند و در زمان رضاشاه با استفاده از بورس دولتى به پاریس رفت در آنجا با ایرج اسکندرى آشنا شد و پس از بازگشت به ایران به دکتر تقى ارانى پیوست و در سال 1316 به همراه گروه پنجاه و سه نفر دستگیر شد و پس از شهریور 20 و آزادى زندانیان سیاسى و تشکیل حزب توده، دکتر رادمنش همواره عضو کمیته مرکزى بود و از کنگره دوم (1327 تا 1349) دبیرکلى حزب را برعهده داشت وى همچنین صاحب امتیاز روزنامه مردم ارگان حزب توده بود. در مجلس 14 نماینده لاهیجان شد و پس از 15 بهمن 1327 و ترور نافرجام شاه غیاباً محکوم به اعدام شد، اما او از ایران گریخت و به شوروى پناه برد و در سال 1336 به آلمان شرقى رفت و تا زمان مرگ (1361) در همانجا زندگى کرد.