تاریخ سند: 31 مرداد 1357
فاجعه سینما رکس آبادان
متن سند:
شماره: 82-3-53 تاریخ: 31 /5 /2537[]0531
از: شهربانی آمل
به: ریاست سازمان اطلاعات و امنیت بابل
پیرو مذاکره تلفنی در نظر است مجلس ترحیمی به مناسبت فاجعه سینما رکس آبادان1 در آمل از طرف عدهای از اهالی این شهرستان روز 1 /6 /37 در مسجد سبزهمیدان آمل ساعت 16 الی 18 برگزار گردد توضیح اینکه بانیان مجلس مورد تائید این شهربانی و واعظین از اداره اوقاف شهرستان آمل تعیین گردیدهاند. خواهشمند است دستور فرمائید در این مورد نظریه اعلام فرمائید.
رئیس شهربانی آمل ـ سرهنگ واعظی
گیرنده: 2ﻫ ب
گوینده: ستوان ایزدپناه
ساعت 20
توضیحات سند:
1. در سالگرد کودتای امریکایی ـ انگلیسی 28 مرداد حادثهای در شهر آبادان رخ داد که به نقطه عطفی در رویارویی دو طرف بدل شد. در آن روز که بیست و پنجمین سالگرد بازگشت شاه به تخت سلطنت بود، در یکی از سینماهای شهر آبادان آتشسوزی بزرگی روی داد. مردمی که برای گریز از آتش به سوی دربهای خروجی میدویدند، متوجه شدند که دربهای خروجی به صورت مرموزی از پشت قفل شده است. ستاره فرمانفرماییاندر کتاب «دختری از ایران» درباره این فاجعه می نویسد: «چهارصد نفر زن و مرد و کودک در این فاجعه انسانی در آتش سوختند. موجی از خشم و نفرت در سراسر کشور به حرکت درآمد. دولت میکوشید این اقدام را به متعصبان مذهبی نسبت دهد که به طور معمول در آن روزها سینماها را میسوزاندند، اما سینماهایی که در تظاهرات عمومی به آتش کشیده میشد قبلاً از تماشاگر خالی میشد. روشن بود که کسی حرف دولت را نمیپذیرفت و اعتقاد عمومی بر این بود که ساواک برای بدنام کردن روحانیت دست به چنین جنایت هولناکی زده است.» (دختری از ایران، ص 364)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان مازندران، کتاب 06 صفحه 93